Çorum merkeze bağlı Tekke Köyünde, Şanlıurfalı mevsimlik tarım işçilerinin 4 Ağustos 2021 günü saldırıya uğradığına dair haberlerin basına yansıması ile birlikte Derneğimiz olaydan haberdar olmuştur. Olay 4 Ağustos’ta akşam saatlerinde meydana gelmiş ve 5 Ağustos’ta basına yansımıştır.[1]
Heyetin Oluşumu
5 Ağustos 2021 günü saldırıya uğrayan aile bireyleriyle Derneğimizin yetkilisi telefon görüşmesi yapmış ve ailenin yardım talebi olduğunu öğrenmiştir. Bunun üzerine olayın incelenmesi amacıyla heyet oluşturularak Çorum’a gidilmesine karar verilmiştir. Heyetimiz Çorum’a gitmeden önce Savcılık ve Valilik görüşmesi için yazılı randevu talebinde bulunmuştur. Heyetimiz 6 Ağustos 2021 Cuma günü Çorum’a gitmiştir.
İHD Heyet Üyeleri
- İsmail Boyraz MYK Üyesi
- Nuray Çevirmen MYK Üyesi
- Osman İşçi MYK Üyesi
- Mahir Uslu İHD Üyesi-Avukat
Saldırıya Uğrayan Tarım İşçileri İle Yapılan Görüşme
Heyetimiz ilk olarak saldırıya uğrayan ailen yerleştirildiği Bozbuğa Köyünde H. Ç., İ. Ç., H. A., Ö. A. ile görüşmeler yaptı.
H.Ç., (Alnından yaralandığı, yarasının üzerinin sargılı olduğu görülmüştür.) “45 gündür içme suyumuz yok, arabalarla taşıyarak getirmeye çalışıyoruz. Tekke köyünün muhtarının dayısı gelip bize bağırıp çağırdı. Tekke Köyü muhtarı bizden şikayetçi olduğu için astsubay geldi ve bize; ‘buradan taşınacaksınız, terk edeceksiniz, buraya çöp bırakıyorsunuz, gidin, burada sizi istemiyorlar’ dedi. Yolun öteki tarafına götürüp pislik temizletmeye çalıştılar. Biz de “bu çöplerin büyük bir kısmının kurban kesimi sonrası köylüler tarafından atıldığını, kendi attıklarımızı temizleyeceğimizi söyledik. Fakat tümünü bize temizletmeye çalıştılar, biz de kabul etmedik.” Bunun üzerine astsubay muhtarı ve beraberindeki kişileri bize karşı kışkırttı ve muhtar, iki oğlu, muhtarın dayısı toplam 5-6 kişi bizlere saldırdı, yanımızda küçük çocuklar vardı. Yumruklar attılar. 2 kişi de elindeki bıçakla saldırdı. İki kişi bıçakla hafif yaralandı. Beş kişi darp raporu aldık. Astsubay saldırıda kullanılan bıçakları aldı. Astsubay tek yönlü görüntü alarak bizi saldırgan olarak gösterdi. Leblebi TV’ye bu görüntüler verilmiş ve bizi suçlu olarak gösterdiler, yanlış haber yapmışlar, olay esnasında biz çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 10 kişi bile yoktuk. Bizlerin onlara saldırması veya darp etmesi söz konusu değildir. Astsubayın tavır ve davranışlarından cesaret alarak saldırı gerçekleştirdiler. Astsubayın kışkırtmaları olmasaydı saldırı olmazdı. Çünkü biz bu köye yedi yıldır geliyoruz ve hiçbir sorun çıkmadı. Aynı akşam köyde 500 kişi toplandı, jandarma bizim etrafımızı sararak saldırıdan korudu. Kalabalık tarafından bize küfredilip, buradan taşınmamız istendi, ‘teröristler dışarı’ diye bağırdılar. Olaydan dolayı şikayetçi olduk, ifademizi olayda rol oynayan astsubayın olduğu karakol aldı. Beş kişi Hitit Üniversitesi hastanesinden darp raporu aldık. Bize saldırı olan köyde alacaklarımız var, onları vermeme durumları olabilir. Darp sırasında askerler tarafından bizlere, çocuklara yakın gaz sıkıldı. Bizler buraya 7 yıldır geliyoruz. Şu an bulunduğumuz yerde bir sıkıntı yok.”
İ. Ç.: “Astsubay bize bağırdı, ‘bize bağıramazsınız’ dedim. Daha sonra bize saldırdılar. Bana bıçaklı saldırı oldu. Ben dâhil, İ. Ç., H. A., K. A. ve A. S.’de darp edildi.”
H.A.: “Bize terörist dediler, bizi suçlu gibi göstermeye çalıştılar ve askerler bize biber gazı sıktı. Havaya ateş ettiler. Biz astsubaydan şikayetçiyiz. Şu anda Bozbuğa Köyünde kalıyoruz, burada elektrik ve su yok, zor koşullarda yaşamaya çalışıyoruz”
Ayrıca muhtarın oğlu olarak bildikleri ve sonradan sosyal medyada Erzurumlu olduğunu söyledikleri birinin de kendilerine saldıranlar içinde olduğunu, sosyal medyada kendilerine karşı ırkçı söylemlerde bulunduğunu ifade ederek bu sosyal medya hesabındaki paylaşımları heyetimize de göstermişlerdir.
Savcılık İle Yapılan Görüşmeler
Heyetimiz saldırıya uğrayan aile üyeleriyle yapılan görüşmelerden sonra 14.00’da Çorum Adliyesi’nde Savcı vekiliyle görüşme yaptı. Yapılan görüşmede saldırıya uğrayan ailenin şikâyetleri aktarıldı ve etkin bir soruşturma yapılması talebimiz iletildi. Nöbetçi Savcı dosyanın kolluk biriminden henüz savcılığa gelmediğini, Savcılık bilgisi dahilinde hazırlık işlemlerinin sürdüğünü, savcılığın soruşturmayı titizlikle yürüteceğini ifade etti.
Valilik İle Yapılan Görüşmeler
Heyetimiz, Savcılıkta yapılan görüşmenin ardından Saat 15.00’da Çorum Valiliğine giderek Vali Yardımcısı Tamer Orhan, Çorum Emniyet Müdürlüğü’nden bir yetkili ve Çorum İl Jandarma Komutanlığı’ndan olayla ilgilenen bir yetkili ile görüştü. Heyetimiz, görüşmede saldırıya uğrayan ailenin verdiği bilgileri aktardı. Heyet üyeleri olarak; ailenin can güvenliğinin korunması, önlenebilir olayların önüne geçilebilmesi için gerekli tedbirlerin alınması, sosyal medyada kendilerine dönük ırkçı paylaşımlar yapan ve kendilerine saldırın kişilerin arasında olan kişinin aileyi de tedirgin ettiği, ailenin darp edildikleri köydeki alacaklarının verilmemesi yönündeki endişeleri aktarıldı. Ayrıca Jandarmanın yakın mesafeden gaz sıkmasının ve bu gazın çocukları da hedef almasının yasal olmadığı, bunun suç teşkil ettiğini, kişilerin sağlığını ve çocukların da hem sağlığını hem de psikolojini olumsuz etkileyeceği ifade edildi.
Görüşmede, gerek Vali yardımcısı Tamer Orhan gerekse İl Jandarma Komutanlığı ve Emniyet Müdürlüğü yetkilisi de “Tarım işçilerinin köyde çadır kurdukları yerin yakınlarına çöp döktüklerini, köylülerin bu durumdan şikâyetçi olması nedeniyle Jandarma Astsubayı ve karakolda görevli iki askerin işçilerin yanına gittiğini, oraya muhtarı da çağırdıklarını, tartışma sonucu köylüler ile tarım işçilerinin kavga ettiğini, Jandarmanın da kavgayı ayırmak için gaz sıkmak zorunda kaldığı, işçilere bıçak çeken köylülerin elindeki bıçakların alınarak tutanak altına alındığını, yaralanan işçilerin hastaneye götürülerek rapor almalarının sağlandığını, gerekli adli soruşturmanın titizlikle yapıldığını” ifade ettiler. Ayrıca; “Tarım işçilerinin güvenliğinin sağlandığını, tarım işçileri için elektrik ve su ihtiyaçlarının sağlandığı bir toplanma merkezi olduğunu, fakat belirlenen bu alanın tarım alanlarına uzak olması ve servisin olmaması, tarım işçilerinin çocuklarını burada bırakmalarının çocukların güvenliği vs. konularında sakıncalı olacağını düşünerek o alana gitmediklerini ifade” ettiler. İşçilerin güvenliği için Tekke Köyünden Bozbuğa Köyüne nakledildiğini, işçilerin Tekke Köyündeki alacaklarının tahsili konusunda kendilerinin de yardımcı olacaklarını belirterek, Çorum’da binlerce tarım işçisi olduğunu ve bugüne kadar onlara dönük bir saldırı gerçekleşmediğini, Çorum’un tarım ekonomisinin bu işçilere bağlı olduğunu, halkın da onlara karşı bir tutumunun olmadığını, gerekli olan tüm tedbirlerin alınacağını” ifade ettiler.
Heyetimiz tüm görüşmelerinin ardından aynı gün akşamı Çorum’dan ayrılmıştır.
Sonuç ve Talepler
- Toplumsal olaylara müdahale eden kolluk görevlilerinin ayrıştırıcı, ötekileştirici dilden sakınmaları oldukça önemlidir. Somut olayda sorumluluğu olduğu iddia edilen kolluk görevlileri hakkında etkili soruşturma yürütülmesi,
- Tarım işçilerinin elektrik, su, tuvalet ihtiyaçlarının karşılanması, çöp dökme alanlarının belirlenmesi, bulundukları çadırların çevresinde hijyenin belediyelerce sağlanması konusunda ek tedbirler alınması,
- Saldırıya uğrayanların çalıştıkları köydeki ücret alacaklarının alınması için yetkililerin yardımcı olması,
- Gerek saldırı sırasında köylüler tarafından gerekse saldırı sonrasında sosyal medyada tarım işçilerine yönelik nefret söyleminde bulunanların tespit edilerek haklarında gerekli yasal işlemlerin yapılması; etkili, kapsamlı ve şeffaf soruşturması açılması,
- Saldırı olayı ile ilgili olarak devam eden soruşturmanın tarafımızdan takibinin yapılacağını da kamuoyunun bilgisine
[1] https://gazetekarinca.com/2021/08/corumda-urfali-mevsimlik-tarim-iscilerine-bicakli-saldiri/
İnsan Hakları Derneği
Raporu pdf formatında indirmek için: Çorum Raporu 14.08.2021
