14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde bazı siyasi partilere yapılan saldırılar, seçim çalışmalarını engelleme girişimleri toplumda kaygı yaratıyor. Biz insan hakları savunucuları seçim güvenliğini önemsiyoruz. Özellikle siyasi iktidar ittifakının kullandığı ayrıştırıcı ve kamplaştırıcı dilin bu tür saldırılara imkan ve onay verdiğini düşünüyoruz.
Uzun yıllardır ifade ve örgütlenme özgürlüğü önündeki engellerin çok yoğunlaştığını hepimiz biliyoruz. Seçime gidilirken bu tür ihlallerin arttığına tanık olmak çok kaygı vericidir. Devleti yönetenlerin tüm kademelerinde ve açık söylemleri ile muhalefetteki bazı partileri ve yöneticilerini hedef gösteren açıklamalar yapmaktadırlar. Bu açık yönelimin muhalefetin seçim çalışmalarını engellediği gibi can güvenliğini de tehlikeye atmaktadır. Bu tür söylemleri son derece tehlikeli buluyoruz.
Seçim sürecinin başlaması ile birlikte Halkların Demokratik Partisi üye ve yöneticilerinin hedef alınması, gözaltına alınmasına tanık olduk. Otoriter politikaların yoğunluğuna paralel olarak siyasetteki ayrıştırıcı söylem saldırıları da beraberinde getirdi. Bu saldırılardan ilki 31 Mart 2023 tarihinde gerçekleşti. İYİ Parti İstanbul il binası gece saatlerinde kurşunlandı. Bu olayın ardından yetkililerin yaptığı açıklama hukuki anlamda büyük çelişkiler içeriyordu ve genel olarak toplum bu açıklamalara inanmadı.
9 Nisan 2023 tarihinde de CHP İstanbul il binası kurşunların hedefi oldu. Saldırının ardından yetkililerin yaptığı açıklamalar yetersiz kaldı. Saldırıların ardında yargının failleri tespit etmekten ve kamuoyunu ikna etmekten uzak tarzı sebebi ile saldırılara karşı esnek davranılmasına ve bu saldırıların artmasına sebebiyet vermektedir.
Seçim öncesi siyasi partilerin kurum binalarına ve yöneticilerine saldırılardan en fazla nasibini alan ise Yeşil Sol Parti oldu.
3 Nisan 2023 tarihinde, Yeşil Sol Parti’nin Urfa Halfeti İlçesi seçim bürosu açılışını kolluk görevlileri engelledi ve bazı partili üyeleri gözaltına aldı.
6 Nisan 2023 tarihinde Yeşil Sol Parti’nin İstanbul Bahçelievler’deki seçim bürosuna saldırı oldu. Saldırıda büronun duvarlarına ve yer döşemelerine üç hilaller çizildi, hakaret ve küfür içeren yazılar yazıldı.
11 Nisan 2023 tarihinde, İzmir’in Menemen ilçesinde bulunan Yeşil Sol Parti’nin seçim bürosuna yine ırkçı bir saldırı gerçekleşti. Saldırıyı ırkçı söylemlerle gerçekleştiren kişiler, daha sonra bu saldırıyı sosyal medyadan paylaştılar.
Yine 11 Nisan’da Yeşil Sol Parti’nin Osmaniye seçim bürosu açılışını polis engelledi. Ganivar Eye isimli kişi darp edildi ve gözaltına alındı.
Seçim sathına girilirken gerçekleşen bu saldırılar, insan hakları savunucuları olarak bizleri çok ciddi anlamda endişelendiriyor. Seçimler, hak ve özgürlüklerin demokratik yöntem ve tercih ile ifade edilme yöntemlerinden biridir. Muhalif kesimlerin uzun süredir baskının çok türlü şekline maruz kaldığı gerçeği yanı sıra bu tür saldırılar seçimlerin de muhalifler açısından güvenli geçmeyeceği inancı doğurmaktadır. Resmi yetkililerin; özellikle Kürtlere, kadınlara, LGBTİ+’lara yönelik nefret söylemi üreten bir dil kullanmaları bu saldırıları tetikliyor.
İnsan hakları savunucuları olarak bir kez daha bu coğrafyanın yöneticilerine, seçimin güvenli ve demokratik koşullarda gerçekleştirilmesi için tedbir almaları ve sorumluluklarını hatırlatıyoruz. Ulusal ve uluslararası hukuk mevzuatı ve sözleşmelerin dikkate alınması, uygulanması; yurttaşların siyasi örgütlenme hakkı ve demokratik tercihlerin güvenli koşullarda gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Yöneticiler söylemlerinde kullandıkları şiddet dilini terketmeli; yargı da şiddetin faillerini tespit etmeli ve adil bir yargılama yapmalıdır.
İnsan Hakları Derneği
