İHD Batman Şubesi Batman ili Beşiri ilçesi sınırları içerisinde bulunan Batman Beşiri Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Batman Beşiri T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Batman M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda yaşanan hak ihlalleri ile ilgili yapılan başvurular üzerine Cezaevi Komisyonu olarak inceleme ve gözlem yapmak üzere harekete geçmiştir.
İHD Batman Şubesi Hapishane Komisyonumuz yapılan bildirimler ve başvurular ışığında Batman Beşiri Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Batman Beşiri T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Batman M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan tutuklu ve hükümlülerle insan hakları ihlalleri iddiaları hakkında mahpuslarla görüşmeler gerçekleştirmiştir.
Bu görüşmeler sonucunda ulaşım, haberleşme, iletişim ve sağlık hakkı gibi temel haklar konusunda ciddi sorunlar yaşandığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, çıplak arama, işkence ve kötü muamele, infaz yakma, iletişim ve görüş kısıtlaması iddiaları mahpuslar tarafından dile getirilmiştir. Yapılan görüşmelerde mahpuslar spor, kültür, eğitim ve sanat alanıyla ilgili faaliyetler konusunda hiçbir şey yapamadıklarını dile getirmişlerdir.
Çıplak arama ve sayım konusunda çok ciddi şikayetlerin olduğu gözlemlenmiştir. Mahpusların cezaevine giriş çıkışlarda, yapılan sevkler esnasında çıplak aramaya maruz kaldığı ve çıplak aramayı kabul etmeyen mahpusların kameraların olmadığı alanlara götürülüp işkence ve kötü muamelelere maruz kaldıklarını,
Yine sayım esnasında ayakta sayım yapıldığını, ayakta tekmil uygulamasının dayatıldığını, bu dayatmaları reddeden mahpusların disiplin cezalarına maruz kaldıklarını,
Cezaevi içi ve cezaevi dışı mektuplaşmalarda mektuplarına el konulduğunu, haftalık telefon hakkı ve kapalı görüşlerde tekmil dayatmalarına maruz kaldıklarını, tekmil verilmemesi halinde bu haklarından mahrum bırakıldıklarını,
Temiz su ve temizlik malzemelerine erişim konusunda sorunlarla karşılaştıklarını, koğuşlara verilen su miktarının az olduğunu ve koğuş temizliği için de ayrıca hiçbir şekilde temizlik malzemesi verilmediğini verilen temizlik malzemelerinin yetersiz olduğunu,
Aileler ve mahpus avukatları, cezaevine ulaşımda sorun yaşadığını ve ailelerin Batman ilinin Beşiri ilçesi sınırları içerisinden bulunan cezaevlerine doğrudan giden herhangi bir toplu taşıma aracı bulunmadığını, ayrıca Beşiri ilçe otogarından cezaevine de herhangi bir toplu taşıma aracının gitmediğini de dile getirmişlerdir. Ayrıca aileler 2 kilometrelik mesafeyi yürüyerek gitmektedir. Bu da 26 dakika gibi bir yürüme mesafesi demektir.
Son olarak muhtelif tarihlerde cezaevinden bildirilen başvurular üzerine yapılan görüşmelerde;
‘’B’’ olarak numaralandırılan mahpusun infaz koruma memurları tarafından çıplak aramaya maruz bırakılmasından dolayı bu durumu protesto etmek amacıyla 8 gün süreyle açlık grevine girdiği, açlık grevine girmesine rağmen cezaevi idaresi tarafından verilmesi gereken şeker, tuzlu su gibi hayati ihtiyaçlarının karşılanmadığı, açlık grevinde olan mahpusa sürekli yemek götürüldüğü, infaz koruma memurları tarafından sözlü tacizlerde bulunulduğu, revire götürülmediği, B12 vitaminin verilmediği bilgisi tarafımıza ulaşmıştır. Cezaevi idaresinin hukuka uygun olmayan ve insan onuruyla bağdaşmayan bu uygulamalarından derhal vazgeçmesi, evrensel hukuk, Anayasa ve yasalara göre hareket etmesi gerekmektedir.
Başka bir mahpusun, 30 yıllık infazını tamamlamasına ve tüm bu süreyi iyi halli geçirmesine rağmen idare ve gözlem kurulu tarafından iyi halli olmadığı gerekçesiyle 6 ay süreyle infazının ertelendiği; verilen bu karara itiraz etmesi nedeniyle sosyal, sporsal ve sanatsal etkinliklere katılımının engellendiği ve bu sebeple psikolojisinin bozulduğu, mahpusun her türlü başvurusuna rağmen, halen talebinin yerine getirilmediği bilgisi tarafımıza ulaşmıştır.
Söz Konusu Hapishaneler Hakkında Öneri Ve Taleplerimiz:
1- Cezaevi idaresinin mahpusların sağlık sorunları ile ilgilenmesi, tedavilerin vaktinde yapılması bireyin sağlık hakkı kapsamında olup hasta mahpusların hastaneye tedavi amaçlı götürülmesi ve revir şartlarının iyileştirilmesi,
2-Hükümlü ve tutukluların; sosyal faaliyet olan ortak alanlardan yararlanması, yasalarca tanınmış haklara uygun bir şekilde yapılması, havalandırma, spor vb. hakların mahpusların yararı göz önünde bulundurularak arttırılması, havalandırma ve spor haklarının engellenmemesi,
3- Kitap, dergi ve gazetelere getirilen kısıtlamaların kaldırılması, mahpusların istedikleri yayın ve yayımlara ulaşabilme imkânının sağlanması, mahpuslar tarafından idareye hitaben yazılan dilekçelere ve taleplere etkin bir şekilde cevap verilmesi, televizyon ve radyo kanal çeşitliliğinde veya sayısında iyileştirmeye gitmesi, cezaevi içi ve cezaevi dışı mektuplaşmaların engellenmesine yönelik kısıtlamaların ortadan kaldırılması,
4-Kötü muamele ve işkence iddiaları ile özellikle çıplak arama dayatmasının, etkin bir şekilde soruşturulması, cezaevi savcılığının ve cezaevi idaresinin bu konuda şeffaf olması ve ilgililer hakkında soruşturma başlatması, ilgililerin açığa alınması,
5- Ayakta sayım uygulamalarına son verilmeli, ayakta sayım dayatmalarına karşı çıkan mahpusların almış olduğu disiplin cezalarının iptal edilmesi, tek kişilik hücre uygulamasının son bulması,
6- Mahpuslara ihtiyacı olan temizlik malzemesinin verilmesi, koğuş bakımının ve temizliğinin cezaevi koşulları da göz önünde bulundurularak sağlanması, mahpusların temiz ve yeteri kadar suya erişimi önündeki engelin kaldırılması
- Mahpuslara verilen yemek temizliğine, hijyenik olmasına ve porsiyonlarının talep doğrultusunda arttırılması,
- Avukatların hapishane girişlerinde, detektörle üstlerinin hukuka aykırı bir şekilde aranması uygulamasına son verilmesi,
7-Telefon görüşmeleri esnasında tekmil verilmediği takdirde telefon görüşmelerinin kesilmesi ve telefon görüşmelerinde mahpusların Türkçe bilmemesi durumunda idareye dilekçe verme zorunluluğunun kaldırılması, açık görüşlerin yapılmaması ile yapılan kapalı görüşlerde gardiyanların odayı terk etmemesi ve görüş öncesi mahpusların tekmil vermeye zorlanma uygulamasına son verilmesi, gardiyanların; mahpusların özel hayata saygı ilkesi gereği görüş kabinlerinden uzaklaştırılması, gardiyanların; mahpusları göremeyecek ve duyamayacak bir noktada durması, Yapılan telefon görüşmelerinin ve kapalı görüşlerin yine özel hayata saygı ilkesi gereği dinlenmemesi, hapishanede bulunan tüm mahpusların aileleri ile görüntülü konuşma hakkının sağlanması
8-Aylık veya olağanüstü koğuş aramalarının usulüne uygun yapılması, aramalar yapılırken mahpusların özel eşyalarına el konulmaması,
9- Cezaevine giden tutuklu ve hükümlü aileleri, ziyaretçileri ve avukatlarının cezaevi ulaşımı ile ilgili zorlukların ortadan kaldırılması için yetkili merciler tarafından en kısa zamanda bir kararın alınması ve günde en az iki defa olmak üzere Batman ili merkezinden cezaevine gidecek bir toplu taşıma aracının tesis edilmesi,
10- İdare ve Gözlem Kurullarının 29 Aralık 2020 tarihi 31349 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gözlem Ve Sınıflandırma Merkezleri İle Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik’in kaldırılması ile İdari ve Gözlem Kurulları tarafından verilen hukuka aykırı kararların derhal kaldırılması,
İçin gerekli çalışma ve soruşturmaların yapılmasını talep ediyoruz.
Raporun tamamı için :İHD Batman Şubesi Hapishane Raporu
İnsan Hakları Derneği Batman Şubesi
