TÜRKİYE: İNSAN HAKLARI DERNEĞİ (İHD) ATEŞ ALTINDA

Paris – Cenevre, 29 Aralık 2009. Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FİDH) ve Dünya İşkence Karşıtı Örgüt (OMCT) tarafından yürütülen ortak bir program olan İnsan Haklarının Korunması için Gözlem Programı (The Observatory) İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Muharrem Erbey’in tutuklanmasından ve İHD Diyarbakır Şubesi’nde yapılan keyfi aramadan derin kaygı duymaktadır.

24 Aralık 2009 sabahı Terörle Mücadele Şubesi ekipleri Diyarbakır Cımhuriyet Başsavcılığı’nın talimatıyla Türkiye’nin 11 ilinde bir operasyon düzenlendi. Operasyon sonucu aralarında insan hakları savuncucu Muharrem Erbey’in de bulunduğu bir grup muhalif Kürt politikacı, gazeteci ve sivil toplum aktivisti gözaltına alındı. İnsan hakları ativisti avukat Muharrem Erbey 2 günlük gözaltı süresinin ardından, 26 Aralık 2009 tarihinde, Diyarbakır Özel Görevli Ağır Ceza Mahkemesi Nöbetçi Hakimliği tarafından Türk Ceza Kanunu’nun 314. ve 220/6. maddeleri gereği “yasadışı örgüt üyesi” olduğu iddiasıyla tutuklandı. Erbey, tutuklanmasının ardından Diyarbakır D Tipi Cezaevi’ne konuldu. Cezaevinde ailesi ve avukatıyla görüşebilmektedir.

Muharrem Erbey, Eylül 2009 tarihinde Diyarbakır’da düzenlenen ve azınlık haklarının daha çok korunmasını amaçlayan anayasal düzenlemelerin tartışıldığı Anayasa Çalıştayı’nın hazırlıklarına katılması; Belçika, İsveç ve İngiltere parlamentolarında Kürt azınlığın hakları üzerine konuşma yapması; 2009 yazında İtalya’da “Kürt Filmleri Festivali”ne katılması ve Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Osman Baydemir’in* hukuk danışmanlığını yapması nedeniyle haksız bir biçimde “yasadışı Kürdistan Toplulukları Birliği’nin (Koma Civaken Kurdistan) dış ilişkiler temsilcisi” olarak suçlanmıştır.

Bunun dışında, Erbey’in gözaltına alındığı 24 Aralık günü polis ekipleri İHD Diyarbakır şubesini arama kararı bulunmadığı halde aramaya teşebbüs etmiş, İHD yöneticilerinin itirazı üzerine 5 dakika içinde yargıç kararı çıkartarak arama işlemini gerçekleştirmiş ve İHD’nin bilgisayar ve dökümanlarına el konulmuştur. El konulanla arasında İHD Diyarbakır Şubesi’nin “faili meçhul cinayetler”, “zorla kaybetmeler” ve “işkence vakaları” gibi son derece ciddi insan hakları ihlallerine ilişkin dosyaları içeren 21 yıllık arşivi de bulunmaktadır.

Gözlem Programı (The Observatory), İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) Türkiye’de insan hakları ve demokrasinin ilerlemesi için hayati bir rol oynadığını anımsatmaktadır. Gözlem Programı, İnsan Hakları Derneği ile Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 9 Aralık 1998 tarihinde kabul edilen BM İnsan Hakları Savunucularının Korunması Bildirgesi ihlal ederek gerçekleştirdiği insan hakları aktiviteleri nedeniyle cezalandırılmak istenen Genel Başkan Yardımcısı Erbey başta olmak üzere İHD yöneticilerinin maruz kaldığı yoğun baskılardan endişe duymaktadır.

Gözlem Programı Türk yetkililere, Muharrem Erbey’in ve diğer insan hakları savunucuların acilen ve koşulsuz olarak serbest bırakılması için çağrıda bulunmaktadır.

*Osman Baydemir 11 Aralık 2009 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Demokratik Toplum Partisi’nin üyesiydi.