Değerli Basın Mensupları;
Dokümantasyon Merkezimiz tarafından hazırlanan ve Ocak 2006 ayından Eylül 2006 ayının sonuna kadarki 9 aylık döneme ilişkin insan hakları ihlallerine ilişkin bilançoyu Sizin aracılığınızla bu gün kamuoyuna açıklıyoruz.
Hak kategorilerine göre bilanço üzerinde 9 aylık dönem için bir değerlendirme yapıldığında:
1- 2006 yılının ilk 9 aylık döneminde, insan haklarının temel alanlarında herhangi bir ilerleme sağlanamamıştır.
2- Aynı dönemde, başta yaşam hakkı (Yargısız infaz; cezaevinde ölüm; resmi makamların ihmal ve hatası; asker/polis intiharı) ve ifade özgürlüğü olmak üzere bazı alanlarda durum daha da kötüleşmiştir.
3- Çatışma ortamı, yaşam hakkını tehdit eden en büyük neden olmaya devam etmektedir. (2005:(12 ay) 499 ölü, 251 yaralı; 2006: (9 ay) 299 ölü, 291 yaralı)
4- Kuşkulu ölümlerde artış olmuştur.(2005: (12 ay) 39; 2006 (9 ay): 80)
5- Her türlü düzenleme, çaba ve söyleme karşın kadının insan hakları alanında da bir kötüleşme izlenmektedir. Özellikle kadın intiharlarında ciddi artış vardır.(2005(12 ay): 30; 2006(9 ay): 65 ölü) Kadına karşı şiddet vakalarında da artış bulunmaktadır. (2005(12 ay): 153 ölü, 151 yaralı; 2006(9 ay): 150 ölü, 174 yaralı).
6- İşkence devam etmektedir. Rakamlarda azalma görülüyor ise de, bu azalma cezaevleri ile eğitim, sağlık ve bakım yerlerindeki vakalar nedeniyledir. Sorgulama, yakalama veya soruşturma nedeniyle işkence vakalarındaki işkence eğilimi devam etmektedir. Ancak bu dönemde askeri güvenlik güçlerine atfedilen iddialarda azalma görülmektedir. Geçmişe göre önemli bir fark da, işkence vakalarının resmi gözaltı yerlerinden; gayrı resmi mekanlara kaymış olmasıdır. ( 2005 yılında 12 aylık dönemde gayrı resmi yerlerdeki işkence ve kötü muamele sayısı 165 iken, 2006 yılının ilk 9 ayında bu sayı 189 dur).
7- Eğitim, bakım ve sağlık merkezlerindeki işkence ve kötü muamele vakalarında azalma gözlenmiştir. (2005: 179 2006: 9)
8- Temel özgürlüklerden Düşünce ve İfade Özgürlüğü alanında da ihlal vakalarında ciddi artış bulunmaktadır (2005(12 ay): dava açılan kişi 192; 2006(9 ay): 261 kişi.
Bu veriler, 2006 yılının ilk 9 ayının İnsan Hakları açısından kaybedilmiş bir dönem olduğunu göstermektedir. Esasen, demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü ve azınlıkların korunması alanlarında ileriye doğru adım atma konusunda Türkiye’de ciddi bir irade eksikliğinin mevcudiyeti hemen herkes tarafından kabul edilen bir olgudur. Güvenlik konsepti ile yasalarda geriye doğru yapılan değişiklikler ve bu anlayışa dayalı askeri ve sivil söylem ve uygulamalar, bu irade eksikliğini; mevcut haklardan geriye doğru gidişe yöneltmektedir.
Yukarıdaki veriler sadece rakamlarla ifade edilebilen hak ihlalleri ve durum hakkında fikir vermektedir. Rakamlarla ifade edilemeyen, hukukun üstünlüğü; asker-sivil ilişkileri; çoğulcu ve katılımcı demokrasi; etnik, dini, idelolojik, cinsel vs. ayrımcılığı da kapsayacak genel bir değerlendirme yapıldığında durumun daha da kötü olduğu söylenebilir.
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ
