“DEMOKRATİK ÇÖZÜM ÇADIRLARI” VE “SİVİL İTAATSİZLİK” EYLEMLERİNE YAPILAN MÜDAHALELER RAPORU
(15 Mart-28 Nisan 2011 Arası Dönem)
“KÜRTLERE ADI KONMAMIŞ OHAL UYGULANIYOR”
Yaklaşık bir buçuk aylık sürede sadece demokratik çözüm çadırlarına ve sivil itaatsizlik eylemlerine yönelik müdahaleler, özelde Kürtlere yönelik bir “Olağanüstü Hal” uygulandığını göstermiştir. Türkiye, Kürtlere OHAL uygulamaya devam etmekte, Kürtlere yönelik “sistematik bir şekilde yargı yolu ile baskı politikası” uygulamaktadır. Tıpkı OHAL döneminde olduğu gibi başta gösteri hakkı olmak üzere birçok temel hak ve özgürlük Kürtler için yok sayılmaktadır. Neredeyse her gün onlarca kişi gözaltına alınmakta ve tutuklanmaktadır. Askeri operasyonlar giderek artmaktadır. Hükümet bu politikası ile Kürtleri tahrik etmekte, onları isyana sürüklemek istemektedir. Hükümetin bu politikasını kınıyoruz. Türkiye, Kürt Sorununda 2009 yılında inkar ve imha politikasından, tanıma ve tasfiye politikasına geçmiştir. Hükümetin bir an önce tasfiye politikasından vazgeçmesi, tanımanın gereği olarak Kürtlerin meşru temsilcilerini muhatap alıp, sorunu kan dökülmeden demokratik ve barışçıl yollarla Anayasal güvenceye kavuşturarak çözmekten başka bir yol olmadığını görmesi gerekir.
Demokratik Çözüm Çadırlarına yönelik baskı politikası o denli ileri gitmiş ki, İHD MYK üyesi Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu ile İHD üyesi Dr. Ömer Ekşi’nin Adana’daki Çadır ziyaretleri gerekçe gösterilerek 28.04.2011 günü işyerlerinden rencide edilecek şekilde gözaltına alınmalarına kadar vardırılmıştır. Hükümet, bu tutumu ile sadece Kürtlere değil, Kürtlerle dayanışma içinde olan herkese yönelebileceğini açıkça ortaya koymuştur. İnsan hakları savunucularına yönelik bu tutumu bir kez daha protesto ediyoruz.
Kürt Sorununun çözümünde gelinen noktada Başbakan’ın “Kürt Sorunu Yoktur” söylemi oldukça tehlikeli ve inkarcı bir söylemdir. Sayın Cumhurbaşkanının en önemli sorun olarak gördüğü Kürt Sorununu, Başbakanın sorun olarak görmemesi anlaşılır gibi değildir. Cumhurbaşkanına mı inanacağız, Başbakana mı? Başbakanın bu söylemi asker ve polisi tahrik etmekte, yargıyı etkilemekte ve devam eden siyasi operasyonlarla çok sayıda kişinin gözaltına alınmasına ve tutuklanmasına sebep olmaktadır. Başbakan kendi siyasi çıkarı için Kürt sorununu inkar edebiliyorsa, bu durum O’nun ne kadar otoriterleştiğini de göstermektedir. Seçim öncesi gerilimi artıran bu söylem ve eylemlerden bir an önce vazgeçilmesi gerekmektedir.
Demokratik Çözüm Çadırları ve sivil itaatsizlik eylemleri dışındaki diğer eylem ve etkinlikler ile militan cenazelerinin defnedilmesi sırasında ve devam eden KCK operasyonlarında yaşanan ihlallere bu raporda yer verilmemiştir. Bu raporun açıklandığı 05.05.2011 tarihi itibari ile Kürtlere yönelik fiili OHAL uygulanmaya devam etmektedir.
İHLAL ÇEŞİTLERİ |
İHLALE UĞRAYAN KİŞİ SAYISI |
GÖZALTINA ALINANLAR |
872 |
TUTUKLANANLAR |
36 |
ÖLENLER |
2 |
YARALANLAR |
63 |
İŞKENCEYE VE KÖTÜ MUAMELEYE MARUZ KALANLAR |
872 |
ÇADIRLARA MÜDAHALE |
56 (Çadır Sayısı) |
Diyarbakır 6 kez; Nusaybin 5 kez; İstanbul, Van, Batman 4’er kez; Kızıltepe, Mersin, Hakkâri, Yüksekova, Varto 3’er kez; Manisa, Şırnak 2’şer kez; Tunceli, İzmir, Gaziantep, Adana, Adıyaman, Bingöl, Siirt, Silopi, İdil, Cizre, Doğubayazıt, Bulanık, Malazgirt ve Iğdır 1’er kez.
20 Mart günü Diyarbakır’da, Koşuyolu Parkı içerisinde kurulan “Demokratik Çözüm Çadırı”na doğru Newroz Parkı’ndan yürüyüşe geçen gruba Koşuyolu Parkı’nda polis gaz bombaları ve panzerlerle müdahale etti. Müdahale sırasında 10 kişi gözaltına alındı.
Batman’da 15 Mart 2011’de kurulan demokratik çözüm çadırına önce 23 Mart 2011’de ardından 24 Mart 2011’de iki kez baskın düzenlendi. Müdahalenin ardından 99 kişi gözaltına alınırken müdahaleyi protesto etmek için oturma eylemi yapan BDP milletvekili Bengi Yıldız da tartaklanarak yerde sürüklendi. Gözaltına alınanlardan üçü tutuklandı. Newroz kutlamasından sonra demokratik çözüm çadırına yürüyüş yapan gruba müdahale eden polis ekiplerinin gözaltına aldığı 14 kişiden dördü de 24 Mart 2011’de tutuklandı.
28 Mart günü Mardin’in Kızıltepe İlçesi’nde, “Demokratik Çözüm Çadırı” önünde yapılmak istenen oturma eylemine cop ve silah dipçikleriyle müdahale eden polis 25 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlardan BDP Kızıltepe İlçe Başkanı Ömer Turgay’ın da arasında bulunduğu 12 kişi tutuklandı.
Sivil itaatsizlik eylemlerinden biri de Diyarbakır’da 8 Nisan 2011’de başlatılan sivil imam eşliğinde Cuma namazı kılınması oldu. Namazdan sonra meydanda çadır kurmak isteyen BDP’lilere kolluk kuvvetlerinin izin vermemesi üzerine gruba biber gazı ve basınçlı suyla müdahale edildi. Çıkan tartışma sırasında Bengi Yıldız, çadır kurmak için tutuğu demiri polis memuruna vermek istemeyince, polis memurunun çekmesi üzerine Bengi Yıldız demirle birlikte 10 metre yerde sürüklendi.
19 Nisan günü İstanbul’da Taksim Meydanı’nda yapılan açıklamadan sonra Aksaray’da bulunan “Demokratik Çözüm Çadırı”na yürüyen grup dağılırken gaz bombalarıyla müdahale eden polis ekipleri 44 kişiyi gözaltına aldı.
19 Nisan günü Diyarbakır’da, “KCK Davası ve YSK’nın bağımsız adayları veto kararını protesto etmek için” Büyükşehir Belediyesi önünde kurulan Demokratik Çözüm Çadırı etrafında toplanan kitleye polis müdahale etti. Müdahaleler sırasında 90 kişi gözaltına alındı. Müdahale nedeniyle 22 kişi yaralandı.
Van’da 19 Nisan 2011’de demokratik çözüm çadırına müdahale eden kolluk kuvvetleri 80 kişiyi gözaltına aldı, biri ağır 24 kişi yaralandı.
20 Nisan günü İzmir’de, Agora Parkı’nda kurulan “Demokratik Çözüm Çadırı”na polis müdahale etti. Müdahale sırasında çıkan olaylarda, aralarında BDP’li iki yöneticinin de bulunduğu 5 kişi gözaltına alındı.
Hakkâri’de 20 Nisan 2011’de “Demokratik Çözüm Çadırı”na yönelik baskını protesto eden gruba müdahale edilmesi sonucu 52 kişi gözaltına alındı, üç kişi de yaralandı. Yüksekova’daki müdahalelerde de 8 kişi yaralanırken 1 kişi de gözaltına alındı. Adana’da ise 6 kişi gözaltına alındı.
25 Nisan günü Hakkâri’de “Demokratik Çözüm Çadırı” ve evlere baskın düzenleyen polis ekiplerinin, KCK soruşturması kapsamında 35 kişiyi gözaltına aldı. 35 kişiden altısı 28 Nisan günü tutuklandı.
26 Nisan günü, Türkiye’nin çeşitli kentlerinde kurulan “Demokratik Çözüm Çadırları”na polis tarafından baskın düzenlendi. İzmir, Mersin, Tunceli, Adana, Batman, Adıyaman, Diyarbakır, Bingöl, Gaziantep, Şırnak, Siirt, Silopi, Kızıltepe, Nusaybin, İdil, Cizre, Van, Doğubayazıt, Bulanık, Varto, Malazgirt, Manisa ve Iğdır’da düzenlenen baskınlar sonucu çadırlar söküldü ve çadırlardaki eşyalara el kondu; 113 kişi de gözaltına alındı. Baskınlar sırasında Tunceli bağımsız milletvekili adayı Ferhat Tunç ile Doğubayazıt Belediye Başkanı Canan Korkmaz yaralandı.
İzmir’de 26,04.2011 günü önce Demokratik Çözüm Çadırı’na yönelik polis müdahalesinin ardından çadırdan 50 kişi gözaltına alındı.ve bu kişiler o gün serbest bırakıldılar.Bu arada çadır sökülerek çadırın bulunduğu yer abluka altına alındı.evlere yapılan baskınlarda gözaltına alınan 19 kişi, emniyetteki sorgularının ardından adliyeye sevk edildi. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’nca ifadesi alınanlardan 7’si serbest bırakılırken, 12 kişi ise tutuklama talebiyle İzmir 8. Ağır Ceza Mahkemesi’ne sevk edildi. Mahkemeye sevk edilenlerden Batuhan isimli bir çocuk serbest bırakılırken, 11 kişi ise, “Örgüt adına eylem yapmak” iddiasıyla tutuklandı. ayrıca 21.04.2011 günü bdp konak ilçe başkanı ve 3 çocuk tutuklandı
Manisa’da da Demokratik Çözüm Çadırı’na yapılan polis müdahalesinin ardından yaşanan olaylarda gözaltına alınan 20 kişi de adliyeye çıkarıldı. Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı’nca ifadeleri alınan 20 kişiden 15’i serbest bırakılırken 5’i tutuklama talebiyle Manisa 1. Sulh Ceza Mahkemesi’ne sevk edildi. Şehmus Aslan, Gökhan Budak, Hüseyin Gündoğdu, Hasan Peker ve Bayram Cüşkün adlı kişiler, “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla tutuklandı.
Adana’da kurulan “Demokratik Çözüm Çadırları”nı 15 Nisan 2011’de ziyaret eden İHD MYK Üyesi ve Adana Tabip Odası eski başkanı Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu ve Huzurevleri Mahallesi Aile Sağlığı Merkezi’nde görevli İHD üyesi Dr. Ömer Eski, “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamasıyla 28 Nisan günü gözaltına alınıp ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı.
16 Mart günü Van’da açılan “Demokratik Çözüm Çadırı”nda, çözüm önerilerini içeren bir pankarta aynı gece kolluk küvetleri tarafından ilgililere bilgi verilmeden el konuldu. İHD Van şubesi konuyla ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu.
19 Mart günü Van’da, kentte meydana gelen gösterile sırasında polis ekipleri “Demokratik çözüm Çadırı’na” müdahale edip, çadır içinde bulunan eşyalara el koydu.
20 Mart günü Diyarbakır’da, Koşuyolu Parkı içerisinde kurulan “Demokratik Çözüm Çadırı”na doğru Newroz Parkı’ndan yürüyüşe geçen gruba Koşuyolu Parkı’nda polis gaz bombaları ve panzerlerle müdahale etti.
23 Mart günü Diyarbakır’da, BDP ve DTK Eş Başkanları tarafından Kürt sorununun çözümü için sivil itaatsizlik eylemlerinin başlatılacağı yapılan duyurunun ardından, Büyükşehir Belediyesi Konukevi önünde kurulan çadırlar, “toplantı ve gösteri yürüyüşlerine uygun bir alan olmadığı” iddiasıyla valilik kararı ile kaldırıldı.
24 Mart günü Diyarbakır’da, Büyükşehir Belediyesi Konukevi önünde kurulan çadırların 23 Mart günü Diyarbakır Valiliği’nce kaldırılması ve “sivil itaatsizlik” eylemlerinin yasaklanmasının ardından Koşuyolu Parkı’nda bir araya gelen ve yürüyüş yapmak isteyen gruba polis, barikat kurarak izin vermedi.
28 Mart günü Mardin’in Kızıltepe İlçesi’nde, “Demokratik Çözüm Çadırı” önünde yapılmak istenen oturma eylemine, polis cop ve silah dipçikleriyle müdahale etti.
1 Nisan günü Diyarbakır’da, başlatılan sivil itaatsizlik eylemleri kapsamında Koşuyolu Parkı’nda kurulan “Demokratik Çözüm Çadırı”nda kılınan “Sivil Cuma Namazı” sonrası yapılan yürüyüşe polis, tazyikli su ve gaz bombaları ile müdahale etti.
1 Nisan günü Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde, DTK ve BDP tarafından “sivil itaatsizlik” eylemleri kapsamında BDP Bismil İlçe binası önünde bir araya gelen grubun yürümesine polis tarafından izin verilmedi. Arka sokaklardan İstasyon Caddesi’ne çıkan gruba polis, uyarıda bulunmadan tazyikli su ve gaz bombaları ile müdahale etti.
7 Nisan günü Diyarbakır’da, Koşuyolu Parkı’nda açılan “Demokratik Çözüm Çadırı”nın Dağkapı Meydanı’nda taşınmasına polis izin vermedi.
8 Nisan günü Diyarbakır’da, Dağkapı Meydanı’nda “Demokratik Çözüm Çadırı”nı kurmak isteyen yurttaşlara çevik polisi gaz bombaları ve tazyikli suyla müdahale etti.
19 Nisan günü İstanbul’da Taksim Meydanı’nda yapılan açıklamadan sonra Aksaray’da bulunan “Demokratik Çözüm Çadırı”na yürüyen grup dağılırken polis gaz bombalarıyla müdahale etti.
19 Nisan günü Diyarbakır’da, “KCK Davası ve YSK’nın bağımsız adayları veto kararını protesto etmek için” Büyükşehir Belediyesi önünde kurulan Demokratik Çözüm Çadırı etrafında toplanan kitleye polis müdahale etti.
20 Nisan günü Diyarbakır’da, YSK’nin “Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloğu” adaylarını veto etmesini protesto etmek isteyen kitleye polis gaz bombası ve tazyikli su ile müdahale etti.
20 Nisan günü Diyarbakır’ın Bismil İlçesi’nde, YSK’nin “Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloğu” adaylarını veto etmesini protesto etmek için yürüyen kitleye polis sert bir şekilde müdahale etti.
20 Nisan günü İzmir’de, Agora Parkı’nda kurulan “Demokratik Çözüm Çadırı”na polis müdahale etti.
21 Nisan günü İzmir’de, Yüksek Seçim Kurulu’nun kararını Demokratik Çözüm Çadırı’nda protesto eden gruba polis müdahale etti. Müdahale sonrası çadır kullanılamaz hale geldi.
21 Nisan günü Diyarbakır’da, Bismil ilçesinde İbrahim Oruç isimli kişinin polis tarafından öldürülmesi nedeniyle yapılan protesto gösterilerine polis gaz bombası ve tazyikli su ile müdahale etti.
25 Nisan günü Hakkâri’de, “Demokratik Çözüm Çadırı”na polis ekipleri baskın düzenledi.
24 Nisan günü İstanbul’un Aksaray İlçesi’nde bulunan Demokratik Çözüm Çadırı önünde eylem yapan gruba müdahale eden kolluk kuvvetleri çadırı da söktü.
26 Nisan günü, Türkiye’nin çeşitli kentlerinde kurulan “Demokratik Çözüm Çadırları”na polis tarafından baskın düzenlendi. İzmir, Mersin, Tunceli, Adana, Batman, Adıyaman, Diyarbakır, Bingöl, Gaziantep, Şırnak, Siirt, Silopi, Kızıltepe, Nusaybin, İdil, Cizre, Van, Doğubayazıt, Bulanık, Varto, Malazgirt, Manisa ve Iğdır’da düzenlenen baskınlar sonucu çadırlar söküldü ve çadırlardaki eşyalara el kondu.
27 Nisan günü Manisa’da, “Demokratik Çözüm Çadırları”na 26 Nisan günü polis tarafından düzenlenen eşzamanlı baskınların ardından yeniden kurulan çadıra polis ekipleri müdahale etti.
Demokratik Çözüm Çadırlarına ve sivil itaatsizlik eylemlerine yapılan müdahaleler sırasında gözaltına alma işlemi müdahaleli ve aşırı güç kullanımı yapılarak gerçekleştiğinden gözaltına alınanların neredeyse tamamı işkence ve kötü muameleye maruz kalmışlardır. Nitekim yaralı sayısının fazlalığı bu durumun ne kadar ciddi olduğunu göstermektedir.
8 Nisan günü Diyarbakır’da, Dağkapı Meydanı’nda “Demokratik Çözüm Çadırı”nı kurmak isteyen yurttaşlara çevik polisi gaz bombaları ve tazyikli suyla müdahale etti. Müdahale sırasında çadırın demirlerine el koymak isteyen polis, demirlerin bir ucunu tutan BDP milletvekili Bengi Yıldız’ı yaklaşık 10 metre demirle birlikte yerde sürükledi. Bu sırada bazı polisler de yerdeki Yıldız’ı defalarca copladı.
19 Nisan günü Diyarbakır’da, “KCK Davası ve YSK’nın bağımsız adayları veto kararını protesto etmek için” Büyükşehir Belediyesi önünde kurulan Demokratik Çözüm Çadırı etrafında toplanan kitleye polis müdahale etti. Müdahale sırasında M. Sabri Akar ve ismi öğrenilemeyen bir kişi ağır yaralandı. Sur Belediye Başkan Yardımcısı Gülbahar Emek’in de bulunduğu 7 kişi ise Alman Hastanesi’ne kaldırıldı. Büyükşehir Belediyesi Çevre Zabıta Şube Müdürü Nesrin Şehriban Yasak da, çalışma odasında bulunduğu esnada polisin tazyikli su sıkması sonucu kırılan cam parçalarının kafasına isabet etmesi sonucu yaralandı. Yasak’ın başına 3 dikiş atıldı. Müdahalede DHA muhabiri Bayram Bulut da polis tarafından darp edildi.
20 Nisan günü Diyarbakır’ın Bismil İlçesi’nde, YSK’nin “Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloğu” adaylarını veto etmesini protesto etmek için yürüyen kitleye polis sert bir şekilde müdahale etti. Müdahale sırasında açılan ateş sonucu İbrahim Oruç (17), kalbine isabet eden kurşun nedeniyle yaşamını yitirdi, Gültekin Kuşu ve Mustafa Baykal isimli kişiler de kurşunla yaralanarak Diyarbakır’daki hastanelere kaldırıldı. Silahla yaralanan 2 kişi ve gözüne gaz bombası isabet 1 kişi ise İlçe Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı. Oruç’un vurulduktan sonra yerdeyken polis tarafından tekmelendiğini gösteren görüntüler ortaya çıktı. Otopsi raporunda Oruç’un darp edildiği ve yerde sürüklendiği şeklinde ibareler de yer aldı. Oruç’un yaşamını yitirmesinden sonra devam eden olaylar sırasında göstericiler su sıkan panzerde suyun bitmesi üzerine itfaiye merkezine giden polisler, elektrik olmadığı için su alamayınca itfaiyecileri dövdü.
20 Nisan günü Diyarbakır’da, YSK’nin “Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloğu” adaylarını veto etmesini protesto etmek isteyen kitleye polis gaz bombası ve tazyikli su ile müdahale etti. Müdahale sırasında Sur İlçesinde polis silahı ile üç kişinin bacağından yaralandığı iddia edildi. Bunun yanısıra, polis panzerlerinin BDP İl binasına girmemesi için kitle önünde barikat kuran iş makinelerini camlarını kıran polis, araçların lastiklerini patlattı. Olay yerinden kepçesiyle uzaklaşmak isteyen bir şoför, polis tarafından araca gaz bombası atılmasıyla dengesini kaybederek apartmana çarparak durabildi. Şoförü araçtan indiren polis uzun süre yerde dövdükten sonra gözaltına aldı. BDP İl binasına atılan gaz bombaları ve sıkılan tazyikli su nedeniyle de, il binasına sığınan yüzlerce kişi vücutlarının çeşitli yerlerinden yaralandı.
20 Nisan günü İzmir’de, Agora Parkı’nda kurulan “Demokratik Çözüm Çadırı”na polis müdahale etti. in saldırısının ardından çıkan olaylarda aralarında BDP’li iki yöneticinin de bulunduğu 5 kişi gözaltına alındı. Çıkan olaylarda 46 yaşındaki Behçet Gültekin ile birlikte 3 kişi yaralandı. Gültekin, sağ gözünden yaralandı ve kaldırıldığı hastanede ameliyat edildi. Gültekin, ikinci kez ameliyat edildi.
21 Nisan günü İzmir’de, Yüksek Seçim Kurulu’nun kararını Demokratik Çözüm Çadırı’nda protesto eden gruba polis ekipleri plastik mermiyle müdahale etmesi sonucu Behçet Gültekin yaralandı.
21 Nisan günü Diyarbakır’ın Bismil İlçesi’nde, 20 Nisan günü çıkan olayları protesto etmek için BDP İl binası önünde yürümek isteyen kitleye polis yine müdahale etti. Açılan ateş sonucu Mehmet Yalçın isimli yurttaş ağır yaralanarak Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne kaldırıldı.
21 Nisan günü Diyarbakır’da, Bismil ilçesinde İbrahim Oruç isimli kişinin polis tarafından öldürülmesi nedeniyle yapılan protesto gösterilerine polis gaz bombası ve tazyikli su ile müdahale etti. Müdahale sırasında 12 yaşındaki bir çocuk gaz bombasının isabet etmesi sonucu ağır yaralandı.
26 Nisan günü, Türkiye’nin çeşitli kentlerinde kurulan “Demokratik Çözüm Çadırları”na polis tarafından baskın düzenlendi. İzmir, Mersin, Tunceli, Adana, Batman, Adıyaman, Diyarbakır, Bingöl, Gaziantep, Şırnak, Siirt, Silopi, Kızıltepe, Nusaybin, İdil, Cizre, Van, Doğubayazıt, Bulanık, Varto, Malazgirt, Manisa ve Iğdır’da düzenlenen baskınlar sırasında Tunceli bağımsız milletvekili adayı Ferhat Tunç ile Doğubayazıt Belediye Başkanı Canan Korkmaz yaralandı.
27 Nisan günü Manisa’da, “Demokratik Çözüm Çadırları”na 26 Nisan günü polis tarafından düzenlenen eşzamanlı baskınların ardından yeniden kurulan çadıra polis ekiplerinin müdahalesi sırasında kafasına gaz bombası kapsülü isabet eden Selim Aytaç ağır yaralandı.
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ