TUR 002 / 0218 / OBS 016
Keyfi tutuklama /
Keyfi gözaltı /
Adli taciz
Türkiye
1 Şubat 2018
Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ve Dünya İşkenceyle Mücadele Örgütü (OMCT) ortaklığıyla oluşturulan İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi aşağıda belirtilen Türkiye’deki durum konusunda acil müdahalenizi talep etmektedir.
Durum açıklaması:
Gözlemevi’nin güvenilir kaynaklardan elde ettiği bilgilere göre İHD MYK üyesi Nuray Çevirmen, İHD üyesi Ali Dağdelen, İHD Kars Şube Başkanı Ahmet Adıgüzel, İHD Çanakkale Şube eski Başkanı ve MYK üyesi Hayrettin Pişkin, Malatya Şube YK üyesi Mehmet Tuncel ve Malatya Şube Yedek Yöneticisi Abuzer Yavaş keyfi şekilde gözaltına alınmış ve adı geçenler arasındaki son 4 kişi tutuklanmıştır.
Yine elde edilen bilgilere göre Türkiye’nin 22 Ocak 2018’den beri Suriyeli Halk Savunma Birlikleri’ne (YPG) (1) karşı Kuzey Suriye’deki Afrin’e başlattığı askeri akını kınayan sosyal medya paylaşımlarına tepki olarak bazı İHD üyeleri gözaltına alınıp tutuklanmıştır.
22 Ocak 2018 akşamında Nuray Çevirmen, Ankara Emniyet Müdürlüğü’nün Terörle Mücadele Şubesi tarafından gözaltına alınıp 25 Ocak 2018 tarihinde serbest bırakılmıştır. Hakkında “terör örgütü propagandası yapmak” ve “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” suçlamaları ile soruşturma başlatılmıştır.
Aynı gün içerisinde Ahmet Adıgüzel de “terör örgütü propagandası yapmak” suçlaması ile Ardahan Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nce gözaltına alınmış ve resmen 24 Ocak 2018 tarihinde Ardahan T-Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklanmıştır.
Ek olarak 24 Ocak 2018 tarihinde Hayrettin Pişkin Çanakkale’de gözaltına alınıp “terör örgütü propagandası yapmak” suçlaması ile tutuklu yargılanmak üzere Çanakkale E-Tipi Cezaevi’ne gönderilmiştir.
İddia edilen suç basın veya yayın yoluyla işlenirse “terör örgütü propagandası yapmak” suçlaması üç ila dört buçuk yıl arası hapis cezası öngören TCK 220/8 Maddesi’ne dayandırılmaktadır.
Dahası Mehmet Tuncel, Ali Dağdelen ve Abuzer Yavaş da 24 Ocak 2018 tarihinde Malatya’da yakalanıp gözaltına alınmışlardır. 3 insan hakları savunucusu ilkin sosyal medya paylaşımlarından dolayı gözaltına alınmışlardır. Ancak sonradan Mehmet Tuncel’in herhangi bir sosyal medya hesabı olmadığı ve kolluk güçlerinin Mehmet Tuncel ve Abuzer Yavaş’a isnat edilen suçu 2001 senesine işletip “silahlı militan cenazesine katılmak” olarak değiştirmiştir.
“Terör örgütü propagandası yapmak” suçlaması ile hakkında soruşturma yürütülen Ali Dağdelen 26 Ocak 2018 tarihinde serbest bırakılmış, Mehmet Tuncer ve Abuzer Yavaş Malatya E-Tipi Cezaevi’ne gönderilmişlerdir.
Gözlemevi, İHD aktivistlerine karşı başlatılan gözaltı/tutuklamaların İHD İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri ve İHD İstanbul YK üyesi Doğan Özkan’ın 2016 darbe girişiminin ardından devlet memurlarının işten çıkarılma dalgalarının kurbanları olan iki eğitimci Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’yla dayanışmak için başka bir gösteride gözaltına alınmaları ile başladığını hatırlatmak istemektedir. Gözaltına alınmaları süresince ve 3 günlük gözaltı süreleri boyunca her ikisi de kötü muameleye maruz kalmışlardır(2).
Kasım 2017’de İHD Genel Başkanı Öztürk TÜRKDOĞAN, İHD MYK üyeleri Sevim Salihoğlu ve Derya Uysal ile birlikte İHD çalışanı Besra Varli Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’yla dayanışma gösterisi gerçekleştirirken gözaltına alınmış ve aynı gün içerisinde serbest bırakılmışlardır(3).
Gözlemevi, meşru ve barışçıl insan hakları faaliyetleri nedeniyle insan hakları savunucularını hedef alan bu keyfi gözaltı/tutuklama dalgasını ve Türkiye’de toplanma ve barışçıl gösteri özgürlüklerinin önündeki yinelenen engelleri şiddetle kınamaktadır.
Buna göre Gözlemevi; Ahmet Adıgüzel, Hayrettin Pişkin, Mehmet Tuncel ve Abuzer Yavaş’ın derhal ve koşulsuz serbest bırakılması ve Nuray Çevirmen, Ali Dağdelen ve tüm İHD üyeleri dahil olmak üzere bu kişilere karşı gerçekleştirilen her türlü yargı tacizine son verilmesi için Türk yargı makamlarına çağrıda bulunmaktadır.
İstenilen eylemler:
Lütfen aşağıdaki talepler doğrultusunda Türkiye yetkililerine yazınız:
- Nuray Çevirmen, Ahmet Adıgüzel, Hayrettin Pişkin, Mehmet Tuncel, Ali Dağdelen, Abuzer Yavaş’ın yanı sıra Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularının kişi dokunulmazlığı ile bedensel ve ruhsal bütünlüğünün korunmasının tüm şartlar altında garantiye alınması;
- Ahmet Adıgüzel, Hayrettin Pişkin, Mehmet Tuncel ve Abuzer Yavaş’ın yanı sıra Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularının derhal ve koşulsuz serbest bırakılması;
- Nuray Çevirmen, Ahmet Adıgüzel, Hayrettin Pişkin, Ali Dağdelen, Mehmet Tuncel ve Abuzer Yavaş’ın yanı sıra Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı gerçekleştirilen her türlü tacize son verilmesi;
- 9 Aralık 1998 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen BM İnsan Hakları Savunucuları Bildirgesi ve özellikle 1, 6(a), 9, 11 ve 12.2 Maddelerinde belirtilen tüm hükümlere uyulması;
- Türkiye tarafından kabul edilen uluslararası insan hakları standartları ve uluslararası araçlarla uyum içerisinde insan hakları ve temel özgürlüklere saygının tüm şartlar altında sağlanması.
İlgili Adresler:
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Faks: (+90) 312 525 58 31
- Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Binali Yıldırım, E-posta: ozelkalem@basbakanlik.gov.tr
- Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, E-posta: ozelkalem@adalet.gov.tr
- İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Faks: +90 (312) 425 61 30
- Büyükelçi İzzet Selim Yenel, Avrupa Birliği Bakanlığı Müsteşarı, Telefon: +90 312 218 1300, E-posta: info@ab.gov.tr
- Büyükelçi Ali Naci Koru, BM Cenevre Ofisi nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi, e-posta: turkey@ties.itu.int
Lütfen ülkenizdeki Türkiye elçiliği ve diplomatik misyonuna yazınız.
***
Paris-Cenevre, 1 Şubat 2018
Yanıtınızda bu başvurunun kodunu belirterek atılan adımlar hakkında bizleri bilgilendirebilirseniz çok seviniriz.
İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi 1997’de FIDH ve OMCT tarafından kurulmuştur. Bu programın amacı insan hakları savunucularına karşı baskı durumlarını engellemek veya bu durumlara çözüm üretmek üzere müdahale etmektir. FIDH ve OMCT, uluslararası sivil toplum tarafından hayata geçirilen AB İnsan Hakları Savunucuları Mekanizması ProtectDefenders.eu’nun üyeleridir.
Gözlemevi ile irtibata geçmek için acil durum hattını arayın:
- E-mail: Appeals@fidh-omct.org
- FIDH Telefon / Faks: + 33 1 43 55 25 18 / +33 1 43 55 18 80
- OMCT Telefon / Faks: + 41 22 809 49 39 / + 41 22 809 49 29
- Askeri operasyon 20 Ocak 2018 tarihinde başlamış ve Kürt Özerk Yönetimi’nin silahlı kanadı Halk Savunma Birlikleri’ne (YPG) yönelmiştir. Türk yetkililer, bu askeri harekatın zemini olarak YPG’nin silahlı Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile bağlarını delil olarak göstermiştir.
- Bkz. Gözlemevi Acil Başvuru no: TUR 006 / 0817 / OBS 086, 9 Ağustos 2017.
- Bkz. Gözlemevi Acil Başvuru no: TUR 007 / 1117 / OBS 111, 9 Kasım 2017.
