Adli yıl açılışı ve Hukukun Üstünlüğü İlkesi

5 Eylül'de yeni adli yıl açılışı yapılacak. İnsan haklarının hukuk yoluyla korunması açısından, bağımsız ve tarafsız yargı temeldir.

Hukukun üstünlüğü ilkesine uygun yapılanmamış bir ülkede insan haklarının korunmasından söz edilemez. Aynı zamanda o ülkenin, demokratik hukuk devleti olduğu iddia edilemez.

19 Mart 2001 tarihli "Türkiye Ulusal Programı"nda, hukukun üstünlüğü ilkesinin gerektirdiklerinin gerçekleştirileceği taahhüt edilmiş olmasına karşın, taahhütlerden Avukatlık Yasası değişikliği hariç hiçbirisi yerine getirilmemiştir.

Anayasa'da hukukun üstünlüğü ilkesi açısından değiştirilmesi ya da yürürlükten kaldırılması gereken pek çok madde bulunmaktadır. Başta, Kuvvetler Ayrılığı ilkesine aykırı olarak yürütmeye yargıya müdahale, onu yönlendirme ve yargıçlar hakkında tasarrufta bulunma olanağı tanıyan, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun oluşumunu düzenleyen 159. madde olmak üzere, yargı birliği ilkesi de gözetilerek değişiklikler gerçekleştirilmelidir, Bugün Türkiye'de Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun kendisine ait bir bütçesi, sekretaryası ve yargıç ve savcıları denetleyecek bir mekanizması bulunmamaktadır. Türkiye'de yargıçlar, yargıçlık güvencesinden yoksun bulunmaktadır. Hakim ve savcıların, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun kendileri hakkındaki idari nitelikteki kararlarına karşı yargı yoluna başvuramaması kabul edilemez bir uygulamadır. Barolar üzerinde Adalet Bakanlığının vesayeti halen devam etmektedir. Barolar yapısal olarak bağımsız değildir. Oysa Avukatlık mesleğinin en önemli özelliği, avukatın bağımsızlığıdır. Türkiye'de askeri yargı-sivil yargı ikiliği bulunmaktadır. Ayrıca sıkıyönetim yargısı, DGM yargısı bulunmaktadır. Anayasa ile birlikte, hukukun üstünlüğü ilkesinin yaşam bulması için aşağıdaki yasaların, ele alınması, bazılarının tümüyle yürürlükten kaldırılması, bazılarının da kurumsal olarak yargıyı yeniden yapılandıracak biçimde bazı maddelerinin değiştirilmesi gerekmektedir. Bunlar;

1.Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun

2.Hakimler ve Savcılar Kanunu

3.Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu

4.Avukatlık Kanunu

5.Anayasa Mahkemesinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun

6.Askeri Hakimler Kanunu

7.Askeri Mahkemeler Kuruluş ve Yargılama Usulü Kanunu

8.Askeri Yargıtay Kanunu

9.Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu

10.Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun

11.Danıştay Kanunu

12.İdari Yargılama Usulü Kanunu

13.Sıkıyönetim Kanunu

14.Yüksek Askeri Şuranın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun

Yeni adli yılda Türkiye toplumunun beklentisi, Türkiye'nin anayasal ve yasal sisteminin hukukun üstünlüğü ilkesine göre yapılandırılmasıdır.

HÜSNÜ ÖNDÜL

İHD Genel Başkanı 

Bir cevap yazın