ACİL EYLEM ÇAĞRISI – İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlem
Yeni Bilgi
TUR 003 / 0618 / OBS 087.1
Yurtdışı yasağının kaldırılması/
Yargı baskısı
Türkiye
17 Ekim 2018
Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ile Dünya İşkence Karşıtı Örgüt (OMCT) tarafından ortak yürütülen Gözlem programı yeni bilgiler edinmiş olup Türkiye’deki altta belirtilen durumla ilgili harekete geçmenizi diler.
Yeni bilgi:
Gözlem programı güvenilir kaynaklardan insan hakları avukatı Eren Keskin hakkında konulan yurtdışı yasağı kaldırılmakla birlikte kendisine karşı yargı baskısının sürdüğü bilgisini edinmiştir. Eren Keskin aynı zamanda İnsan Hakları Derneği (İHD) eş başkanıdır ve İstanbul Barosu Başkanlığına aday olmuştur. Kendisi yaklaşık otuz yıldır azınlık haklarının korunması için çalışmakta, kadına şiddete karşı mücadele etmekte ve militarizmi reddederek işkencenin sonlandırılması için çaba sarfetmektedir. Ulusal güvenlik güçleri tarafından tecavüze veya cinsel tacize uğrayan kadınlar ile trans bireylere karşılıksız hizmet sunan bir avukatlık bürosunun da kurucusudur. Eren Keskin Özgür Gündem[1] gazetesinin tutuklanan yazı işleri ekibini desteklemek amacıyla 2013 ila 2016 yılları arasında gazetenin “eş genel yayın yönetmeni” unvanını almıştır. Paris Barosu onursal üyesi olan Eren Keskin barış ve insan hakları mücadelesi nedeniyle içlerinde 2018 Helsinki Sivil Toplum Ödülü de bulunan pek çok uluslararası ödüle layık görülmüştür.[2]
Alınan bilgilere göre, İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi 10 Ekim 2018 tarihinde Özgür Gündem ana davası kapsamında görülen 10. duruşmada verdiği ara kararla Eren Keskin hakkında verilen yurtdışı seyahat yasağını kaldırmıştır. Aralık 2016’da açılan dava yeniden 17 Ocak 2019 tarihine ertelenmiştir. Kesin hakkında devam etmekte olan diğer davalar kapsamında verilen yurtdışı çıkış yasağı kararları sürmektedir (bkz. Arka Plan).
Özgür Gündem gazetesinde yayımlanan yazılarla ilgili olarak Eren Keskin ile diğer sekiz sanığa “devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozmak,” “terör örgütü üyeliği” ve “terör örgütü propagandası yapmak” suçları isnat edilmiştir (bkz. Arka Plan).
Gözlem, Eren Keskin hakkında verilen yurtdışı çıkış yasağının bu dava çerçevesinde kaldırılmasını memnuniyetle karşılamaktadır ancak kendisi hakkında diğer derdest davalarda hükmedilen yurtdışı çıkış yasaklarının kaldırılması ve kendisinin insan hakları faaliyetleri ile ifade özgürlüğünü kullanmaya yönelik meşru hakkını kullanmasından dolayı Keskin’i cezalandırmaya yönelik olduğu izlenimi yaratan bütün yargı baskısının sona erdirilmesi, hâlihazırda yurtdışına çıkmasına izin verilmeyen bütün insan hakları savunucularının[3] seyahat özgürlüğüne saygı gösterilmesi için Türk yetkililere yaptığı çağrıyı yinelemektedir.
Arka plan:
İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi 30 Mart 2018 tarihinde Eren Keskin’i Özgür Gündem gazetesindeki eş genel yayın yönetmenliği sırasında yayımlanan bazı yazılarla ilgili olarak yedi buçuk yıl hapis cezasına çarptırmıştır. Mahkeme kararına göre yayımlanan yazılar Türk ulusunu “aşağılamış,” Cumhurbaşkanına “hakaret” etmiştir.
Eren Keskin hakkında toplam 143 dava açılmıştır. Bu davaların bir bölümü mahkemelerce birleştirilmiştir. Açılan davalardan 12’si sonuçlanmışken 5 dava Yargıtay’da, 7 dava ise İstinaf Mahkemesi’nde beklemektedir. Bu davalar sonucunda Eren Keskin hakkında toplam 12,5 yıl hapis ve 460 bin TL para cezası verilmiştir. Para cezaları verilen dosyalardan 158 bin TL’ye tekabül eden para cezası kesinleşmiş, 12,5 yıl hapis cezası ve geriye kalan para cezalarını içeren dosyalar İstinaf Mahkemesi ve Yargıtay’da bulunmaktadır.
Ayrıca, Eren Keskin’in insan hakları avukatı olarak sürdürdüğü çalışmalar da engellenmek istenmektedir: Türkiye Cumhurbaşkanlığı hukuk ekibi Ağustos 2018’de İstanbul Barosu’na yaptığı başvuruda Keskin hakkında disiplin soruşturması açılmasını talep etmiştir; bu soruşturma sonucunda Keskin’in barodan ihraç edilmesi ihtimali bulunmaktadır. İstanbul Barosu Keskin’den savunma istemiş olup soruşturma hâlen devam etmektedir.
Talep edilen eylemler:
Türkiye’deki yetkililere yazarak şunları talep edebilirsiniz:
i. Eren Keskin’in fiziksel ve ruhsal bütünlüğünün her koşulda güvence altına alınması;
ii. Eren Kesin ile Türkiye’deki bütün insan hakları savunucularına karşı yargı düzeyindeki de dahil olmak üzere her türlü baskının sona erdirilmesi;
iii. Hakkındaki suçlamalar düşürülene kadar Eren Keskin aleyhindeki bütün kovuşturmaların uluslararası hukukta öngörüldüğü üzere adil yargılanma hakkına uygun bir şekilde yürütülmesinin güvence altına alınması;
iv. BM Genel Kurulu tarafından 9 Aralık 1998 tarihinde kabul edilen İnsan Hakları Savunucuları Bildirgesi’nde yer alan bütün hükümlere başta 1, 6 (a), 9, 11 ve 12.2 sayılı maddeler olmak üzere uyulması;
v. Türkiye tarafından onaylanmış uluslararası insan hakları standartları ile uluslararası enstrümanlar uyarınca insan hakları ile temel özgürlüklere saygı gösterilmesinin her koşulda güvence altına alınması.
Adresler:
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Recep Tayyip Erdoğan, Faks: +90 312 525 58 31
- Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Binali Yıldırım. E-posta: binali.yildirim@tbmm.gov.tr
- Adalet Bakanı, Abdülhamit Gül. E-posta: ozelkalem@adalet.gov.tr
- İçişleri Bakanı, Süleyman Soylu. Faks: +90 312 425 61 30
- Avrupa Birliği Türkiye Daimi Temsilciliği, Büyükelçi Faruk Kaymakcı. (Brüksel, Belçika) E-posta: tr-delegation.eu@mfa.gov.tr Faks: +32-2 522 0450
- Birleşmiş Milletler Türkiye Daimi Temsilciliği, Maslahatgüzar Beliz Celasin Rende, (Cenevre, İsviçre) E-posta: turkey.unog@mfa.gov.tr / mission.turkey@ties.itu.int Faks: +41 22 734 0859
- Birleşmiş Milletler Türkiye Daimi Temsilciliği, Büyükelçi Feridun Hadi Sinirlioğlu, (New York, ABD) E-posta: tr-delegation.newyork@mfa.gov.tr Faks: +1 212 949 0086
Bulunduğunuz ülkelerdeki Türk diplomatik misyonlarına veya büyükelçiliklerine de yazmanızı dileriz.
***
Paris-Cenevre, 17 Ekim 2018
Bu çağrı kodunu alıntılayarak gerçekleştirdiğiniz eylemler hakkında bizi bilgilendirmenizi dileriz.
İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlem (kısaca Gözlem) 1997 yılında Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ile Dünya İşkence Karşıtı Örgüt (OMCT) tarafından kurulmuştur. Bu programın amacı insan hakları savunucularına karşı baskıların önlenmesi veya durumun düzeltilmesi yönünde müdahalelerde bulunmaktır. FIDH ile OMCT, uluslararası sivil toplum tarafından yürütülen Avrupa Birliği İnsan Hakları Savunucuları Mekanizması ProtectDefenders.eu üyesidir.
Gözlem iletişim bilgileri:
E-posta: appeals@fidh-omct.org
Telefon ve faks FIDH: +33 1 43 55 25 18 / +33 1 43 55 18 80
[1] Özgür Gündem Türkiye’de hükümeti eleştiren pek az bağımsız gazeteden biri olup Kürt-Türk çatışmasıyla ilgili yaptığı kapsamlı haberlerle tanınmaktadır. Gazete Türkiye’de yaşanan darbe girişimini takiben mahkeme kararıyla Ağustos 2016’da kapatılmış, gazetecileriyle yayın yönetmenleri hakkında çeşitli ceza davaları açılmıştır. Bunun üzerine 100’den fazla kişi dönüşümlü olarak gönüllü genel yayın yönetmenliği yapmışlardır. Eren Keskin ifade özgürlüklerini kullanan başka yazarların haber ve yazıları nedeniyle hüküm giymiştir. Türkiye’de yürürlükte bulunan Basın Kanunu’na göre, genel yayın yönetmenleri ilgili yazarların sorumlu tutulamadığı durumlarda yayımlanan yazılarla ilgili olarak sorumlu tutularak suçlanabilmektedir.
[2] Bkz. https://www.nhc.nl/helsinki-civil-society-award-2018-goes-to-eren-keskin/
[3] İçlerinde Af Örgütü’nden Taner Kılıç, İnsan Hakları Gündemi Derneği’nden KHK ile ihraç edilen akademisyen Günal Kurşun, KHK ile ihraç edilen araştırma görevlisi İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Sekreteri Osman İşçi, çeşitli KHK’larla ihraç edilen 26’sı yönetici olmak üzere toplam 93 İHD üyesi ve yöneticisi, Haklar İnisiyatifi’nden (eski Mazlum-Der) Ömer Atalar, İnsan Hakları Araştırma Derneği’nden Ayşe Bilgen ve “Bu Suça Ortak Olmayacağız!” dilekçesini imzalayan Barış İçin Akademisyenler’den çeşitli KHK’larla ihraç edilmiş 400’den fazla akademisyen de dahil olmak üzere çok sayıda insan hakları savunucusunun yurtdışına çıkışı engellenmektedir. Kamu görevinden ihraç edilenlerin pasaportları iptal edilmiş olup kendilerine yeni pasaport verilmemekte, bu durum da fiili olarak yurtdışı çıkış yasağı yaratmaktadır.
