İHD İnsan Hakları Akademisi Hakkında Bilgi Notu

Hüsnü Öndül – İHD İnsan Hakları Akademisi Başkanı

09 Ağustos 2017

I. Akademinin Kuruluşu, Merkez ve Birimlerinin Oluşum Süreci

İHD İnsan Hakları Akademisi  fiilen 17 Temmuz 2010 tarihinde kurulmuş, açılış dersi aynı gün İoanna Kuçuradi hocamız tarafından verilmiştir. Kuruluş kararı, 23 Şubat 2008 tarihinde Diyarbakır şubemizin binasında yapılan Genel Yönetim Kurulu Toplantısı’nda alınmıştır ve merkezi Ankara’dadır.

• Akademi, eğitim çalışmasına Eylül 2011 tarihinde Ankara’da başlamıştır.
• 2012 yılının Aralık ayında İHD Diyarbakır birimi açılmış ve Vedat Aydın dersliğinde dersler başlamıştır.
• 2013 yılı mayıs ayında İstanbul birimi açılmış ve dersler başlamıştır.
• Ocak 2015 tarihinde Akademi’nin Adana’da Çukurova Birimi kurulmuş, Elif Tuncer Dersliğinde açılışı gerçekleştirilmiş ve dersler başlamıştır.
• 2017 yılının Şubat ayında Akademi’nin İzmir birimi açılmış ve eğitim başlamıştır. Derslik Şehmus Aydın adını taşımaktadır.

II. Eğitime Katılım Sertifikası ve Katılımcı Sayısı

İHD İnsan Hakları Akademisi’nin eğitim çalışmalarına katılanlara katılım sertifikası verilmektedir. Bugüne değin akademinin eğitim programlarına toplam 600 üyemiz (Adana Çukurova 232, Diyarbakır 270, Ankara 40, İstanbul 25 ve İzmir 33), yöneticilerimiz ve çeşitli insan hakları aktivistleri katılmış ve sertifikaları kendilerine takdim edilmiştir.

III. Eğitimciler

İHD İnsan Hakları Akademisi’nde aşağıda adlarını andığımız akademisyenler ve uzmanlar, eğitimci olarak emek vermiştir:

1) Prof. Dr. İoanna Kuçuradi, 2) Dr.İsmail Beşikçi, 3) Prof. Dr. M. Semih Gemalmaz, 4) Prof. Dr. Turgut Tarhanlı, 5) Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, 6) Prof. Dr. Gökçen Alpkaya, 7) Prof. Dr. Nilgün Toker, 8) Prof. Dr. Mithat Sancar, 9) Prof. Dr. Harun Tepe, 10) Doç. Dr. Ulaş Karan 11) Doç. Dr.Erdem Denk, 12) Doç. Dr. Vahap Coşkun, 13) Yrd. Doç. Dr. İdil Işıl Gül, 14) Yrd. Doç. Dr. Özge Yücel Dericiler, 15) Yrd. Doç. Dr. Esengül Ayyıldız,16) Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak, 17) Yrd. Doç. Dr. Levent Korkut, 18) Yrd. Doç. Dr Ahmet Murat Aytaç, 19) Yrd. Doç. Dr. Günal Kurşun, 20) Yrd. Doç. Dr. Taylan Koç, 21) Yrd. Doç. Dr. Tolga Tören, 22) Dr. Handan Çağlayan, 23) Gülden Ataman, 24) Sema Peynirci, 25) Av. Öztürk Türkdoğan, 26) Metin Bakkalcı, 27) İsmail Saymaz, 28) Av. Selahattin Esmer, 29) Ercan Kanar, 30) Kamil Ateşoğulları, 31) Hakan Ataman, 32) Abdurrahim Özmen, 33) Mehmet Emin Aktar, 34) Harun Ercan, 35) Dr. Nesrin Uçarlar, 36) Fehim Işık, 37) Kerem Çiftçioğlu, 38) Gamze Hızlı, 39) Av. Reyhan Yalçındağ Baydemir, 40) Nejat Taştan, 41) Volkan Görendağ, 42) Raci Bilici, 43) Feray Salman, 44) Yüksel Genç, 45) Namık Dinç, 46) M. Şerif Derince, 47) Gazal Bayram Koluman, 48) Mustafa Çinkılıç, 49) Ali Aydın, 50) Dr. Türkcan Baykal, 51) Nazan Kabasakal, 52) Arif Ali Çangı, 53) Kızbeş Aydın, 54) Mine Çetinkaya, 55) Aysun Şehirlioğlu, 56) Coşkun Üsterci, 57) Sema Kılıçer, 58) Adem Arkadaş, 59) Kemal Ördek, 60) Salih Efe, 61) Sevim Salihoğlu, 62) Necla Şengül, 63) Vetha Aydın, 64) Eren Keskin, 65) Nalan Erkem, 66) Murat Çelikkan, 67) Osman İşçi, 68) Prof. Dr. Adnan Gümüş, 69) Ali Erol, 70) Hüsnü Öndül

IV. Ders Programı, Şekillenişi ve Gelişmeler (Dinamik Süreç)

Akademi’nin ders programı Akademi Bilim Kurulu tarafından hazırlanmıştır.

2011-2016 tarihlerinde bilim kurulu tarafından uygulanan program uygulanmakla birlikte katılımcıların ve ilgili birimlerde görevli arkadaşlarımızın istemleri ve önerileri doğrultusunda programa bazı yeni konular eklenmiş ve bazı dersler birleştirilmiştir.

Bilim Kurulu tarafından hazırlanan müfredatta yer alan  bütün dersler muhafaza edilmiştir.

2016 ve 2017 yıllarında ise Diyarbakır, Adana ve İzmir Birimlerinde eğitim ile ilgili konularda çalışan arkadaşlarımızla birlikte çalışılarak öneri ve istemler doğrultusunda  program zenginleştirilmiştir.

İHD İnsan Hakları Akademisi Ders Programındaki Gelişmeler

1. A) 2011-2016 döneminde uygulanan program

• Ders programında 1. ve 2. ders olarak yer alan dersler birleştirildi.

Birleştirilmeden önceki hali şöyleydi:

1. İnsan haklarının türetilme kaynakları, çeşitleri ve özellikleri,

2.

2a. İnsan haklarının içerik ve uygulaması ile ilgili kavramlar,

2b. İnsan haklarına eleştirel yaklaşımlar.

Birleşince 1. ders şöyle oldu:

• a) İnsan hakları genel teorisi ve kavramlar,

b)İnsan hakları hukuku ve insancıl hukukun temel özellikleri,

• Ders programında 3,4,9. ders olarak yer alan dersler birleştirildi. Birleştirilmeden önceki hali şöyleydi:

3) İnsan hakları korunması ve gerektirdikleri

4) İnsan haklarının uluslar arası alanda korunması ve uluslar arası insan hakları rejimlerinin özellikleri,

9) Türkiye’de insan haklarının korunması alanında mekanizmalar, başvuru yöntemleri ve eksiklikler.

Birleşince 2. ders şöyle oldu:

2) İnsan haklarının ulusal ve uluslar arası ölçekte korunması ve bu alandaki usul ve mekanizmalar

3) Ders programında 5,6 ve 7.ders olarak yer alan dersler birleştirildi. Birleştirilmeden önceki hali şöyleydi:

5)Türkiye’de insan hakları,

6)Türkiye’de hukuk mevzuatı ve insan hakları,

7)Türkiye’de insan hakları ihlallerinin boyutları.

Birleşince 3.ders şöyle oldu.

3)Türkiye’de insan haklarının durumu (mevzuat ve uygulama)

Bu dersin sunumu  İHD tarafından yapılmaktadır.

• Ders programında 5.ders içinde yer verilen “Türkiye’de insan hakları uygulamalarını belirleyen hukuk alanının dışındaki faktörler ve Azınlık hakları ve çok kültürlülük anlayışına yaklaşımlar” dersi ayrı bir başlık altında 4.Ders olarak düzenlenmiştir.

Böylece, 4. ders şöyledir:

4)Türkiye’de insan hakları uygulamalarını belirleyen hukuk alanı dışındaki faktörler ve azınlık hakları ve çok kültürlülük anlayışına yaklaşımlar

• İlk ders programında 8.ders olarak yer alan “sosyal haklar” 5.ders olarak yer almıştır.

Böylece 5.ders şöyledir: Sosyal Haklar

• Ders programında yer alan 10 ve 11.dersler, 6.ders oldu. Şöyledir:

6)İnsan hakları sivil hareketi ve Türkiye, 21.yy.da gelişmeler karşısında aktivizmin yeni biçimleri

Not: Ayrıca yukarıda değişiklikleri işaret edilen ders programına,

• insan haklarını savunma hakkı ve İHD tarihçesi
• çocuk hakları
• engelli hakları
• kadın hakları
• ayrımcılık yasağı
• lgbti hakları
• yaşam hakkı ve işkence yasağı
• dersleri(bir/bir buçuk saat) eklenmiştir.

1. B) 2016-2017 yıllarında uygulanan program

1) İHD İnsan Hakları Akademisi Diyarbakır Birimi’nde 14 haftalık olarak hazırlanan ancak bölge koşulları nedeniyle 8 hafta olarak uygulanan program (Ekim 2016 – Ocak 2017)

• İnsan Hakları’na Giriş – Temel Kavramlar, Tartışmalar, Süreçler
• Türkiye ve Kürdistan’da İnsan Hakları Mücadelesinin Tarihi
• İnsan Hakları Örgütleri ve Çalışmaları & İnsan Hakları Derneği Deneyimi
• Ayrımcılık Yasağı
• Basın ve İfade Özgürlüğü
• Yaşam Hakkı ve İşkence Yasağı
• İnsan Hakları ve Ulusal Haklar: Ulusların Kendi Kaderini
• Tayin Hakkı
• İnsan Hakları Eylem ve Etkinlik Repertuarı
• Eğitimde İnsan Hakları
• İnanç Özgürlüğü
• Dil Hakları
• Çocuk Hakları
• Kadının İnsan Hakları
• LGBTİ+ Hakları
• Engelli Hakları ve İhlaller
• Sosyal Haklar (İşçi-Emekçi Hakları ve Emeğin Sömürüsü – İşyerinde İnsan Hakları)
• Tutuklu ve Hükümlü Hakları
• Cezaevlerinde Hak İhlalleri,
• Göçmen ve Sığınmacı Hakları
• Edebiyatta İnsan Hakları Teması
• Sinemada İnsan Hakları Teması,
• Sivil İtaatsizlik ve Eleştirisi & Politik Şiddet
• İnsan Hakları Mücadelesinde Yenilikçi/Görsel Yöntemler
• Çevre Hakkı ve İnsan Hakları,
• Sağlık Hakkına Erişim ve Karşılaşılan Sorunlar
• Ulusal ve Uluslararası Sözleşmelerin Eleştirel Yeniden
• Okuması ve Cezasızlık
• İnsan Hakları Literatürüne ve Kurumlarına Eleştirel Yaklaşımlar

2) İHD İnsan Hakları Akademisi Çukurova Birimi’nde( mart 2016 ve Nisan 2017)  uygulanan program:

a) Mart 2016 programı:

1. İHD tarihçesi ve insan haklarını savunma hakkı,
2. İnsan haklarının tarihsel serüveni ve temel metinlerin incelenmesi ve uluslar arası ceza hukuku,
3. İnsan hakları gazeteciliği,
4. Devlet nedir?
5. Toplumsal cinsiyet
6. Hakların çatışması
7. Kapitalizmin tarihsel süreci ve kapitalizm

b) Nisan 2017 programı

1. İHD ve insan hakları hareketinin tarihçesi
2. İnsan haklarının felsefi/kavramsal/teorik çerçevesi
3. İnsan hakları hukukunun temel özellikleri
4. İnsancıl hukukun temel özellikleri
5. insan haklarını savunma hakkı
6. Sosyal Haklar ve ayrımcılık yasağı
7. OHAL’de Devlet ve İktidar
8. Yaşam Hakkı ve İşkence yasağı
9. LGBTİ Hakları
10. Türkiye’de İnsan Haklarının Durumu
11. Toplantı ve protesto hakkı
12. Kadın Hakları
13. Mülteci Hakları
14. 21. yy İnsan Hakları
15. Mahpus Hakları

3) İHD- İnsan Hakları Akademisi İzmir Birimi’nde uygulanan program (şubat –mayıs 2017)

1. İnsan haklarının felsefi/kavramsal/teorik çerçevesi
2. İnsan hakları hukukunun temel özellikleri
3. insancıl hukukun temel özellikleri
4. İHD ve insan hakları hareketinin tarihçesi
5. İnsan haklarını savunma hakkı
6. İnsan haklarının ulusal, bölgesel ve evrensel ölçekte korunması(usul ve mekanizmalar)
7. Türkiye’de insan haklarının durumu
8. Sosyal haklar
9. Ayrımcılık yasağı
10. Kadının insan hakları
11. Çocuğun insan hakları
12. LGBTİ hakları
13. Yaşam hakkı ve işkence yasağı
14. Vicdani ret
15. Engellilerin insan hakları
16. Azınlık hakları
17. Dayanışma hakları ve halkların hakları
18. Mülteci hakları
19. 21.yüzyılda insan hakları aktivizmi

V. Esnek Programlar ve Eğitim Destekleri

1. A) 2014 ve 2015 yıllarında , AIESEC Ankara Şubesinin eğitim desteği talebine olumlu yanıt verilmiş ve çeşitli ülkelerden Türkiye’ye gelen gençlere(Rusya, Ukrayna, Çin, Bahreyn, Brezilya ve Pakistan) İngilizce insan hakları eğitimi verilmiştir. Derslerin konu başlıkları  şöyledir:

1. Çocuk hakları,
2. İnsan hakları ulusal ve uluslar arası koruma mekanizmaları,
3. Kadın ve engelli hakları,
4. Azınlık hakları
5. İnsan haklarını savunma hakkı ve  hak savunuculuğu,
6. Türkiye’de insan haklarının durumu,
7. LGBTİ hakları,
8. İşkence yasağı,
9. Mülteci hukuku,
10. Sosyal haklar,

 

1. B) 2016 yılında Akademi Çukurova birimi, muhtarlara yönelik insan hakları eğitimi programı düzenlemiş ve program başarıyla uygulanmıştır.
2. C) 2012-2013 tarihlerinde AB Türkiye Delegasyonu ile “İnsan Hakları Savunucularının Güçlendirilmesi” projesi kapsamında, İHD Genel merkezi ve  Akademi eğitmenleri Adana, İstanbul, Van, Adıyaman, Batman ve İzmir illerinde eğitim verdi.

1 Ocak 2014 – 31 Aralık 2015 tarihleri arasında AB Türkiye Delegasyonu ile “Cezaevlerinde Bulunanların Desteklenmesi” projesi yapılmıştır. Bu projeye insan hakları akademisi destek verdi.Akademi desteği ile  Türkiye cezaevlerinde bulunan mahpuslar için oluşturulan yerel gözlemciler için “Kontrol Listesi” tüm çalışmalarda kullanılmak üzere hazırlandı.

1 Aralık 2014 – 30 Mart 2016 tarihlerinde Hollanda Büyükelçiliği ile “İHE’nin Insan Hakları Savunucularını Etkinleştirici Araç Olarak Kullanılması” projesi yapılmıştır. Bu projeye insan hakları Akademisi eğitmenleri destek vermiştir. Ankara, İzmir, İstanbul, Diyarbakır ve  Adana illerinde yapılan eğitimlere İnsan Hakları Akademisi eğitimcileri ders vermiştir.

1 Aralık 2015 – 30 Mart 2017 tarihleri arasında Norveç Büyükelçiliği ile “Haber alma ve İfade Özgürlüğü” projesi yapılmış ve “ifade özgürlüğü 2017”  kitabımız Akademi Başkanı tarafından hazırlanmıştır.

1 Temmuz 2016’da başlayarak  halen devam eden Hollanda Büyükelçiliği ile “İnsan Hakları Savunucularının Kapasitelerinin Güçlendirilmesi” projesi kapsamında ise, İzmir, Adana ve Çanakkale illerinde bulunan şubelerimizde insan hakları akademisinin desteği ile eğitimler verilmiştir.

1. Eğitim Konusunda Şube ve Temsilciliklerle Yapılan İki Anket (2011 ve 2017) ve Katılımcı Görüşleri

 

1. 2011 İHD Akademisi Anketi

Bu anket, İzmir Şubesi, İHD Rize Temsilciliği, Mersin Şubesi, Şanlıurfa Şubesi, Batman Şubesi, Tarsus Şubesi, Balıkesir Şubesi, Elazığ Şubesi, Siirt Şubesi, Muş Şubesi, Doğubayazıt Temsilciliği, İstanbul Şubesi, Çanakkale Şubesi, Malatya Şubesi, Diyarbakır Şubesi, Bursa Şubesi, Trabzon Şubesi,  Bitlis Temsilciliği, Adıyaman Şubesi, Hatay Şubesi, Sakarya Şubesi, Hakkari Şubesi, Van Şubesi, Bingöl Şubesi ve Adana Şubesi’nde toplam 36 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.

 

Soru 1: Akademide eğitim mi araştırma mı öncelikli olmalı?

Eğitim öncelikli diyenler 26 : %72

Araştırma diyenler 4 : %12

Her ikisi de diyenler 6 : %16

Soru 2: Eğitim konusu öncelikleri neler olmalı? Eğitimler uygulamayı
kolaylaştırıcı nitelikte mi yoksa teorik bilgiyi artırıcı nitelikte mi
örgütlenmelidir?

Teori: 9 = %25

Uygulama: 15= %41

Her ikisi de: 11=%30,5

Diğer: 1=%3

• Yönetici kadrolarına yönelik olmalı
• Pratik çalışmaları yürütmede yardımcı olmalı
• Katılımcıların kapasitesini arttırıcı
• Teorik bilgi (ekonomi, siyasal bilim, tarih, insan hakları tarihi) + uygulama
• İnsan hakları savunucularının görevleri
• İnsan Hakları tanım
• Devletin insan haklarını uygulaması
• Uluslararası hukuk
• Evrensel insan hakları belgeleri
• Demokrasi tarihi
• Demokratik siyasetin genel işleyişi ve temel ilkeleri
• Ezilen sınıf, cinsin durumu
• Toplumsal muhalefetin önemi
• Gözlem, rapor, müdahale nasıl yapılmalıdır?
• İnsan hakları dili

Soru 3: Eğitimin yapılacağı kitle nasıl seçilmeli? Öncelik yöneticilere mi üyelere mi verilmeli?

Yöneticilere öncelik verilmeli: 24

Üyelere öncelik verilmeli: 2

Her ikisi: 7

Diğer : 1 (bu konuda eğitimci olabilecek herkes), 2 (insan hakları ile ilgili tüm kesimlere)

 

Soru 4: Eğitimler dışarıya acık olmalı mı? Olacaksa insan hakları örgütleri, sendikalar, üniversiteler vs. hangi hedef seçilmeli?

Açık olmalıdır: 29 kişi =%80

Yönetici ve üyelere dönük olmalıdır: 7=%20

Kimler öncelikli? Çoğunluk herkese açık olmalı demiş. Daha sonra, İHÖ’ler. Üçüncü sıra sendikalar. Dördüncü, üniversiteler. Beşinci, demokratik kitle örgütleri ve gençler. Altıncı sıra, barolar, ÇHD ve kadınlar.

 

Soru 5: Eğitimlerin zamanlaması ve yoğunluğu nasıl örgütlenmeli? Hafta
sonuna denk gelecek kısa eğitimler mi yoksa daha geniş bir zamana
yayılacak eğitimler mi hedeflenmelidir? Eğitimler Ankara merkezli mi
yoksa şube temelli mi olmalı? (Bu soruyu kaynak boyutunu dikkate
alarak yanıtlayınız.)

Hafta sonu: 7=%19

Geniş zamanlı: 18=%50

Her ikisi de: 3=%8

 

Ankara merkezli: 9=%25

Yereller: 18=%50

Her ikisi de: 6=%16

Soru 6: Öncelikli araştırma konuları neler olmalı? Alan araştırmaları mı yoksa eğitimde kullanılmaya uygun literatür taraması mı önerilmelidir?

Alan araştırma: 10=%28

Literatür tarama: 11=%30,5

Her ikisi de: 6=%17

Cevap yok: 9=%25

Konular:

• Türkiye’de insan hakları hareketi
• Dünyada insan hakları hareketi
• Uluslararası belgeler
• Uluslararası ağlar
• Hak arama
• Kadın hakları
• Cinsel yönelim/ayrımcılık
• İşkence
• Çevre
• Hak ihlalleri
• Emek
• Ayrımcılık
• Azınlık hakları
• Kadına karşı şiddet
• Dil/kültür
• Kürt sorunu
• Ekonomik sorunlar
• Soykırım
• İktidar ve devlet ilişkileri
• Toplumlar tarihi

Soru 7: Eğitim sonuçlarını takip için nasıl bir yöntem belirlenmeli? Eğitilenlerin tutum ve davranış değişikliği nasıl ölçülmeli?

• Sonuç değerlendirilme yöntemleri
• Eğitim komisyonu tarafından/şubedeki deneyimli aktivistler tarafından katılımcıların gelişiminin gözlenmesi
• Sözlü mülakat
• Şubelerin rapor halinde sunulması ve bir veri tabanının üzerinde ölçülmeli
• Eğitimin başında ve sonunda aynı soruların kullanıldığı anket/sınav yapılması
• Bazı uygulamalar grup çalışması olabilir
• Nasıl ölçüleceği pedagoglara ve istatistik uzmanlarına danışılmalıdır.
• Eğitilenler karşılıklı birbirini ölçmeli
• Eğitim alanların beraber alan çalışması yapmasının sağlanması / yapılmış başvurular hakkında çalışması ve takip edilmesi
• Zamanla yapılacak olan ortak çalışmalar geliştirilmeli

Soru 8: Eğiticiler nasıl belirlenmelidir? (Eğiticiler kimler olmalıdır?)

• Eğitmen eğitimi ile belirlenmeli
• Uzmanlar
• Akademi/bilim kurulu belirlemeli
• Yönetici ve aktif üyeler
• Genel merkez tarafından insan hakları savunucuları ve akademisyenler arasından tespit edilmesi
• Akademisyenler olmalı
• Hukukçular
• Her konu için anlatım kabiliyeti yüksek ve konuya hakim eğitmenlerin seçimi

Çoğunluk akademisyenler ve alanda aktif çalışan insan hakları savunucuları tarafından eğitimlerin verilmesini önermiş.

 

Soru 9: Eğitim araç gereçleri, yani materyalleri ne olmalıdır? Nasıl belirlenmelidir?

Projeksiyon, bilgisayar, internet, kamera, fotoğraf makinası vs

Kitap, CD, karikatür, broşür, basılı yayın, film, belgesel, aylık gazete ve dergiler

Görsel materyal

Tüzük

Uluslararası insan hakları belgeleri

Demokrasinin gelişimi ile ilgili kaynaklar

Ders notları önceden verilmelidir

İHD arşivi. TIHV ve IHD dokümanları ve pratikleri

Makale

Nasıl belirlenmeli?

Uluslararası deneyim

Bölge koşulları

Kurul karar vermelidir

Uzmanlara sorulmalıdır

Ampirik verilere dayalı bir anlayış

Atölye çalışmaları

Soru 10: Konulara göre  katılımcılara sağlanacak yerinde gözlem olanakları neler olmalıdır?

– katılımcılara somut gözlem olanakları verilmelidir.

– eğitimin şube temelli verilmesi halinde yerinde gözlem mağdurlarla temas olanakları daha fazla olacaktır. Merkezi düzeyde yerinde gözlem olanağı kısıtlı olacaktır.

Soru yeterince anlaşılmamıştır.

 

Soru 11: Eğitim sonrası sertifikasyon olmalı mıdır?

Evet: 28=%78

Hayır: 6=%17

Fark etmez: 1=%2,7

 

Soru 12: Eğitim öncesi ve sonrası katılımcılara uygulanacak davranış, algı
ve eylem biçimindeki değişimi ölçecek, pedagojik unsuru da içerecek
metodu kimler belirlemelidir?

– bilim kurulu/ izleme kurulu

– akademik yardım alınmalı

– akademi yönetimi ve uzmanları

– sosyoloji ve psikoloji bilen uzmanlar

– uzmanlar

– eğitimciler

– aktivistler

– eğitilenler

– genel merkez/şube yöneticileri

– eğitimcilerden oluşan eğitim komisyonu

Soru 13: Eğitime ilişkin bilgi ağı nasıl oluşturulmalı ve yönetilmelidir?

• Mail yoluyla ağ (mail grubu) kurulmalı
• Genel merkez web sitesi üzerinden ayrı bir bölüm / yeni bir web sitesi oluşturulmalı
• Merkezden yerele doğru
• Kitle iletişim araçları
• Kullanılan araç ve gereçler posta aracıyla gönderilmeli
• Diğer STK’larla da iletişim halinde olunmalı
• Genel Merkez’de bir birim olmalı, bölgede koordinatör şubeler belirlenmeli, illerde diyalog bölge koordinatörü tarafından olmalı, merkezi birim denetlenmeli

Soru 14: Bu soruların dışında Akademinin çalışmaları konusunda sizin önerileriniz neler olabilir?

• Akademi çalışmaları bölgesel düzeyde birkaç günlük seminerler şeklinde yapılmalıdır.
• Uzun soluklu ve yeni konuları esas alan çalışma olmalı
• Mümkün olduğunca gençlere ve yeni katılabilecek insanlara ulaşılmalıdır
• İstanbul’da ve Diyarbakır’da merkezi Ankara’da olacak olan akademiye bağlı şubeler açılmalı
• Belirli bir süre ve hedef çerçevesinde çalışmalar geliştirilmeli, çok kişi eğitilmeli ama mutlaka kadro çıkarılmalı
• Akademi, STÖ’lerle ve basınla sıkı bir bağ oluşturmalı
• Eğitim verilecek mekanın önemine dikkat edilmeli
• Uluslararası insan hakları örgütlerinin deneyim ve tecrübelerinden faydalanmak
• Üniversitelerde ciddi bir şekilde tanıtımına önem verilmeli, panel ve konferanslar verilmeli
• Dokümanlar önceden bildirilmeli,
• Uzaktan eğitim yoluyla bilgiler aktarılarak konuların pekiştirilmesi sağlanabilir
• Her şube yeni kadrolar yetişmelidir

1. B) 2017 Çukurova Birimi Anketi ve Raporu

İnsan Hakları Akademisi Çukurova Birimi  2017 Raporu

BÖLÜM 1: GENEL BİLGİ

İnsan Hakları Eğitimi: İnsan haklarının etkin korunması ve yaşama geçirilmesi, hukukun ve ulusal- uluslararası koruma mekanizmalarının yanı sıra; insan hakları bilgisi ve bilincinin yaygınlaşmasına, bu hakların benimsenmesine ve kişilerin bu hakların talep ettikleri şekilde davranışlarda bulunmayı istemelerine bağlı olduğu bilinen bir gerçektir. Bunu gerçekleştirmenin yolu, kişilerin bu hakların farkında olmalarını, bu hakların neden korunması gerektiğinin bilincine varmalarını, onları korumayı içtenlikle istemelerini ve elbette neyin nasıl korunabileceğini bilmelerini sağlayacak bir eğitimdir.

2017 Çukurova İnsan Hakları Akademisi planlanırken; OHAL ve Referandum sürecini gündemine alarak, insan hakları çalışması yapan kurum-kişilerin yaşadıkları protesto hakkı ve ifade özgürlüğünün ihlallerine karşı geliştirilmiştir. 2017 Çukurova İnsan Hakları Akademisi Elif Tuncer Dersliğinde İHD Dernek binasında 40 öğrencinin katılımıyla 22 Nisan 2017 – 27 Mayıs 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Akademi kapsamında aşağıdaki dersler verilmiştir; İHD ve insan hakları hareketinin tarihçesi (Hüsnü Öndül) Sosyal Haklar ve Ayrımcılık yasağı (Günal Kurşun) , İnsan hakları hukukunun temel özellikleri ve İnsan haklarını savunma hakkı (Levent Korkut) OHAL’de Devlet ve İktidar (Taylan Koç) Yaşam Hakkı ve İşkence yasağı (Şebnem Korur Fincancı), LGBTİ Hakları (Ali Erol) Türkiye’de İnsan Haklarının Durumu (Öztürk Türkdoğan) ,Toplantı ve protesto hakkı-Toplandım, ifade ettim, gözaltına alındım/tutuklandım? (Tugay BEY) Kadın Hakları (Esengül Ayyıldız) Mülteci Hakları (Adnan Gümüş) 21. yy İnsan Hakları Aktivizmi (Hakan Ataman) Mahpus Hakları (Eren Keskin). Eğitime doğrudan 67 aktivist katılmıştır. Bunların 34’ükadın, 33’ü erkektir.  Dolaylı olarak 126 kişi katıldı.

Eğitime katılanların 43’ü öğrenci, 2’si hekim, 10’u serbest meslek, 5’ikurum yöneticisi/üyesi ve 10’u insan hakları aktivistidir. Katılımcıların ilgi ve konu alanlarına yönelik 12 ders konusu planlanmış,6 haftada tamamlanmıştır. Eğitim Elif Tuncer dersliğinde ve Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şubesi’nde gerçekleşmiştir.

BÖLÜM 2: İÇERİK GELİŞTİRİLMESİ/DEĞERLENDİRİLMESİ

İHE konularına ve ilgilerine yönelik sorulan soruda verilen cevaplara göre %83 EVET, %17’si HAYIR demektedir. İHA çerçevesinde Çukurova Birimine gelen akademisyenlerin %100 yeterli donanıma sahip olduğunu söyledi. İHEÇB 22-27 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirdiği 6 haftalık programın saatleri ve günlerinin planlamasında %87 EVET, %13’ü HAYIR cevabını vermiştir. İHE sırasında ders metotlarının uygulanması açısından öğrenme tekniklerinin geliştirilmesini, teorik bilgilerden pratik bilgiler üzerinden geliştirilmesini talep etmiştir. Eğitim sonucunda fikir/tutumunuzda herhangi bir değişiklik sorusuna %75’i EVET, %25’i HAYIR demiştir.

BÖLÜM 3: MATERYALLER VE ARAÇLAR

İHE kapsamında Elif Tuncer Dersliği ve Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şubesinde kullandığımız eğitim materyalleri etkili olup/olmaması sorusuna; %68’i EVET, %32 HAYIR dedi. İşitsel ve Görme Engelli katılımcıların olmaması nedeniyle, işaret ve sesli anlatım gerçekleştirilmemiştir.

BÖLÜM 4: TOPLANTI ALANI

İHE gerçekleştirdiğimiz salonların katılımların öğrenmelerinde herhangi bir problemleri konusunda, Katılımcıların verdikleri yanıtlara (ÇOK İYİ, İYİ, ORTALAMA, KÖTÜ) göre;

1. Toplantı mekanı: İYİ
2. Isınma ve Havalandırma: İYİ
3. Engellilerin Erişimi: ÇOK İYİ,
4. İHE öncesi sorumlularıyla yapılan yazışmalar: ÇOK İYİ

yanıtları verilmiştir.

1. C) Katılımcı Görüşleri

2012-2014 Döneminde Eğitim Programına Katılanların Görüş ve Önerileri

1. a) Genel: Eğitimin genellikle verimli ve çok faydalı geçtiğine dair genel kabul var. Eğitimin bütün şubeleri kapsaması ve her şubede eğitimle ilgili komisyon ya da birimin oluşturulması gerektiği dile getirildi. Özellikle Diyarbakır biriminde eğitim dili olarak Kürtçenin de kullanılması istendi. Bu bazı yerlerde anadilde eğitim olarak ifade edildi. Ders programının çok sıkışık olduğu, Cuma günleri akşam ve cumartesi tam gün şeklinde olmasının daha faydalı olacağı söylendi. Pratik olarak ihlal olguları ile uzman kişilerin buluşması ve uzmanların ihlalleri analiz etmesinin daha faydalı olacağı görüşü dile getirildi. Eğitim materyallerinin hazırlanması ve katılımcılara verilmesi istendi. Ders notları da önceden kursiyerlere verilmeli dendi. Eğitim programlarına düzenli katılımın zorunlu hale getirilmesi istendi. Birden fazla derse katılmayanlara sertifika verilmemeli dendi. Eğitim içeriğine ilişkin eleştiriler oldu. Söz gelimi mutlaka nefret suçları, nefret söylemi ve ayrımcılık, işkence yasağı, çocuğun insan hakları, kadının, engellilerin, lgbti bireylerin insan hakları, mülteci hakları gibi konuların ders programlarında mutlaka yer alması istendi. Eğitimin atölye biçiminde olması gerektiği ve bunun daha faydalı olacağı söylendi. Oturma biçiminin çember biçimde olması istendi. Farklı şehirlerden katılım durumunda ki mutlaka olmalı, ekonomik olarak katılmak isteyen üyelerimize katkı sunulmalı. Seyahat, yeme içme, barınma gibi…

 

1. b) Akademi Diyarbakır Birimi: Eğitim programına katılanlar (2013) şöyle değerlendirme ve önerilerde bulunmuşlardır:

1. Eğitim verimli geçti
2. Katılımın düşük olduğu, bazı şubelerin katılmadığı,
3. Eğitimin her şubede yapılması,
4. Anadilde Kürtçe eğitim verilemez mi?
5. Hedef kitle konusunda sıkıntı yaşandı.
6. Cuma ve cumartesi günleri yapılması daha iyi olur.
7. İhlallerle ilgili uzman kişiler ve ilgili kitleyi buluşturma eğitimi yapılsın
8. Eğitim materyalleri hazırlansın
9. Ders notları kursiyerlere verilsin
10. Eğitime düzenli katılım sağlanmalı
11. Bölge şubelerinin katılımını sağlayamadık
12. Bölge şubelerden katılacaklara ekonomik destek verilmeli
13. Eğitim süresi farklı içerikli konularla daha da uzatılabilir.
14. Daha fazla şey bekliyordum. Eğitimin atölye biçiminde olması daha öğretici olabilir. Katılımcıların daha aktif olarak katılması gerekir.
15. Oturma biçimi çember biçiminde olmalı.

16. Sertifika almak için bütün derslere katılmış olmak gerekir.c) Akademi İstanbul Birimi: Eğitim çalışmasına katılanlar (10 Haziran 2013) şöyle değerlendirme ve önerilerde bulunmuşlardı:

“Güzel bir eğitim programını sonlandırdık. Çok keyifli ve yararlı oldu. Bu eğitim programı daha uzun zamana  yayılsa ve eğitim programının konuları ve dokümanları  önceden  ulaştırılırsa daha öğretici olurdu. Genç üyelerin katılımı ve katılımcı sayıları arttırılması sağlanmalı.

Bu çalışmalar başkalarına (İHD üyesi olmayanlar?) da aktarılmalı yada aktarılabilecek araçlar oluşturulmalı. Komisyon yada daha belli konular, dar başlıkta mesele cezaevi, işkence vb konularda da eğitim çalışması yapılmalı. İnsan hakları eğitimi mesela insan hakları kampı gibi daha cazip hale getirilmeli.

İdil Işık Gül hocamızın önerisi; Elektronik ortamda insan hakları eğitim programı yapılabilir. Avrupa da uygulanan ülkemizde de uygulamaya yeni başlayan İnternet üzerinden eğitim insan hakları sertifika programı yapılabilir. İ.H. Eğitimi pratikle sınanması ve kolaylaştırılması, birleştirilmesi sağlanmalı.”

1. Sonuç ve Teşekkür

• İHD İnsan Hakları Akademisi’nde insan hakları eğitimi için emek veren 60’tan fazla akademisyen ve uzman hocalarımıza,
• Eğitim süreçlerine katılan 600’den fazla hak savunucusu yönetici, üye ve başka insan hakları örgütlerinde çalışan insan hakları savunucularına,
• Özel olarak genç üniversite öğrencilerine ve kadın katılımcılara,
• Şubelerimizdeki başta başkan ve yöneticilerimiz olmak üzere,  Akademinin eğitim biriminde görev yapan arkadaşlarımıza,
• İletişim, eşgüdüm ve sekretarya hizmeti veren bütün profesyonel ya da gönüllü çalışan arkadaşlarımıza,
• İHD Merkez Yönetim Kurulu’nun , başta Genel Başkanımız olmak üzere, bütün dönemlerdeki üyelerine verdikleri destek , dayanışma, emek ve gösterdikleri anlayış için teşekkür ederiz.