2005-2010 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞEN ETNİK LİNÇ OLAYLARI RAPORU
İHD İSTANBUL ŞUBESİ
23 Ağustos 2010
Farklı etnik, kültürel veya sosyal kökene sahip olmak insanlığın en önemli zenginliklerinden sayılması gereken bir özellik olmalı ve korunmalı iken, farklı kimliklere tahammülsüzlük yıkıcı toplumsal etkileri beraberinde getirmektedir. Resmi devlet politikalarının da etkisiyle toplumda giderek tırmandırılmak istenen etnik gerginlikler kimi zaman yerini ırkçı kurumlara ve ırkçı söylemlere bırakmaktadır. Türkiye, ayrımcılık suçunu TCK 122. Maddesi ile cezai yaptırıma bağlamış olsa da ırkçılık ve ayrımcılığın önlenmesine ilişkin hükümler içeren birçok uluslararası sözleşmeyi ya onaylamamış ya da çekinceli şekilde onaylamıştır. Bu durum, ırkçı yaklaşımların neden olduğu ayrımcı davranışların cezalandırılmasına ilişkin yapılması gereken yasal düzenlemeler için de olumsuz bir nitelik taşımaktadır. Türkiye zaman yitirmeden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin ayrımcılık yasağını düzenleyen Ek-12. Protokolünü onaylamalıdır.
Kanunda öngörülen haklardan yararlanma, cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasi veya başka görüşler, ulusal ya da sosyal köken, ulusal bir azınlığa mensubiyet, servet, doğum veya başka bir statüden kaynaklanan herhangi bir nedenle ayrım yapılmaksızın sağlanır. Kimse, herhangi bir kamu otoritesi tarafından, 1. fıkrada sayılan gerekçelerle ayrımcılığa tabi tutulamaz.” AİHS-Ek 12 No’lu Protokol -Madde 1- Türkiye ayrımcılığın her türünü önleyici, kapsamlı bir yasal düzenlemeyi hayata geçirmeli, etnik ayrımcılığı bir ayrımcılık unsuru olarak bu düzenlemeye yansıtmalıdır. Türkiye, Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nin seçmeli protokollerini onaylamalıdır.
Yasalarda linç veya linç girişimi ile ilgili herhangi bir hüküm yer almıyor. Girişim yaralamayla sonuçlanırsa TCK’ nın ‘Taksirle Yaralama’yla ilgili 89’uncu Maddesine göre üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilebilir. Eylem ölümle sonuçlanırsa, ‘Kasten öldürme ve nitelikli haller’ başlıklı 81. ve 82. Maddeleriyle müebbet hapis ya da ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istenebilmektedir. |
2005 |
|
Olaylara Maruz Kaldıkları Belirlenen |
176 Kişi Olaylara Kürt, Romen ve Sol Görüşlü İnsanlar Daha Çok Maruz Kalmışlardır. |
Olaylara Karıştıkları Belirlenen |
1292 Kişi Daha Çok Ülkü Ocakları Milliyetçi Hareket Partisi ve Alperenler Ocakları Üyeleri Tarafından Provokasyon Yaratarak Kışkırtılan Esnaf İle Birlikte Yapıldığı İddia Edilmektedir |
Yaşanan Olaylar Sonucunda Yaralanan |
160 Kişi Döner Bıçağı, Sopa, Yumruk, Kalas vb Aletlerle Yaralandı |
Yaşanan Linç Olayları Sonucunda Gözaltına Alınan |
17 Kişi Gözaltına Alınanların Tamamı Linç Girişimine Maruz Kalan TUAD ve TAYAD üyeleridir. |
Yaşanan Linç Olayları Sonucunda Tutuklanan |
1 Kişi TAYAD Üyesi Linç Girişimine Maruz Kaldı |
Yakılan, Yağmalanan, Tahrip Edilen Ev, İşyeri ve Araç |
Bozyük’e Yolcu Taşıyan Diyarbakır Firmasına Ait 2 Büyük Otobüs Tahrip Edildi |
Gemlik yürüyüşünden dönen kitleye Bozüyük ilçesindeki saldırının, konser için ilçede toplatılan kişilerce yapıldığı iddia edilmektedir. |
Bozüyük’ün kurtuluşunun 83. yıldönümü nedeniyle ilçe stadyumunda yapılan kutlama programında yer alan son konser iptal edildi. ———————————————- MHP’li Bozüyük Belediyesi’nin organize ettiği konsere katılmak için stadyumda toplanan binlerce kişi, araçlarla stadyumdan Gemlik yürüyüşçülerinin geçtiği güzergâha getirildiği görgü tanıkları tarafında belirtildi. |
2005 Yıllında Meydana Gelen Linç Olayları ve linç Olayların Yaşandığı Kentler |
9 Olay Yaşandı Trabzon, Sakarya, İzmir, Bursa, Kayseri, Rize, Samsun, Artvin |
Haklarında Dava Veya Soruşturma Açılmış olan Davalar |
Linç Olaylarına Maruz kalan 17 Kişi Hakkında Toplumsal Muhalefetten ve Kamu Malına Zarar Vermekten Dava Açıldı |
-
6 Nisan 2005 – Trabzon‟da bildiri dağıtan 4 TAYAD üyesi, “esnaf oldukları iddia edilen,”yaklaşık 40-50 kişi tarafından linç edilmek istendi. Bu olay üzerine devreye giren polis TAYAD üyesi olduğu belirlenen 1 kişiyi gözaltına aldı. Linç olayına maruz kalan 1kişi mahkemeye çıkarılarak tutulandı.
-
10 Nisan 2005 – Trabzon‟da tutuklanan arkadaşları için basın açıklaması yapmak isteyen 30 kişilik TAYAD üyelerine, ülkü Ocakları üyesi olduğu belirlenen 20 kişi tarafından “bunlar PKK‟lıdır, bölücüdür “ denilerek, linç edilmek istendi.
-
12 Nisan 2005 – Sakarya Kent Merkezi‟nde, Trabzon‟da TAYAD üyelerine yapılan linç girişimini protesto etmek için bildiri dağıtan 6 genç, çevredeki esnaf ve halktan oluşan yaklaşık 100 kişi tarafında linç edilmek istendi. Olayda linç girişimine maruz kalan gençler çeşitli yerlerinden yaralandılar.
-
21 Ağustos 2005 – İzmir Seferihisar‟da sahilde dolaşan 5 Kürt, “PKK‟li” denilerek. linç edilmek istendi. Yaşanan arbede de linç edilmek istenen gençlerden 3‟ü aldıkları darp sonucunda çeşitli yerlerinden yaralandılar. Yaklaşık 50-60 kişinin linç girişime katıldığı belirlendi.
-
6 Eylül 2005 – Bursa Gemlik ilçesinde yapılması düşünülen mitinge katılmak için giden TUAD üyelerine, Bozüyük civarında ülkücü bir grup tarafında organize edildiği iddia edilen, “PKK buradan çıkamaz” sloganıyla Kürtlerin seyahat yaptığı otobüslere saldırıda bulunuldu. Saldırgan grup, arabalarda mahsur kalanları yakmak istedi. 144 kişi linç girişimi sonucunda ağır yaralandı ve linç girişimine maruz kalanlardan 14‟ü gözaltına alındı. İki araç yakılarak tahrip edilmiştir. Yaklaşık 1000 kişinin linç girişimine katıldığı açıklandı. Görgü tanıklarının anlatımlarına göre, 100 kişi linç girişimine maruz kaldı.
-
10 Ekim 2005 – Kayseri Kent Merkezinde basın açıklaması yapan Ezilenlerin Sosyalist Platformu üyesi 15 kişilik bir grup, esnaf olduklarını iddia edilen 30 kişinin saldırısına maruz kaldı. Güvenlik güçlerinin araya girmesiyle linç girişimi tehlikeli boyutta ulaşmadan önlendi.
-
2 Kasım 2005 – Rize Kent Merkezi‟nde TAYAD üyesi 10 kişi “tecrit kaldırılsın” konulu bildiri dağıttıkları sırada, Ülkü Ocakları üyesi olduğu iddia edilen 15 kişi “Bozkurt işaretleri yaparak ”TAYAD üyelerine saldırdı. Olaylarda 5 TAYAD üyesi yaralandı.
-
12 Aralık 2005 – Samsun’da tecrit karşıtı bildiri dağıtan Temel Halklar Federasyonu üyesi 4 genç, 7 kişilik bir grup tarafından linç edilmek istendi. Bu saldırıda Temel Haklar Federasyonu üyesi 2 kişi yaralandı.
-
30 Aralık 2005 – Artvin‟de bildiri dağıtan 2 TAYAD üyesi, 10 kişilik bir grup esnaf tarafından “bunlar bölücüdür” denilerek dövüldü. Linç girişimine maruz kalan kişiler gözaltına alındı ve haklarında dava açıldı.
2006 |
|
Olaylara Maruz Kaldıkları Belirlenen |
313 Kişi |
Olaylara Karıştıkları Belirlenen |
3371 Kişi |
Yaşanan Olaylar Sonucunda Hayatını Kaybeden |
1 Kişi İzmir Kemalpaşa’da yaşayan Kürtlerin Kenti terk etmeleri için linç girişiminde bulunuldu. Saldırı esnasında Kemalpaşa Ülkü Ocakları 2. Başkanı olay esnasında öldü |
Yaşanan Linç Olayları Sonucunda Yaralanan |
14 Kişi Tokat İline Sınav İçin Giden Kürt Bir Öğrenci, Okul Bahçesinde Sağ Görüşlü Oldukları Belirtilen 3 Kişi Tarafından “PKK Lehine Slogan Attığı İddiasıyla” Öldüresiye Dövüldü. |
Yaşanan Linç Olayları Sonucunda Gözaltına Alınan
|
9 Kişi Kamu Malına Zarar Vermekten, Adam Öldürme/Yaralanma, Toplumsal Huzuru Bozma Gibi Olayları Kışkırttıkları Gerekçesiyle Gözaltına Alındı |
Yaşanan Linç Olayları Sonucunda Tutuklanan
|
5 Kişi Adam Öldürme/Yaralanma, olayına karıştıkları gerekçesiyle tutuklandılar. |
Maruz Kaldıkları Linç Olaylarından Dolayı Yaşadıkları ve Çalıştıkları Yerleri Terk Etmek Zorunda Kalan
|
226 Kişi İzmir, Konya ve Sakarya’da Kürtler Kentleri terk etmek zorunda kaldılar |
2006 Yıllında Meydana Gelen Linç Olayları ve linç Olayların Yaşandığı Kentler |
9 Olay Yaşandı. Sakarya, Isparta, Mersin, İzmir, Kırklareli, Tokat, Konya, İstanbul |
Haklarında Dava Veya Soruşturma açılmış olanlar |
Toplam 9 Kişi Hakkında, Adam Yaralama / Öldürme Toplumsal Huzuru Bozma Maddelerinde Dava Açıldı. |
-
31 Mart 2006 – Sakarya Üniversitesi öğrencisi olan 9 kişi, Çark Caddesi‟nde bulunan duvarlara “Mahir Çayan“ yazılı afişi astıkları sırada, sağ görüşlü öğrencilere esnafında destek sunduğu, yaklaşık 2000 kişi “ Tekbir” getirerek öğrencileri linç etmek istedi. Yaşanan linç girişiminde 2 öğrenci yaralandı. DTP Sakarya İl Binası taşlanarak tahrip edildi.
-
8 Nisan 2006 – Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi‟nde vize sınavlarının bitimiyle birlikte memleketine gitmek için otogara arkadaşıyla birlikte giden İldemir adlı bir öğrenci, ülkücü oldukları üyesi olduğu söylenen bir grubun saldırısına maruz kaldı. “Kürt kökenli olan öğrencileri aradıklarını” bağırarak söyleyen “Kürtler vatana küfretti ve bayrak yaktı” şeklinde bir söylentiyi yaydılar. Yaklaşık 500 kişilik gurubun linç girişiminde bulunulduğu belirtildi. Olayda yaralanan öğrenciler Isparta Devlet Hastanesi‟nde tedavi altına alındı. Bu olayın ardından, YÖK‟ün kaldırılması talebini içeren bildirileri dağıtan 8 öğrenciye, “PKK‟li” oldukları iddiasıyla okul bahçesinde saldırıda bulunuldu. İkinci linç olayına katılanların 10-12 kişi oldukları belirlendi.
-
12 Mayıs 2006 – Mersin Atatürk Caddesi Büyükşehir Belediye binası önünde tecride karşı bildiri dağıtan 10 TAYAD üyesi, 100 kişilik ülkücü bir grup tarafından linç edilmek istendi. Güvenlik Güçlerinin araya girmesiyle olası bir linç önlendi.
-
21 Mayıs 2006 – İzmir Kemalpaşa’da yaşayan Kürtlere linç girişiminde bulunuldu. Saldırı esnasında Kemalpaşa Ülkü Ocakları 2. Başkanı öldü. Bunun üzerine ilçede Kürtlere karşı büyük bir linç kampanyası başlatıldı. Evlerinden dışarıya çıkamayan ve yaşamları tehlike altında olan yaklaşık 100 Kürt ilçeyi terk etmek zorunda kaldı. Linç girişimine 200 kişinin karıştığı belirlendi. 5 kişi gözaltına alındı ve tutuklandı.
-
20 Temmuz 2006 – Kırklareli Kıyıköy’de kamp yapan 50 kişilik Temel Haklar ve Özgürlükler Dernekleri Federasyonu üyelerine, ”bunlar bölücüdür” denilerek, 30 kişilik bir grup linç girişiminde bulundu. Daha sonra olay yerine gelen polisler, kampta bulunanlardan bir kişiyi, “hakkında tutuklama kararı var” gerekçesiyle gözaltına aldı. İstanbul Barosu‟na üye 3 avukat, Emniyet Müdürlüğü‟ne giderek, gözaltına alınan kişi hakkında bilgi alırken, dışarıda bekleyen şoför, kalabalık bir grubun saldırısına maruz kaldı. Saldırgan grup avukatlara ait aracı tahrip ederek ters çevirdi.
-
22 Ağustos 2006 – Tokat iline sınav için giden Kürt bir öğrenci, okul bahçesinde sağ görüşlü oldukları belirtilen 3 kişi tarafından “PKK lehine slogan attığı” iddiasıyla dövüldü. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
-
29 Ağustos 2006 – Konya Bozkır ilçesinde Kürt olan inşaat işçilerine yönelik linç girişiminde bulunuldu. “ Burada Kürtleri istemiyoruz.” Denilerek, darp edilen bir işçi linçten son anda kurtarıldı. 25 Kürt işçi zorla ilçe dışına çıkarıldı ve memleketlerine gönderildi. Linç olayına yaklaşık 500 kişinin katıldığı belirtildi.
-
30 Ağustos 2006 – İstanbul‟da 30 Ağustos kutlama törenleri sırasında „İsrail Askeri Olmayacağız!‟ pankartını açan 4 genç saldırıya uğradı. Polisin “bunlar vatan hainidir‟ diyerek hedef göstermesi üzerine, etrafta toplanan 20 kişi tarafından protestocu gençler linç girişimine maruz kaldı. Çeşitli yerlerinden yaralanan protestocular hastanede tedavi edildi.
-
7 Eylül 2006 – Sakarya Akyazı‟da bir çay bahçesinde oturan 6 kişilik MHP‟li grup, ayrı bir masada oturan fındık işçisi Kürtlere sözlü sataşmada bulundu. “Sizler PKK‟lisiniz, terörist Kürtler” diyerek, Kürt fındık işçilerini linç etmeye çalıştılar. Linç girişimine maruz kalan Kürt fındık işçileri çeşitli yerlerinden yaralandılar. 4 Kürt işçisi gözaltına alındı. 25 aile İl‟i terk etmek zorunda kaldı. Bu da yaklaşık 100 kişilik bir nüfusa tekabül etmektedir.
2007 |
|
|
Olaylara Maruz Kaldıkları Belirlenen |
42 Kişi |
|
Olaylara Karıştıkları Belirlenen |
200 Kişi |
|
Linç girişimi sonucunda yaralanan
|
2 Kişi Sopa, Kalas ve Yumruk Sonucunda Yaralandı |
|
Linç girişimi sonucunda gözaltına alınan |
2 Kişi Kavgaya Karıştıkları Gerekçesiyle Gözaltına alındı |
|
Yakılan, Yağmalanan, Tahrip Edilen Ev, İşyeri ve Araç |
DTP Sakarya İl Binası Taşlandı Binada Maddi Hasar Meydana Geldi. Ayrıca Kürtlere Ait Olduğu Belirlenen 1 Araç Tahrip Edildi. |
|
20 Kişilik Aile Etnik Baskı ve Linç Girişimlerine Dayanamayarak Akrabalarının Yanına Taşınmak Zorunda Kaldı. |
20 Ailenin Toplan Nüfusu Yaklaşık 85 Kişiye Tekabül Etmektedir. |
|
2007 Yıllında Meydana Gelen Linç Olayları ve linç Olayların Yaşandığı Kentler |
3 Olay Yaşandı. Denizli, Sakarya |
|
Haklarında Dava Açılanlar, İlk defa “Halkın bir kesimini, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılayan kişiler hakkında dava açılmıştır. |
|
|
(2) Halkın bir kesimini, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılayan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Halkın bir kesiminin benimsediği dinî değerleri alenen aşağılayan kişi, fiilin kamu barışını bozmaya elverişli olması hâlinde, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. |
||
MADDE 216. – (1) Halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, bu nedenle kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. |
-
22 Mayıs 2007 – Denizli‟nin Çivril İlçesi‟ne bağlı Özdemirci Beldesi‟nde yaşayan İrez ailesi “Kürt oldukları için” linç girişimine maruz kaldılar. Belde Belediye Başkanı, MHP‟li olan Mustafa Çakır ile Merkez Mahallesi Muhtarı İbrahim Dündar‟ın, “Bunlar Kürt, PKK‟liler, dört kişi geldiler, şimdi 20 kişi oldular. Bunları köyden kovalım. Hiç kimse bunlara mal satmasın, iş vermesin. Biz kovmazsak köyü Kürtler ele geçirecek” sözleriyle yaptığı kışkırtma sonucu olay etnik bir boyuta taşındı. Bunun üzerine baskılara dayanamayan İrez ailesi, beldeden ayrılmak zorunda kaldı. Ailenin bir kısmı Aydın‟daki, bir kısmı da Denizli‟deki yakınlarının yanına yerleşti. Linç olayına yaklaşık 100 kişinin katıldı belirtildi.
-
5 Haziran 2007- Sakarya‟da Ahmet Kaya tişörtü giydikleri ve Özgür Gündem Gazetesi okudukları için, Diyarbakır nüfusuna kayıtlı iki işçi, 50 kişilik MHP‟li bir grup tarafından linç edilmek istendi. Linç olayına maruz kalan kişiler gözaltına alındı.
-
30 Aralık 2007- Sakarya Polis Karakolu tarafından, “PKK sempatizanı” oldukları iddiasıyla gözaltına alınan 20 kişi muayene için götürüldükleri Erenler Sağlık Ocağı önünde toplanan yaklaşık 40-50 kişilik bir grup tarafından linç edilmek istendi.
2008 |
|
Olaylara Maruz Kaldıkları Belirlenen |
1192 Kişi |
Olaylara Karıştıkları Belirlenen |
2307 Kişi |
Linç Girişimi Sonucunda Hayatını Kaybeden
|
3 Kişi 50 Kişilik Ülkücü Grubun Provokasyonuyla, Kürtlere Ait Bir Ev Ateşe Verildi. Yüzlerce İşyeri Talan Edildi, Birçok Araba Yakıldı. |
Linç Girişimi Sonucunda Yaralanan
|
67 Kişi Döner Bıçağı, Sopa, Yumruk, vb Aletlerle Yaralanmışlardır. |
Linç Girişimi Sonucunda Gözaltına Alınan
|
11 Kişi Kamu Malına Zarar Vermekten, Toplumsal Huzuru Bozma Gibi Olayları Kışkırttıkları Gerekçesiyle Gözaltına Alındı |
Linç Girişimi Sonucunda Tutuklanan |
6 Kişi Adam Öldürme/Yaralama Gerekçesiyle Tutuklandı |
2008 Yıllında Meydana Gelen Linç Olayları ve Linç Olayların Yaşandığı Kentler |
7 Olayı Yaşandı. Sakarya, Mersin, Afyon, Kocaeli Balıkesir, Muğla, Adana |
Maruz Kaldıkları Linç Olaylarından Dolayı Yaşadıkları Yerleri Terk Etmek Zorunda Kalan
|
150 Kişi Etnik Baskı ve Linç Girişimlerine Dayanamayarak Yaşadıkları ve Çalıştıkları Yerleri Terk Etmek Zorunda Kaldılar |
Haklarında Dava Veya Soruşturma açılmış olan Davalar |
5 Kişi Hakkında Adam Yaralama ve Kamu Malına Zarar ve Tehdit Etme Gerekçesiyle Dava Açıldı 6 Kişi Hakkında Adam Öldürme/ Yaralama Kamu Malına Zarar Verme Gerekçesiyle Tutuklamalarına Karar Verildi. |
-
8 Ocak 2008 – Afyon Kocatepe Üniversitesi’nde okuyan 2 Kürt öğrenciyi kaçırarak bir eve götüren ve öğrencilere 5 saat boyunca işkence yapanların, ülkü Ocakları‟na mensup 7 kişi oldukları emniyet tarafından tespit edildi. Bu şahısların Kürt öğrencileri falakaya yatırdıkları, askıya aldıkları ve kırbaçladıkları ve daha sonra da boş bir araziye bırakarak gittikleri açıklandı. Hastaneye götürülen öğrenciler bir ay ‘iş göremez’ raporu aldı. 5 Kişi gözaltına alındı ve haklarında “adam dövme ve tehdit etme” olaylarına karıştıkları için dava açıldı.
-
27 Nisan 2008 – Sakarya‟da „Barış ve Kardeşlik Şöleni‟ düzenleyen DTP üyeleri yaklaşık 300-350 kişiden oluşan kalabalık bir grubun linç girişimine maruz kaldı. Yaşanan arbede de düğün salonunda mahsur kalan yaklaşık 1000 kişilik DTP üyesi zor anlar yaşadı. Düğün salonunda bulunan 65 yaşındaki Ebubekir Kalkan kalp krizi geçirerek yaşamını yitirdi. Yaklaşık 50 kişi yaşanan arbede de yaralandı. Düğün salonunun camları kırıldı.
-
03 Eylül 2008 – Mersin Tepeköy Beldesi‟nde şeftali toplamaya giden çoğu kadın olan yaklaşık 150 Kürt işçisi, “beldede Kürtleri istemiyoruz” diyen 80-100 kişiden oluştuğu tahmin edilen belde sakinlerinin linç girişimine maruz kaldılar. Kürt işçiler beldeyi terk etmek zorunda kaldı.
-
15 Haziran 2008 – Kocaeli‟nin Gebze ilçesinde 12 Kürt işçi, 13 Haziran akşamı bir kadına sözlü tacizde bulundukları iddia edilerek, yaklaşık 1000 kişilik bir grubun linç girişimine maruz kaldılar. Saldırganlar, Kürtlere hakaret ederek ilçeyi terk etmelerini istediler.
-
1 Ekim 2008 – Balıkesir Ayvalık ilçesi Altınova Beldesi‟nde iki grup (Kürt-Türk) gencin sözlü tartışmasıyla başlayan ve 2 kişinin ölümüyle sonuçlanan kavganın ardından, yaklaşık 50 kişilik bir ülkücü grubun provokasyonuyla, Kürtlere ait 30 ev tahrip edildi. Bir ev ateşe verildi. Kürtlere ait 60 işyeri talan edildi, 14 araç tahrip edildi ve yakıldı. 20-25 kişinin Linç girişimine 500-600 kişinin katıldığına dair görgü tanıkları beyanda bulundu. 3 kişi gözaltına alındı ve tutuklandı.
-
9 Ekim 2008 – Muğla’nın Fethiye ilçesi Karaçulha Beldesi’nde, iki gurup genç arasında çıkan kavga, etnik bir saldırıya dönüştü. Kürtlerin yaşadığı Cumhuriyet Mahallesi, 50 kişilik bir grup tarafından basılmak istenmesi son anda önlendi.
-
6 Kasım 2008 – Adana Hadırlı Mahallesi’nde 18 yaşındaki Tekin Erdik, emanet aldığı motosikleti çalmaya çalışan ve Kürt olduğu ileri sürülen 3 kişi tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Mahallede, Türk bayrakları sallayıp, PKK ve Kürtler aleyhine sloganlar atan 200 kişilik milliyetçi bir grup, olayla ilgili olarak gözaltına alınan kişileri linç etmek istedi. Yaşanan arbedede linç edilmek istenen 3 kişi çeşitli yerlerinden yaralandı ve jandarmaya ait aracın camları kırıldı. 3 kişi gözaltına alınarak tutuklandı ve haklarında dava açıldı.
2009 |
|
Olaylara Maruz Kaldıkları Belirlenen |
3789 Kişi |
Olaylara Karıştıkları Belirlenen |
3706 Kişi |
Linç Girişimi Sonucunda Hayatını Kaybeden
|
1 Kişi Sakarya Akyazı ilçesine mevsimlik işçi olarak gelen Kürtler “ Kenti terk etmeleri isteyen Irkçı/Milliyetçilerin Saldırısına Maruz Kalındı. Bir Kürt Fındık İşçisi Silahla Vurularak Öldürüldü. |
Linç Girişimi Sonucunda Yaralanan |
68 Kişi Döner Bıçağı, Sopa, Yumruk, Silah vb Aletlerle Yaralandı |
Linç Girişimi Sonucunda Gözaltına Alınan |
32 Kişi Kamu Malına Zarar Vermekten, Adam Öldürme/Yaralanma, Toplumsal Huzuru Bozma Gibi Olayları Kışkırttıkları Gerekçesiyle Gözaltına Alındı |
Linç Girişimi Sonucunda Tutuklanan |
4 Kişi |
Yakılan, Yağmalanan, Tahrip Edilen Ev, İşyeri ve Araç
|
Konya’da DTP İl binasına taşlı saldırıda bulunan ülkücü bir grup, binanın cam ve kapılarını kırdı 14 Araç, Yaklaşık 10 Ev, İşyeri Tahrip Edildi |
Haklarında dava veya soruşturma açılmış olan |
20 Kişi 1 Kişi hakkında Adam Öldürme/Teşebbüs Etmek ve Yaralamak Gerekçesiyle Dava Açıldı 19 Kişi Hakkında Kamu Malına Zarar Verme, Yağmalama Gibi Gerekçelerle Haklarında Soruşturma ve Dava Açıldı |
2009 Yıllında Meydana Gelen Linç Olayları ve Linç Olayların Yaşandığı Kentler |
14 Olay Yaşandı. Sakarya, Sivas, İstanbul, Ankara, Konya, Edirne, Tekirdağ, Afyon, İzmir, Çanakkale, Muş |
-
19 Mayıs 2009 – Sakarya Akyazı ilçesine mevsimlik işçi olarak gelen Kürtler saldırıya maruz kaldı. Bir Kürt fındık işçisi öldürüldü. İki işçi de yaralandı. Kürt işçilerin Sakarya‟yı terk etmesi için yapılan baskı ve tehditlerin, ülkücü bir grup tarafından organize edildiği söylendi. Sakarya Valisi Hüseyin Atak ise saldırıların kendilerini de üzdüğünü belirtti. 150 mevsimlik Kürt işçisi yaşanan olaylar yüzünden kenti terk etmek zorunda kaldı. Olaylarla ilgili 3 kişi gözaltına alındı ve tutuklandı. Yaklaşık 350 kişi tarafından başlatılan linç girişimi olaylarına 50 Kürt işçisi maruz kaldı.
-
20 Ağustos 2009 – Sivas Cumhuriyet Üniversitesi‟nde okuyan Gençlik Federasyonu üyesi 28 öğrencinin yargılandığı davaya destek vermek için Erzurum‟da, basın açıklaması yapmak isteyen 12 kişilik TAYAD üyesine, 15 kişilik ülkücü bir grup saldırdı. 12 kişi birçok yerinden yaralandı ve hastanede tedavi altına alındı.
-
6 Ekim 2009 – 20 kişilik bir grup tarafında IMF ve Dünya Bankası‟nın politikalarını Taksim Meydanı‟nda protestosu ettikleri sırada, etrafta bulunan “vatandaşlar” tarafından protestoculara sopalarlar saldırdı. Birçok protestocu linç edilmek istendi. İki kişi ağır bir şekilde yaralandı. Linç girişiminde bulunanların 20-30 kişi olduğu görgü tanıkları tarafından söylendi.
-
15 Ekim 2009 -Sakarya’nın Arifiye ilçesinde bindiği şehir içi dolmuşta telefonunda Kürtçe konuşan Halis Çelik, araçta bulunan 5 kişi tarafından, ”Burası Türkiye, Kürtçe konuşamazsın” denilerek, linç edilmek istendi. Çelik, 15 gün iş göremez raporu aldı. 5 kişi hakkında şikâyetçi oldu.
-
25 Ekim 2009 – Ankara‟da „açılım‟ı protesto etmek için yürüyen Alperen Ocakları üyesi 20 kişilik bir grup, Abdi İpekçi Parkı‟nda 25-30 kişiden oluşan ve direniş çadırı kuran DİSK üyesi işçilerine saldırdı. Yaşanan linç girişiminde 5 kişi yaralandı.
-
25 Ekim 2009 – Konya‟da DTP İl binasına taşlı saldırıda bulunan ülkücü bir grup, binanın cam ve kapılarını kırdı. İçerde mahsur kalan 6 DTP üyesi zor anlar yaşadı. DTP üyelerinden birinin kafasına atılan taşın isabet etmesi sonucu yaralandı. Linç girişimde bulunanların yaklaşık 150 kişi olduğu söylendi. DTP Konya İl binası akşam saatlerine kadar ablukaya alındı ve kimsenin dışarıya çıkmasına izin verilmedi.
-
26 Ekim 2009 – Edirne İpsala Karpuzlu Beldesi’nde çalışan Ümit Baran ve 2 kardeşi, birlikte alışveriş yapmak için gittikleri açık pazarda, telefonda Kürtçe melodi çaldığı gerekçesiyle 5 kişinin linç girişimine maruz kaldılar. Linç girişiminde bulunanların “burası Türkiye bölücü dil çalmaz burada” denildiği öğrenildi. 3 kardeş birçok yerinden yaralandı.
-
13 Kasım 2009- Tekirdağ Hayranbolu ilçesinde İnşaatlarda çalışan Kürt işçiler, Kürtçe konuştukları gerekçesiyle 15 kişiden oluşan bir grubun linç girişimine maruz kaldı. Kürt işçilerden 2‟si ağır olmak üzere 6 işçi linç girişimi sonucun yaralandı ve hastanede tedavi altına alındı. Konuyla ilgili 15 kişi hakkında soruşturma başlatıldığı bildirildi. Olaylarla ilgili 21 kişi gözaltına alındı.
-
17 Kasım 2009 – Afyon Kocatepe Ünversitesi‟nde 5 kişiden oluşan ülkücü grup, Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü öğrencisi Ali Canan, “Hakkâri‟li” ve “Kürt” olduğu için linç edilmek istendi. Ali Canan aldığı darp sonucu birçok yerinden yaralandı.
-
22 Kasım 2009 – İzmir’de DTP Genel Başkanı Ahmet Türk’ü karşılamaya giden yaklaşık 2000 kişilik gruba, MHP ve CHP‟lilerden oluşan grup, esnafı da kışkırtarak saldırdı. Yaşanan olayda, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 20 kişi yaralandı. 15 araç tahrip edildi. Linç girişimine katılanların yaklaşık 1000 kişi olduğu belirlendi. İl de bir kaç gün linç girişimin etkisi sürdü.
-
26 Kasım 2009 – Çanakkale‟nin Bayramiç İlçesi‟nde yaklaşık 500 kişilik bir grup, 10 kişi olduğu söylenen Kürt gruba linç girişiminde bulundu. Kürtlerin yaşadığı Harmanlık Mahallesi önünde toplanan kalabalık grup slogan atarak, Kürt‟lerin ilçeyi terk etmesini istedi. Evlerinden çıkamayan Kürtler, oldukça tedirgin bir dönem yaşadılar. Uzun süren bir gerginlikten sonra sivil toplum örgütlerinin ve kolluk güçlerinin araya girmesiyle gerginlik yatıştı.
-
13 Aralık 2009 – İstanbul Beyoğlu ilçesinde DTP’nin kapatılması kararını protesto etmek için yürüyüş ve basın açıklaması düzenleyen 150 parti üyesine,”bunlar bölücüdür, vatan hainidir.” Diyen, 100 kişiden oluşan ve ülkücü olduklarını beyan eden bir grup tarafından (demir sopa, döner bıçakları ve ateşli silahlarla) linç girişimde bulunuldu. Saldırıda DTP üyesi iki kişi silah ve bıçakla yaralandı. 5 kişi gözaltına alındı. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
-
15 Aralık 2009 – Muş Bulanık‟ta DTP gösterileri sırasında göstericilere otomatik tüfekle ateş eden Turan Bilgen, 2 kişiyi öldürdü ve 7 kişiyi yaraladı. Korucu olan Bilgen‟in JİIEM ile bağlantılı olduğu iddia edildi. Babasının da MHP Bulanık ilçe örgütü kurucularından olduğu belirtildi. Silahlı linç saldırısına yaklaşık 500 kişi maruz kaldı ve birçok işyeri, dükkân tahrip edildi. Olayla ilgili bir kişi gözaltına alındı ve tutuklandı. Bir kişi hakkında adam öldürme ve yaralamadan dava açıldı.
-
27 Aralık 2009 – Edirne Trakya Üniversitesi‟nde Edirne Gençlik Derneği üyesi 10 kişilik grup, arkadaşlarının „yasadışı örgüt Propagandası‟ndan tutuklanmasını protesto için Saraçlar Caddesi‟nde basın açıklaması yaparken, “Kahrolsun PKK!” sloganlarıyla toplanan yaklaşık 1000 kişi tarafından linç edilmek istendi. Linçten kaçan gençler sığınmak için yöneldikleri dükkânlara alınmadı.
“Edirne polisi hazırladığı tutanakta, „Sekiz eylemci polis aracına bindirilmek istenmiş ancak şahıslar polisi ve vatandaşları tahrik eder söz ve davranışlarını sürdürmüşlerdir‟ diyerek linç girişimine maruz kalanları suçladı.”
2010 |
||
Olaylara Maruz Kaldıkları Belirlenen |
1501 Kişi |
|
Olaylara Karıştıkları Belirlenen |
3836 Kişi |
|
Linç Girişimi Sonucunda Yaralanan
|
18 Kişi Ateşli Silah, Bıçak, Sopa, Tekme/Yumruk vb. Aletlerle Yaralandı. |
|
Yakılan, Yağmalanan, Tahrip Edilen Ev, İşyeri ve Araç |
50 Ev, 45 İş Yeri ve 7 Araç Tahrip Edildi ve Yakıldı BDP Dörtyol İlçe Binası Yakıldı ve İçerde Bulunan Malzemeler Binadan Aşağıya Atarak Tahrip edildi. BDP İlçe Binasına Türk Bayrağı Asıldı. |
|
Linç Girişimi Sonucunda Gözaltına Alınan
|
98 Kişi Kamu Malına Zarar Verme, Adam Yaralanmak, Toplumsal Huzuru Bozacak Olayları Kışkırttıkları- Olaylara Karıştıkları Gerekçesiyle Gözaltına Alındı |
|
Linç Girişimi Sonucunda Tutuklanan
|
24 Kişi Adam Yaralama İşyerlerini Yağmala vb. Olaylara Karıştığı Gerekçesiyle Tutuklandılar. |
|
Haklarında Dava Veya Soruşturma Açılmış Olan |
24 Kişi Adam Yaralama, İşyerlerini yağmala, Kamu Malına Zarar Verme, Öldürmeye Teşebbüs Etme, Kesici Alet Bulundurma Gerekçesiyle Haklarında Dava Açıldı. |
|
2010 Yıllında Meydana Gelen Linç Olayı ve Linç Olayların Yaşandığı Kentler |
6 Olay Yaşandı Edirne, Erzincan, Manisa, Mersin, Bursa, Hatay |
-
3 Ocak 2010 – Edirne‟de tutuklamalara ve linç girişimine karşı açıklama yapmak için İstanbul‟dan Edirne‟ye giden 50 kişilik Halklar ve Özgürlükler Cephesi üyelerine karşı, “PKK‟lıların kente gelecekleri” dedikodusu üzerine, esnaf ve birçok siyasi partiye mensup olan yaklaşık 300 kişi tarafından linç girişiminde bulunuldu. Edirne girişinde bekletilen Temel Haklar ve Özgürlükler Federasyonu üyelerine yönelik binlerce kişi Türk ve MHP bayraklarıyla otoyola çıkmak istedi.
-
3 Ocak 2010 – Erzincan‟da 10 kişiden oluşan sivil toplum örgütleri bir araya gelerek, Edirne‟de yaşanan linç girişimlerini protesto etmek için basın açıklaması yaptıkları sırada, görgü tanıkların beyanına göre; Alperen Ocakları mensubu birkaç kişinin esnafı kışkırtarak yaklaşık 30 kişi ile birlikte basın açıklaması yapan grubu linç etmek istedi.
-
5 Ocak 2010 – İki liseli gencin kavgası, Mersin‟in Akdeniz ilçesine bağlı Kazanlı Mahallesi‟nde etnik (Arap-Kürt) kavgaya dönüştü. 6 kişi yaralandı.
-
6 Ocak 2010 – Manisa Kula ilçesine bağlı Selendi‟de, yılbaşı gecesi kahvehanede sigara içilme meselesinden dolayı çıktığı iddia edilen tartışma, MHP‟liler tarafından “tekbir” getirilerek etnik bir provokasyona dönüştürüldü. Yaklaşık 1500 kişilik kalabalık bir grup, Romanlara ait 25 ev, 10 iş yeri ve birçok araç tahrip edildi. 70 Roman ailesi güvenlik nedeniyle Gördes‟te bulunan akrabalarının yanına taşındı. Evleri ve araçları ateşe verilen yaklaşık 400 Roman ilçeyi terk etmek zorunda kaldı. Üç kişi yaralandı ve aralarında çocuk ve kadınların da bulunduğu çok sayıda kişi mağdur oldu. Olaylarla ilgili 5 kişi gözaltına alındı ve tutuklandı.
-
25 Temmuz 2010 – Bursa İnegöl‟de “Kürtler saldırdı” Provokasyonu‟yla galeyana gelen bir grup aynı ilçede yıllardır yaşamlarını sürdüren Kürt komşularına saldırdı. Kürtlerin evleri, iş yerleri, araçları yakıldı ve taşlandı. Ardından da polis merkezine yürüyen kalabalık, gözaltına alınan Kürtlerin kendilerine verilmesi için eylemlere başladı. Burada polisle çatışıp, polis araçlarını ve Kürtlere ait olduğu düşündükleri sivil araçları ateşe verdiler. Talepleri gözaltına alınan Kürtleri kendilerine verilip linç etmekti. Olaylar sabaha kadar devam etti. Vali “linç olayına karışanların, vatanını milletini seven insanlar olduğunu ancak yüksek oranda alkollü olduklarını” belirterek, adeta, adam öldürme teşebbüsünde bulunanların ilk savunmalarını yaptı. Yaşanan olaylarda, 53 kişi gözaltına alındı. 8 kişi yaralandı, 35 kişi, linç girişimine maruz kaldı. Linç girişimine katılanların 400-500 kişi civarında oldukları belirlendi. 11 kişi tutuklandı. 6 araç tahrip edildi.
-
26 Temmuz 2010 – Hatay‟ın Dörtyol ilçesinde 4 polisin öldürülmesini bahane eden ırkçı gruplar, BDP il binası ve Kürtlere ait çok sayıda işyerini ateşe verdi. Yaklaşık 100 Kürt linç girişimine maruz kaldı. Karakol bahçesinde gözaltına alınan 5 kişiye yönelik yapılan linç girişiminde 1 kişi silahla vurularak yaralandı.
-
27 Temmuz 2010 tarihinde tekrardan Kürtlere yönelik linç ve silahlı saldırıda bulunuldu. Bu saldırı sonucunda iki Kürt yaralandı. Yaşanan olayda birçok işyerlerinin camları kırıldı. Yaralanan iki kişi hastaneye kaldırılarak tedavi altına alındı. Kürtlere ait en az 25 ev ve işyeri yakılırken, yerel kaynakların bildirdiğine göre, “Kürtlere ait 70-80 işyeri ve ev yakıldı veya talan edildi. İki gün boyunca linç girişimini başlatan ve sürdürenlerin yaklaşık 1500 kişi olduğu açıklandı. İki gün boyunca linç girişimine yaklaşık 1000 kişi maruz kaldı. 40 kişi gözaltına alındı. 16 kişi dükkânları yağmalamaktan tutuklandı. Bir kişi şüpheli şahıs olarak gözaltına alındı. Bu kişi JİTEM‟le çalıştığına dair itirafta bulundu.
Bu rapor, derneğimizin dokümantasyon birimi tarafından hazırlanmıştır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
İHD İSTANBUL ŞUBESİ