KADINLARA KARŞI ŞİDDETİN ORTADAN KALDIRILMASI
SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNİN YARGI ÜZERİNDEKİ GÖZETİM KAPASİTESİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ
İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi’nin Kapasite Geliştirme Derneği- ortaklığıyla başlattığı ve Avrupa Birliği’nin Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi Mali Programı tarafından desteklenen Kadınlara Karşı Şiddetin Ortadan Kaldırılmasında STKların Yargı Üzerindeki Gözetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi” projemiz 1 Nisan 2010 tarihinde başlamıştır. Projenin toplam süresi 18 ay olup, Ankara, Diyarbakır, Trabzon, Mersin, Adana, Van ve Muğla’da yürütülecektir.
“Kadınlara Karşı Şiddetin Ortadan Kaldırılmasında STKların Yargı Üzerindeki Gözetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi” projesinin temel hedefi, yargının “kadınlara karşı Şiddetin Ortadan Kaldırılmasında sahip oldukları yükümlülüğü yerine getirmesine katkıda bulunmaktır. Bu çerçevede Proje kapsamında aşağıdaki somut hedeflerin gerçekleştirilmesi öngörülmektedir:
a. Yargının kadına yönelik şiddet davalarında takındığı tutum ve aldığı kararların uluslararası standartlarla uyumunun ve var ise bölgesel farklılıkların ortaya çıkarılması
b. Savcıların ve yargıçların aldıkları kararlarda Anayasa’nın 90. Maddesi yoluyla CEDAW ve diğer uluslar arası insan hakları sözleşmelerine referans verme eğilimlerinin tespiti
c. Baroların, İnsan Hakları Örgütlerinin ve Kadın hakları örgütlerinin “kadınlara karşı şiddetin ortadan kaldırılması” hedefi doğrultusunda “yargının sivil gözetimi” alanında ortak çalışma alanlarının geliştirilmesi
Yukarıda sayılan illerde aile mahkemeleri, asliye ceza mahkemeleri ve ceza mahkemelerinde son beş yıl içinde görülmüş toplam 600 dava dosyasının incelenmesini ve analizinin yapılmasının yanı sıra, bu illerde mevcut bulunan baro- insan hakları örgütleri ve kadın hakları örgütleri arasında kalıcılığı mümkün olan yargı üzerindeki sivil gözetimi hedefleyen işbirliği ağlarının oluşmasına yönelik birlikte öğrenme, paylaşma ve hareket etme olanakları güçlendirilecektir. Söz konusu 7 ilde bulunan yargı mensupları (hakim ve savcılar) ve bu illerdeki tabip odaları, kadın örgütleri, insan hakları örgütleri, barolar, TBMM İnsan Hakları Komisyonu, TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu ve Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü projenin hedef gruplarıdır. Projenin uygulanacağı 7 şehirdeki şiddet mağduru kadınlar nihai yararlanıcılardır.
Proje kapsamında öngörülen faaliyetler şunlardır;
Bu projedeki en büyük amaç, insan hakları örgütlerinin, kadın örgütlerinin ve baroların kendi uzmanlıklarını biraraya getirerek kadına karşı şiddet ve yargıdaki erkeği dokunulmazlığının kaldırılması için kullanmaları ve bu örgütlerin aralarındaki bağı arttırılmasıdır.
Proje Korrdinatörü projede belirtilen illerdeki İnsan Hakları Derneği Şubeleriyle beraber Baro’yu ve eğer var ise kadın komisyonlarını, kadın örgütlerini, tabip birliklerini ve kadına karşı şiddet üzerinde çalışan diğer insan hakları örgütlerini ziyaret edecektir. Bu ziyaretlerde bu örgütlere projeyle ilgili briefing verilip, onların bu projeye dahil olmalarını isteyeceğiz.
Yerel koalisyon kurulduktan sonra yerel ekip koalisyon grubuyla bir günlük bir toplantı oluşturulacak. İlk toplantıda, koalisyon üyeleri bu oluşturalan koalisyonun kuralları, prosedürleri ve prinsiplerini belirleyecek. Koalisyon üyesi organizasyonlar seçtikleri temsilcileriyle bu kararlar paylaşılacaktır. Bütün toplantılar kayıt altına alınacak. Her koalisyon projenin aktivitelerini ve önceliklerini içeren kendi öncelik planlarını oluşturacak. Her olası yol koalisyon ekibinin üyelerinin etkin katılımını sağlamak için kullanılacaktır.
Yerel koalisyon ekipleri kendi illerinde bu projenin ana sorumlusu olacak, özellikle yerel yönetimlerle kadına karşı şiddetin azaltılması için birebir sorumlu kişi olacaktır.
Yerel koalisyonların kalkındırılması konusunda, yerel koalisyonların gözetim kapasitelerinin güçlenidirilmesi için 4 adet kapasite geliştirme aktiviteleri oluşturulacaktır:
1. Dava gözlemleme çalıştayı
2. Diyalog oluşturma çalıştayı
3. Gözlemleme ve değerledirme belirleyicileriyle beraber çalışma çalıştayı
4. Kadına karşı şiddeti azaltılması için sivil gözetleme araçları ve güvenlik sektörü hakkında çalıştay
Bu çalıştaylar yerel koalisyonlarla beraber yapılacaktır. Yerel ve ulusal uzamanlar eğitim çalışmalarında yer alacaktır. Bu çalıştaylar kadının insan hakları performansının değerlendirilmesi, gözlemlenmesi ve izlenmesinin önemini arttırmaya yöenliktir. Bunlar ayrıca yedi ildeki bütün koalisyon ekiplerini biraraya getirilmesini hedefliyor ve bunlar tecrübelerin paylaşımı için ana platformu oluşturuyor. Bu toplantılar beraber öğrenerek farklı organizyonların arasındaki sinerjinin arttırılmasını amaçlıyor.
Bunun yanısıra, bu proje için bir web sitesi kurulacaktır. Bu web sitesi, nihai yararlanıcılar için hukuki ve sosyal yardım için bir ön metinleri içerip aynı zamanda projenin hedef gruplarını da projenin gidişatı hakkında bilgilendirecektir. Bu web sitesi bu alt başlıklara ayrılacaktır;
• Toplanan davaları içeren veritabanı
• Kadına yönelik şiddet bağlamında hukuksal koruma mekanizmaları
• Belediyelere düşen görevleri ve bugüne kadar yapılanları açıklayan dökümanlar
• Şiddet mağduru kadınların yararlanabilecekleri sosyal destek mekanizmalarını anlatan metinler
• Bugüne kadar kadına yönelik şiddet konusunda oluşturulan kurumsal mekanizmalar ve işleyişleri (sığınmaevleri vb)
• Kadına yönelik şiddet konusunda uluslar arası ve ulusal yasa ve mevzuatlar
Projede Beklenilen Sonuçlar:
– Kadına yönelik şiddetle ilgili mahkeme kararlarını gözlemlemek için yerel ve genel veri tabanlarının kurulması ve internet ortamında çalışır hale gelmesi.
– Kadına yönelik şiddete ilişkin yargı kararlarıyla iglili 7 ilde ulusal ve yerel uzmanlarca yürütülecek bir çalışma.
– Yargının gözetimiyle ilgili STK’ların kapasitesine ilişkin ulusal ve yerel uzmanlarca yürütülecek bir araştırma: mevcut deneyimler, zorluklar, kapasiteler ve yeni olanaklar.
– Belirtilen 7 ilde duruşmaların izlenmesi ve mahkeme kararlarının belgelenmesi için insan hakları örgütleri, kadın hakları örgütleri ve barolar arasında yerel koalisyonlar.
– Kadına yönelik şiddet alanıyla ilgili spesifik davaların gözlemlenmesi için belirlenecek uzmanlar tarafından (ulusal ve uluslararası) geliştirilecek bir kılavuz.
– Dava izlemeyle ilgili belirtilen 7 ilde en az üçer eğitim.
– 7 ilin her birinde gözlemlenecek ve belgelenecek en az beş dava.
– Yargının etkililiği ve kadınlar için daha iyi korunmanın sağlanmasına yönelik ilgili yetkililerle iki istişare toplantısı.
– Kadına yönelik şiddetin bitirilmesi konusunda Dava İzleme’nin rolü üzerine uluslararası bir konferans.
