Demokratik toplumlarda devlet tarafından bir insanın gözaltında “kaybedilmesi”ne rastlanmaz. Son birbuçuk yılda, Türkiye’de insan hakları ihlallerine tipik olaylar eklendi. Gözaltında kayıplar.
12 Eylül öncesinde Fehmi Gökçek, Ali Uygur ve Ali Kayahan; 12 Eylül döneminde Nurettin Yedigül, Hayrettin Eren, Maksut Tepeli, Hüseyin Morsümbül, Mahmut Kaya ve Mustafa Taş bilinen kayıplardı.
1991 yılından bugüne gözaltında kaybedilenlerin sayısı 16’ya ulaştı.
9 Mart 1991’de Yusuf Erişti, 27 Ekim 1991’de Hüseyin Toraman, 4 Mayıs 1992’de Soner Gül, 4 Mayıs 1992’de Hüsamettin Yaman, 20 Temmuz 1992’de Hasan Gülünay, 6 Ekim 1992’de Ayhan Efeoğlu, 9 Ekim 1992’de Tuğrul Özbek “kaybedildi.”
Güneydoğu’da, 1992 yılı içerisinde Hisni Özer, İbrahim Gündem, Mahmut Ertak, Şahmuz Aydın, Şükrü Yılmaz, Süleyman Balıcı, Ahmet Balıcı, Ahmet Akman, Nezir Acar “kaybedildi.”
Gözaltında kayıplar otoriter/faşist yönetimlerde görülmektedir. Birleşmiş Milletler’in araştırmaları bu durumu saptamaktadır. Birleşmiş Milletler, gözaltında kaybolanları da içerecek bir şekilde, 1991 yılında bazı ilkeleri karar altına almıştır. Türkçe’ye de çevrilen “Yasal Olmayan, Keyfi ve Toplu İnfazların Önlenmesine İlişkin İlkeler”den, siyasal iktidarın bilgisinin olmadığını düşünemiyoruz.
Derneğimiz, 18 Aralık 1992 tarihinden başlamak üzere “Kayıplar Bulunsun” kampanyası başlatmıştır. Bu çerçevede ülke içinde insan hakları savunucularını -kişi ve kuruluşlar- konu üzerinde duyarlı olmaya çağırıyoruz.
Siyasal İktidara,
-
Birleşmiş Milletler’in, “Yasal Olmayan Keyfi ve Toplu İnfazların Önlenmesine İlişkin İlkeleri” ni anımsatıyoruz.
-
Kayıpların bulunmasını istiyoruz.
-
Yaşama ve adil yargılanma hakkının herkesin hakkı olduğunu vurguluyoruz.
-
Gözaltında kaybolanları araştıracak, soruşturacak resmi olmayan Baro, Tabip Odası ve İHD-TİHV’dan oluşacak Bağımsız Araştırma Komisyonu oluşturacağımızı, komisyon çalışmalarına olanak sağlanmasını,
-
Gözaltında kaybedilenlerin yakınlarına tazminat verilmesini istiyoruz.
-
Gözaltında kaybedilenlerle ilgili tanıkları insanlık önünde tanıklık yapmaya
-
Ellerinde bu konuda belge bulunanları Derneğimize iletmeye çağırıyoruz.
Hüsnü Öndül
Genel Sekreter
