MARDİN İLİ NUSAYBİN İLÇESİ GİRMELİ BELDESİNDE 07.06.2009 TARİHİNDE YAPILAN ( YENİLENEN )YEREL SEÇİMLERE İLİŞKİN GÖZLEM RAPORU

MARDİN İLİ NUSAYBİN İLÇESİ GİRMELİ BELDESİNDE 07.06.2009 TARİHİNDE YAPILAN ( YENİLENEN )YEREL SEÇİMLERE İLİŞKİN GÖZLEM RAPORU

12 Haziran  2009

Genel Merkezimizin 01 Haziran 2009 günlü kararı ile 07 Haziran 2009 günü Girmeli Beldesinde seçimleri gözlemek üzere İHD Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi ve MYK üyesi Ali Akıncı, İHD MYK üyesi Av. Cihan Güçlük, İHD Mardin Şube Başkanı Av. Erdal Kuzu, İHD Mardin Şube Üyesi Av. Hüseyin Cangir, İHD Diyarbakır Şube Yöneticileri Av. Serdar Çelebi Av. Keziban Yılmaz Av. Ömer Halefoğlu görevlendirilmiştir.

Heyet üyelerinden Av. Cihan Güçlük, seçim gününden evvel beldeye gitmiş, diğer heyet üyeleri de 07 Haziran 2009 günü saat0 09.00 da Girmeli Beldesine varmıştır. 

Mardin ili Nusaybin ilçesi Girmeli beldesinde 29 Mart 2009 günü yapılan Yerel Seçimler, AKP’li Girmeli Belediye Başkan Adayı Yusuf Turgay’ın başvurusu üzerine Yüksek Seçim Kurulu tarafından kısmen iptal edilmiş ve Belediye Başkanlığı ile Belediye Meclis Üyeliği seçimlerinin 07 Haziran 2009 günü yenilenmesine karar verilmiştir.

Seçimlerin yenilenmesi kararı nedeniyle belde halkı arasında gerginlik olduğu, AKP’li aday Yusuf Turgay’ın seçmenleri baskı altına almak ve olası bir kavgada kullanmak üzere köy korucularını beldeye getireceği ve seçimleri zorla alacağına ilişkin duyumların kamuoyuna yansıması ve duyulması üzerine İnsan Hakları Derneği Genel Merkezince seçim günü beldede seçimleri gözlemek üzere bir heyetin görevlendirilmesine karar verilmiştir.

Heyet ilk etapta belde girişinde, çok yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı, jandarma tarafından beldeye herkesin girişine izin verilmediği, kimlik kontrolü yapıldığı gözlenmiştir. Beldeye varan heyet, beldenin tamamının abluka altında olduğunu, beldenin 200 metre dışında dahi asker ve korucuların silahlı bir vaziyette bulunduklarını tespit etmiştir.

Beldede yaklaşık 3000’yakın güvenlik güçlerinin görev yaptığı gözlemlemiştir.

Beldeye vardığımızda Güvenlik güçlerinin biber gazı kullandığı Başta heyet üyesi Av .Cihan GÜÇLÜK ,DTP milletvekili Selahattin  DEMİRTAŞ olmak üzere halkın çoğunluğunun gaz  bombalarından etkilendiğini  müşahede ettik.

DTP VE AKP seçmenlerinin ayrı, ayrı toplandığını güvenlik güçlerinin aralarında tampon oluşturduğunu gözlemledik.

Oy sandıklarının Girmeli Lisesi ve Girmeli İlköğretim Okuluna kurulduğu, her iki okulun aynı bahçede bulunduğu, toplam 9 adet oy sandığının bulunduğu, beldenin toplam seçmen sayısının 2470 olduğu tespit edilmiştir. Sandık alanında askerlerin görevlendirildiği, okul bahçe kapısının askerler tarafından tutulduğu, keza okula varan 4 sokağın da kask, kalkan ve jop ile donatılmış ve silahlı askerlerce tutulduğu gözlemlenmiştir. Heyet okul önüne vardığında, oy sandıklarının kurulu olduğu okul içerisinde çıkan kavganın okul dışına taştığını, Süleyman …….. ve Şahabettin ………….. isimli yurttaşların sandık başında AKP müşahitleri tarafından darp edildiğini ve belde içerisine taşan kavga nedeniyle güvenlik kuvvetlerinin çok yoğun miktarda biber gazı ve sis bombası kullanıldığı, yaklaşık 150 kişilik bir grubun (DTP li seçmen oldukları öğrenilen) yoğun bir şekilde kullanılan biber gazından etkilendikleri, biber gazından etkilenen grubun arasında DTP Diyarbakır Milletvekili Selahattin Demirtaş,  heyet üyesi Av. Cihan Güçlük ve Şırnak Barosu ile Mardin Barosu avukatlarının da bulunduğu tespit edilmiştir.

Heyet üyesi Av. Cihan Güçlük tarafından okul bahçe kapısında kontrolü sağlayan askerler ile saat 07.00’da, henüz Sandık Kurulları yemin etmeden ve oy sandıkları ile oy pusulalarını hazırlamadan evvel yapılan görüşmede İlçe Seçim Kurulu Başkanının isim listesi kendilerine sunulan müşahitler ile sandık kurulu üyeleri, adaylar ve seçmenler haricinde hiç kimsenin sandık alanına alınmayacağı, sandık başına gidemeyeceği yönünde kesin talimat verdiği, bu nedenle gözlemci heyet veya avukatların  vekâletname bulunsa dahi sandık alanına alınmayacakları beyan edilmiştir.

Saat 08.00 civarında İlçe Seçim Kurulu Başkanı, Girmeli Beldesine gelmiştir. Avukatlar ve heyet üyesi Av. Cihan Güçlük, İlçe Seçim Kurulu Başkanı ile ısrarlı bir şekilde oy sandıklarının kurulduğu alandaki durumu görmek ve avukatlar da görev yapmak üzere talepte bulunulmuştur. Talep tereddütsüz bir şekilde reddedilmiştir. Genel Merkezimiz tarafından Nusaybin Kaymakamlığı ve Nusaybin İlçe Seçim Kuruluna gönderilen yazı örnekleri sunulmuş ise de söz konusu yazının kendilerine ulaşmadığı, sandık alanında bulunacakların yasada tek, tek sayıldığı, gözlemci heyetin sandık alanına kesinlikle giremeyeceği keza avukatların da sırf vekâletname ile görev yapamayacakları İlçe Seçim Kurulu Başkanı Hâkim tarafından beyan edilmiştir.

İlçe Seçim Kurulu Başkanı ve askerlerin bu tavrı ve kararı nedeniyle heyetin sandık alanında ve sandık başında inceleme ve gözlem yapma imkânı olmamıştır. Bu sebeple heyetimiz, sandık alanı sınırı olarak kabul edilen ve seçmenlerin toplanmış oldukları alanda durarak seçimi takip etmiştir.

Heyet üyeleri ve avukatlar haricinde de zaman, zaman belediye meclis üyesi adayların ve gezici müşahitlerin de askerler tarafından sandık alanından çıkarıldığı, özellikle DTP’li adayların sandık alanına girilmesine izin verilmediği gözlemlenmiştir. Keza meclis üyeliği adaylarının sandık başında bulunmalarına izin verilmediği ancak AKP’li gezici müşahitlere ve meclis üyeliği adaylarına müdahale edilmediği, bu durumun bekleyen kalabalık arasında kaygıya ve tepkiye neden olduğu görülmüştür.

Okul bahçesi önünde AKP’li oldukları ifade edilen seçmenlerin ayrı bir grup olarak tutulduğu, DTP’li oldukları ifade edilen grubun da ayrı bir grup olarak bulunduğu ve grupların ayrı sokaklarda bekletildiği, her iki gruptan beşer veya onar kişiden oluşan küçük grupların alındığı, okul bahçesi önünde kimlik kontrolü ve üst araması yapıldıktan ayrıca seçmen olup olmadıkları seçmen listesinden ve müşahit olup olmadıkları müşahitler listesinden kontrol edilmek suretiyle sandık alanına alındıkları, okul bahçesinin hemen girişinde seyyar bir arama kabini oluşturulduğu ve vatandaşların burada üst aramasının yapıldığı, kadın yurttaşların arama işleminin görevlendirilen bayan polis memurları tarafından yapıldığı tespit edilmiştir.

Sandık alanında sınırında seçmen grupları beklemekte iken belde içerisinde zaman, zaman karşılıklı taşlama olaylarının olduğu ve kavgaların yaşandığı görülmüştür. Kolluk tarafından kavgalara müdahale edilerek 23 kişi yakalanmıştır. Yakalama işlemi esnasında güvenlik güçlerinin Abdulkerim Aydın ve Hüseyin Akgüngür isimli yurttaşlara karşı aşırı şiddet kullandığı ve kaba dayak attığı gözlemlenmiştir. Yakalanan 23 kişiden bir kısmının seçmen olması nedeniyle yakalandıktan bir süre sonra sandık alanına getirtilerek seçmen olanların oy kullanması sağlanmıştır. Bunlardan Hüseyin Aksüngür nüfus cüzdanını bulamadığındın oy kullanamamıştır. 23 kişiden 20si Girmeli Jandarma Karakolundan gece vakti serbest bırakılmış, Faysal Aslan, Rıdvan Aksüngür ve Hüseyin Aksüngür ertesi gün Nusaybin Savcılığına sevk edilmiştir. Hüseyin Aksüngür’ün tutuklanarak Mardin Cezaevine konulduğu öğrenilmiştir.

Süleyman Aksungur isimli yurttaşın evine komando birliğinde görevli askerlerce operasyon yapılmış, evin içerisine atılan yoğun sis bombası ve biber gazı atılmıştır. Akşam saatlerinde dahi biber gazının etkisini sürdürmesi nedeni ile evin hiçbir bölümüne girilemediği görülmüştür. Operasyon esnasında evin bir odasında yangın çıktığı ve odanın kısmen yandığı, evin diğer 4 oda, 2 kiler, banyo ve mutfağını kullanılamaz hale geldiği tespit edilmiştir. Yangının tam olarak hangi nedenden çıktığı henüz tespit edilememiştir. Yoğun olarak kullanılan sis bombalarının yangının sebebiyet verdiğine dair kuvvetli şüphe var ise de evin AKP’li seçmenlerce saldırıya maruz kaldığı ve büyük arbede yaşandığı ayrıca ev sahibinin ve belde halkının beyanları nazara alındığında yangının bilinçli olarak çıkartılma ihtimalinin de bulunduğu görülmüştür. Belediye İtfaiye Aracı yangına müdahale etmiş ve yangın diğer odalara sıçramadan söndürülmüştür. Yangının çıktığı esnada evde birkaç kadın ve birkaç çocuğun bulunduğu bunların biber gazından ve sis bombasından etkilendiği ancak yangından evvel evden çıkartıldıkları tespit edilmiştir.^ Evin sahibi ile yapılan görüşmede evde arama işlemi yapılır iken bütün eşyaların gelişigüzel yerlere atıldığı, birçok kişisel eşyanın kaybolduğu, maddi olarak büyük bir kayba neden olunduğu, dışarıdan kalabalık bir grubun tüfek ve tabanca ile evine doğru ateş ettiklerini gördüğünü, aynı zamanda bu grup tarafından evinin taşlandığını, kendi evinin damından birkaç kişinin de saldırgan grubu taşladığını, ateşlenen bir tüfekten çıkan saçmalar nedeniyle de olay yerinde birkaç yurttaş ile iki askerin hafif şekilde yaralandığını beyan etmiştir.

İlçe Seçim Kurulu Başkanı İle Yapılan Görüşme
İlçe Seçim Kurulu Başkanı ile yapılan görüşmede, yasal sınırlama nedeniyle gözlemci heyetin sandık alanına alınmayacağı, heyetin seçimi ancak sandık alanının dışında takip edebileceği, bunun dışında heyete izin verilmeyeceği, ancak oy sayım işlemleri esnasında heyet üyeleri ile avukatların sandık başında hazır bulunabilecekleri beyan edilmiştir. Genel Merkezimizce Nusaybin İlçe Seçim Kuruluna gönderilen yazının kendilerine ulaşmadığı ve böyle bir durumdan haberdar olmadığını, kendilerine yazı gelmiş olsa dahi yasal zorunluluk nedeniyle heyetin sandık alanına giremeyeceğini ifade etmiştir. 

Avukatlar İle Yapılan Görüşme
Heyetimiz, sandık alanına alınmayan Mardin Barosundan Av. O.  Zuhat Bilen ve Şırnak Barosundan Av. Veysel Vesek ile ilk etapta bir görüşme yapmıştır. Adı geçen avukatlar,  vekâletnameleri bulunmasına rağmen sandık alanına ve sandık başına alınmadıklarını, oysa bugüne kadar görev aldıkları birçok seçimde vekâletnamesi bulunan avukatların herhangi bir engelle karşılaşmadan sandık alanında ve gerektiğinde sandık başında bulunduklarını beyan etmişlerdir. Keza avukatlar, şayet kendilerin sandık alanında bulunmasına izin verilmiş olması halinde gergin tansiyonun düşeceği ve sandık başında yurttaşlar arasında çıkan kavganın olmayabileceğini dile getirmişlerdir.

DTP’li Belediye Başkan Adayı Ömer Altun’la Yapılan Görüşme
Heyetimiz Ömer Altun ile bir görüşme yapmıştır. Yapılan görüşmede, Ömer Altun, avukatlarının sandık alanına dahi alınmadığını, AKP’li Belediye Başkan Adayı Yusuf Turgay’ın ve meclis üyeliği adayları ile müşahitlerin sandık başında kendisine ve müşahitler ile seçmenlere karşı sürekli fiili saldırıda ve tehditte bulunduklarını, Süleyman …. Ve Şahabettin ……   isimli müşahitlerinin bu şahıslar tarafından darp edildiğini ve hastaneye sevk edildiklerini, sandık alanında görevli askerlerin bu şahıslara müdahale etmediğini, DTP’li Meclis Üyeliği adaylarının sandık alanında bulunmasına askerlerce izin verilmediğini, adayların oyların kullanıldığı sandıkları gezemediğini, AKP seçmeni olan ve Yusuf Turgay ile birlikte hareket eden 4 şahsın oy kullanma işlemi sırasında sandığa içinde usulüne uygun düzenlenmiş intibası uyandıran zarfı atmaya çalıştıklarını, bunlardan 3 tanesinin sandığa girdiğini ve durumun tutanak altına alındığını, bir zarfın ise henüz sandığa atılmadan fark edildiğini ve müteşebbis tarafından hemen yırtıldığını, 29 Mart Yerel Seçimlerinde hazırlanan seçmen listeleri görevliler yönünden güncellenmediğinden 2 kişinin mükerrer oy kullanma girişiminde bulunduğunu bunlardan biri hakkında tutanak tutulduğunu,  1159 numaralı sandıkta Yusuf Turgay’ın Sandık Kurulu üyesi ve seçmen olan Çetin Alp’a fiziki saldırıda bulunduğu, yanında bulunanların da kendisine saldırdığını, AKP’li adayın seçimi kaybedeceğini bildiği için şiddet ve zor kullanarak ayrıca muhtelif yolsuzluklara başvurarak seçimi kazanmaya çalıştığını, keza elinde ne şekilde hazırlandığı belli olmayan oy pusulaları ve zarfları bulunduğundan doğacak bir kargaşa ortamında oy sandıklarına bir şekilde müdahale etmeyi amaçladığını, ayrıca her ne kadar seçmen listesine 2457 kişi kayıtlı ise de bunlardan 1035 inin yurtdışında yaşayan Süryani ve  Ezidi asıllı yurttaşlar olduğunu beyan etmiştir.

AKP’Lİ BELEDİYE BAŞKAN ADAYI Yusuf TURGAY, sürekli olarak sandık alanında bulunduğundan sandık alanı dışında bulunan heyetimizin kendisi ile görüşme yapması mümkün olmamıştır.

DTP’li Belediye Meclis Üyeliği Adayı Dilber Akcan İle Yapılan Görüşme
Dilber Akcan, heyetimize kendilerinin sandık alanında bulunmalarına izin verilmediğini, sandık alanına girdiklerinde askerlerin kendilerini sandık alanının dışına çıkardıklarını, sandık başında bulunmalarının engellendiğini, AKP’li aday ve müşahitlere ise hiçbir şekilde müdahale edilmediğini beyan etmiştir. 

Dilber Akcan, heyetimize kendilerinin sandık alanında bulunmalarına izin verilmediğini, sandık alanına girdiklerinde askerlerin kendilerini sandık alanının dışına çıkardıklarını, sandık başında bulunmalarının engellendiğini, AKP’li aday ve müşahitlere ise hiçbir şekilde müdahale edilmediğini beyan etmiştir.

Belde içerisinde ve okul civarında öğlen saatlerinden itibaren seçmenler arasındaki kavgaların durulduğu ve durumun güvenlik güçlerince kontrol altına alındığı görülmüştür. Ancak sandık alanındaki güvenlik uygulamalarının seçim sonuna kadar aynen sürdüğü görülmüştür.

Heyette yer alan Av. Ömer halefoğlu şu beyanlarda bulunmuştur:
Sandık alanına hiç kimse sokulmadığından hâkimle yapılan görüşme neticesinde okulda bulunan 9 sandığın başına birer avukatın bulundurulması için özel müsaade alındı. Saat 17.00’da 8 avukatla birlikte okul sınırından içeri girdik. Buralarda bulunan sandıklarda gözlem yapmak üzere sandık başkaları ile görüştük. Ancak 1159 no. sandık numarasında sandık başkanı görevini üslenen şahsın “kimseyi sandık başına istemiyorum.” Tavrı nedeniyle sandık alanından asker zoru ile çıkartıldık. Bu arada diğer sandık başkanları da aynı tavrı sergilemesi nedeniyle akabinde Hâkim ile yapılan görüşmeden sonra Hâkimin sandık başkanlarını cep telefonu ile araması ve avukatların bulundurulmasını istemi ile sandık başkanları avukatların sandık başında gözlem yapmasına müsaade etmesi ile sandık başında gözlem yapıldı.

Ben 1158 no. sandıkta görev aldım. Sandık başkanı olarak Selahattin Sesi güzel bulunuyordu. Burada bir tutanak tutulduğunu ve tutanakta bir şahsın kendisine ait olmayan ve oy kullanma yetkisi bulunan bir şahsın kimliği ile yasadışı şekilde oy kullanmak üzere iken yakalandığını ve konuyu güvenlik güçlerine ilettiklerini belirten bir tutanak tutulmuştu.

Gözlem yaptığım sandıkta; yapılan sayımda bir adet zarfın eksik olduğu tespit edildi. Kullanılan 51 oy olduğu halde sandıktan 52 oy çıktı. Bu nedenle rasgele bir zarf seçildikten ve ayrıldıktan sonra oy sayma işlemine başlandı. Sandıktan çıkan oyların 35 ini AKP belediye başkan adayı, 16 sini DTP belediye başkan adayı, 33 oyu AKP belediye meclis üyeleri, 17 sini DTP meclis üyeleri aldı. 1 oy geçersiz sayıldı. (boş oy kullanılmıştı.) ancak oylardaki mühürlerin kutunun dışına parti amblemine da atıldığı durumlarda bile oy geçerli sayıldı. (1 oy AKP amblemine mühür basıldığı halde geçerli sayıldı.) son olarak fazla çıkan bir oy yakılmak suretiyle imha edildi.

Saat 15.00 sularında seçmenlerin hemen tamamının oylarını kullandığı, ortamın nispeten sakinleştiği ancak güvenlik uygulamalarının sürdüğü gözlemlenmiştir.

Saat 17.00’dan itibaren, oy sayımına geçilmiştir. Oy sayımı esnasında heyet üyelerinin hazır bulunmalarına İlçe Seçim Kurulunca izin verilmiştir. Oyların sayım işlemlerinin usulüne uygun yürütüldüğü, sabah yaşanan olayların tekerrür etmediği, AKP’li Belediye Başkan Adayı Yusuf Turgay ve bir kısım müşahitlerin sandık alanından saat 15.00’da ayrıldığından tansiyonun düştüğü görülmüştür. Oylama sonucunda sandıklardan 13 oy zarfı ve pusulasının fazla çıktığı, bunların yakılarak imha edildiği, 13 oyun geçersiz sayıldığı, DTP’li Belediye Başkan Adayı Ömer  ALTUN’UN 581 oy, AKP’li Belediye Başkan Adayı Yusuf TURGAY’IN 458 oy aldığı toplam geçerli sayılan oy sayısının 1039 olduğu tespit edilmiştir.

Heyet üyelerinin de içinde bulunduğu araç beldeden ayrılmak isterken mahalle arasında AKP belediye başkanı adayı Yusuf TURGAY taraftarlarınca taşlı saldırıya uğramıştır. Heyet üyeleri bu saldırı üzerine belde merkezine geri dönmüştür.

Daha sonra heyetin içinde bulunduğu araç güvenlik güçlerinin eşliğinde beldeden ayrılmıştır.

Sayımların sonuçlanmasından sonra beldede bulunan ve içerisinde heyet üyelerinin bir kısmını taşıyan aracın da bulunduğu beldeden ayrılmak isterlerken AKP’li Belediye Başkan Adayı Yusuf TURGAY’IN belde girişinde bulunan evinin önünde taşlı sopalı saldırıya uğramış ve iki aracın camları kırılmış keza araçlar atılan taşlar nedeniyle zarar görmüştür. Bunun üzerine köyden ayrılmak üzere konvoyun oluşması beklenmiş, sandık kurulunu ve oy pusulalarını taşıyan araçla birlikte askerlerin kontrolü altında İlçe Seçim Kuruluna intikal edilmiştir. Nusaybin İlçe Seçim Kurulunca usulüne uygun sayım yapılmış ve birleştirme tutanağı düzenlenerek yerel seçimi DTP’li Belediye Başkan Adayı Ömer ALTUN’UN kazandığı açıklanmıştır.

SONUÇ OLARAK

Yaşanan tüm   sıkıntılara  rağmen seçmenler oylarını kullanmışlardır. Beldede gerginliğin devam ettiğini önümüzdeki süreçte iki taraf arasında olaylarının yaşanabileceğini kaygısı taşımaktadır.

Heyetimizin 07 Haziran 2009 tarihinde gözlemlemek üzere Girmeli Beldesi Yerel Seçimlerine dair gözlemleri yukarıda yazılı şekilde özetlenmiştir.  

Ali Akıncı	Cihan Güçlük	Erdal Kuzu	Hüseyin Cangir	Serdar Çelebi	Keziban Yılmaz	Ömer Halefoğlu
İHD Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi ve MYK üyesi	İHD MYK üyesi	İHD Mardin Şube Başkanı	İHD Mardin Şube Üyesi	İHD Diyarbakır Şube Yöneticisi	İHD Diyarbakır Şube Yöneticisi	İHD Diyarbakır Şube Yöneticisi