Bu rapor; Marmara Bölgesi’nde bulunan hapishanelerden İHD İstanbul Şubesi’ne 2020 yılının Nisan, Mayıs, Haziran aylarında yapılan hak ihlali başvurularının derlenmesi ile oluşturulmuştur. Raporda Marmara Bölgesi dışından derneğimize gelen ve takibi yapılan başvurulara da ayrıca yer verilmiştir.
Raporumuza temel teşkil eden başvurular; hak ihlallerinin yaşandığı hapishanelerde tutuklu veya hükümlü bulunan mahpuslarca mektup, faks ve mahpus aileleri veya avukatları tarafından telefon, mail veya derneğe gelmek suretiyle yapılmıştır.
Ekte sunduğumuz raporumuzun ayrıntılarında da görüleceği gibi; üç ay boyunca mahpuslara yönelik fiziki saldırılar, tehdit, darp ve işkence devam etmiştir. COVİD 19 salgınıyla mahpuslara yönelik keyfi uygulamalar ve ihlaller had safhaya çıkarılmıştır. Karantina adı altında hücre cezaları normalleştirilmiş, bütün sosyal haklar kaldırılmış tecrit ve izolasyon derinleştirilmiştir. Aile ve avukat görüşleri yasaklanmış, hastane sevkleri iptal edilerek mahpusların tedavi olanakları tamamen ellerinden alınmıştır. Deyim yerindeyse mahpuslar bu süreçte gözlerden uzak ölüme terk edilmiştir. Birçok hapishanede saldırılar, hak gaspları, baskılar, haksız ve yasalara aykırı uygulamalar rutin hale getirilmiştir. Disiplin cezaları, süreli-süresiz yayınlar ve kitap yasakları ile mektup yasakları, resmi kurumlara yazılan yazılar ve suç duyurusu dilekçelerinin gönderilmemesi, sohbet ve spor haklarının kullandırılmaması yanında hapishane kantinleri kapatılmış, açık olan kantinlerde ise çeşit azlığı ve fahiş fiyatlar uygulanmıştır. Kandıra F Tipi CİK de mahpuslara 10 gün normal yemek verilmemiş, paket hazır çorba verilerek beslenme ihtiyaçlarını karşılamaları istenmiştir. Bu duruma, infaz yasası değişikliği ile yemeklerin yapıldığı açık cezaevlerindeki mahpusların tahliye olması gerekçe gösterilmiştir.
Bu dönemde uygulanan kısıtlamalar ve yasaklar için keyfi gerekçeler öne sürülmüştür. Örneğin bir mahpusun kulplu çay bardağı talebi, sırf kulplu olduğu için karşılanmamıştır. Ya da mahpuslara içinde alkol var denilerek kolonya verilmemiştir. Ya da yazlık giysilerini isteyen mahpusa “ veremeyiz giysiler depoda” denilmiştir. Ailelerin gönderdiği paralar mahpuslara geç teslim edilerek ihtiyaçlarını karşılamaları engellenmiş, mahpuslara maske, dezenfektan, temizlik ve hijyen malzemeleri verilmemiş kendi paralarıyla almaları da engellenmiştir. Yine bazı hapishanelerde sıcak su ihtiyaçları karşılanmamış, fiziki mesafe kuralına imkan vermeyecek şekilde mahpuslar kalabalık koğuşlara konulmuş, zaman zaman 10 kişinin kalması gereken koğuşta 30- kişi kalmak zorunda bırakılmıştır.
Raporun tamamı için:
Marmara Bölgesi Hapishaneleri Hak İhlalleri Raporu (Nisan- Mayıs- Haziran 2020)
