Milletvekili listelerinin, Yüksek Seçim Kurulu’na, partiler tarafından tesliminin ardından, daha önce bildiğimiz bir gerçek açıklığa kavuştu. Adalet ve Kalkınma Partisi, Sağlık Bakanı ve Kültür ve Turizm Bakanı dışındaki tüm bakanları, milletvekili adayı olarak gösterdi. Bu durumun hem etik olarak hem de hukuksal olarak mümkün olmadığını, bakanların, milletvekili adayı olmalarıyla birlikte, diğer tüm kamu görevlileri gibi istifa etmeleri gerektiğini düşünüyoruz.
Yüksek Seçim Kurulu, 16 Mart 2023 tarihinde 2023/91 numaralı bir karar aldı. Bu kararda açıkça, 2839 sayılı kanunun 18. Maddesinde, aday adayı olabilmek için, belirli bir tarihte görevden ayrılma isteğinde bulunma, koşulunu getirdi. Yüksek Seçim Kurulu’nun diğer seçimlerde de benzer kararlar aldığını biliyoruz.
Yüksek Seçim Kurulu verdiği bu kararla birlikte milletvekili adayı olmak isteyenlerden “Hâkimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyelerinin” 16 Mart 2023, saat 17: 00’a kadar görevlerinden istifa etmeleri gerektiğini belirtti.
2017 yılında bir anayasa değişikliği yapıldı. Bakanlar, artık cumhurbaşkanı tarafından atanan kamu memurlarıdır. Başında bulunduğu bakanlığın, hiyerarşik amiri bir üst kademe kamu görevlisi durumundalar.
Dolayısıyla milletvekili adayı olan ve kamu gücünü elinde bulunduran kişilerin seçim kampanyasında istifa etmeleri gerektiği bırakın hukuku etik olarak da olması gereken bir durum. Bakanlar, kamu gücünü kullanan kamu görevlisi konumundalar. Diğer kamu görevlileri gibi onların da istifa etmeleri gerekir, aksi halde diğer milletvekili adaylarıyla aralarında eşitsiz bir durum ortaya çıkar.
Bizler, insan hakları savunucuları olarak, bir kez daha Yüksek Seçim Kurulu’na bu durumu hatırlatmak istiyoruz. Eşit olmayan bir yarışa izin veriyorsunuz. Kamu personeli olan, cumhurbaşkanı atamasıyla bakanlık görevine getirilen kişilerin, diğer kamu personellerinde olduğu gibi seçim kanunun 18. Maddesine göre görevlerinden, istifa etmeleri gerekir. Yüksek Seçim Kurulu, eşitsizlik yaratacak bu duruma şu ana kadar hoşgörü göstermiştir. Seçim güvenliğinin bu denli tartışma konusu olduğu bir ortamda, kamusal güçlerini her türlü kullanabilecek olan bakanların mutlaka istifa etmeleri gerekir.
Bu nedenle de Sağlık Bakanı ve Kültür ve Turizm Bakanı dışında milletvekili adayı olan tüm bakanların istifa ederek, yerine yeni bakanların atanması gerektiği, hem hukuk hem etik açıdan, uygun olacaktır. Bu görüşümüzü, kamuoyu ile paylaşmak istedik.
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ
