WOLFGANG BORCHERT… 1921-1947
Savaş travmalarını konu edinen “Yıkım edebiyatı”nın en önemli temsilcisi.
Modern kısa Alman öykücülüğünün öncüsü.
Aynı zamanda, tiyatrocu ve şair.
Heinrich Böll ve Günter Grass gibi ünlü yazarların toplandığı “Grup-47” üzerinde çok etkisi olmuş bir isim.
II.Dünya Savaşı’nda, Alman ordusunda 6 yıl, Rus cephesinde askerlik yaptı.
Hitler faşizmine karşı olan duruşundan ve yazdıklarından ötürü defalarca hapis yattı, sürgün edildi.
Savaştan 2 yıl sonra da hayata veda etti.
Savaşın yıkımını ve insan bedeninde, ruhunda ve toplumda yol açtığı tahribatı ele alan çok etkileyici öyküler yazdı.
Süssüz, yalın ama çok gerçek… Öyküleri okuyanlarını derinden sarstı. Örneğin, “Ekmek”, “Bu Salı”, “Üzgün Sardunyalar”, “Ama Fareler Geceleri uyur!“…gibi.
Almanya’da ilk olarak, yazdığı “Kapının Dışında” adlı tiyatro oyunuyla dikkat çekti, ünlendi.
Savaştan kısa bir süre sonra, radyoda yayınlanan oyun (ayrıntılar ek’te) Almanları şaşkına çevirdi. Oyunu ve Borchert’i keşfeden Almanlar, kısa sürede eseri tiyatroda sergilediler.
Ancak, Borchert, oyunun pörimiyerini göremeden, 1 gün önce. tedavi gördüğü, Basel’deki hastanede hayatını kaybetti.
Wolfgang Borchert’in, ağır hastayken, ölmeden önceki yazısı da, insanlara bir vasiyet niteliğinde olan, “SAG NEİN!”, “HAYIR DE!”, Savaşa Hayır De! isimli manifestosuydu. Bu manifesto bugün Almanya’da savaş karşıtlarının başucu dizeleri niteliğindedir.
Bu manifesto, insanı iliklerine kadar hapseden dizeler içeriyor.
Biz, Borchert’i, yaşadığı topraklarda izini sürüp belgeseleni yaptık.
58 dakikalık bu belgesel, 11 Kasım Pazar günü, saat 11.50’de (gündüz), TRT 1’de yayınlanacak.
Belgeselde, Borchert’e ait şiir ve öykü pasajlarını, Genco Erkal seslendirdi. “Tiyatro Frankfurt” oyuncuları, canlandırma çekimlerde yer aldı.
Savaşın dört bir yanımızı sardığı günlerde, Wolfgang Borchert’i tanımak, kamuoyu için de faydalı olur diye düşünüyoruz.
YÖNETMENLER: Zafer AKTURAN – Sema CABBAROĞLU
