Adana, 15.06.2017
TARSUS C Tipi Cezaevinde hak ihlallerinin yaşandığına dair başvuruların ve duyumların artması üzerine 29.05.2017 VE 05.06.2017 tarihlerinde İHD Akdeniz Bölge Temsilcisi Av. Yasemin DORA ŞEKER ile İHD MYK Üyesi Av. Nurettin TANIŞ, İHD Tarsus Şube Başkanı Av.Yılmaz TALAY ile İHD Adana Şubesi Hukuk Komisyonu Üyesi Av. Funda BUYRUK ile İHD Ankara Şubesi avukatlarından Av. Rıza Yalçın KOÇAK’tan oluşan heyetimiz cezaevinde bulunan mahpuslar ve Cezaevi Savcısı ile görüşmeler yapmıştır.
Söz konusu görüşmeler ve tespitlerimiz aşağıdaki gibidir:
MAHPUSLAR İLE YAPILAN GÖRÜŞMELER:
1- Görüşülen Mahpus: Özgül YAŞA
Heyet Üyesi: Av. Yasemin DORA ŞEKER
Kobani’de IŞİD saldırıları sonucu insani duyarlılıkla gittiğini ancak orada kurşunlandığını ve burun kısmından mermi ile yaralandığını, merminin çene kemiklerini kırarak kulak hizasından çıktığını, tedavisine Türkiye’de devam edilip 05 Kasım 2014 tarihinde, tedavisinin 8. gününde, durumu ağır olduğu için İstanbul’a götürülürken gözaltına alınıp 3 gün tedaviye devam ettirilmeden hücrede bekletildiğini ve ardından tutuklandığını, Türkiye’ye karşı herhangi bir suç faaliyeti olmadığı halde yaralı haliyle 2,5 yıldır tutuklu olmasının hukuka aykırı ve haksız olduğunu, bu tutukluluk süresi boyunca ve halen de çenesinde kırıkların olduğunu, doktorların ameliyat gerektiğini söylediği halde gerekli ameliyatların yapılmadığını ve kendisine açıklayıcı bilgi verilmediğini, cezaevi koşullarının kötü olduğunu, sürekli disiplin cezalarına ve hücre cezalarına maruz bırakılarak ve aile görüşünden mahrum bırakılarak yalnızlaştırıldığını, cezaevine ilk girişte çıplak arama yaptırıldığını, sık sık avluda koğuşa götürülmeleri sırasında onur kırıcı şekilde arandıklarını, sağlıklı insanlar için bile zor olan cezaevi koşullarının yaralı vaziyette ve Tarsus Cezaevi’nde daha da zorlaştığını beyan etmiştir.
2- Görüşülen Mahpus: Yüksel MUTLU
Heyet Üyesi: Av. Yılmaz TALAY
Tarsus Cezaevi’nde tutuklu olarak bulunduğunu, kendisine ve koğuşunda bulunan arkadaşlarına hiçbir gerekçe gösterilmeden 11 gün hücre de tutulduklarını, bu duruma itiraz edince sadece kendi hücre cezasının kaldırıldığını, yaşanan sıkıntıların aşılması amacıyla diyalog kurmak için cezaevi müdürüyle görüşmek istediğini fakat bu görüşmeye engel olunduğunu, kapıya vurarak taleplerini söylemek istedikleri için de hücre cezası verildiğini, sürekli her harekete ve davranışa idare tarafından çeşitli disiplin cezaları verildiğini, eşiyle olan görüşüne de yasak getirildiğini, verilen disiplin cezalarının keyfi ve hükümlülerin şartlı tahliye imkânlarını ortadan kaldırarak tahliye edilmelerine engel olunmak istendiğini, mahpusların aileleriyle görüştürülmeden yalnızlaştırılmak istendiğini, aramaların keyfi, tahrikkar ve ayrıntılı yapılarak arama sırasında özel yazılarına ve kitaplarına el konulduğunu, yemeklerin genellikle kötü olduğunu ve bu muamelelerin son bulması için duyarlılık talep ettiğini beyan etmiştir.
3- Görüşülen mahpus: Zahide YAVUZ
Heyet Üyesi: Av. Funda BUYRUK, Av. Nurettin TANIŞ, Av. Yasemin DORA ŞEKER
HDP İlçe Eşbaşkanı iken 2017 Ocak ayında gözaltına alınarak tutuklandığını, cezaevine girdiğinden beri yapılan aramaların onur kırıcı ve ayrıntılı olarak yapıldığını, yemek almaya gittiği zamanlarda dahi üstünün arandığını, üst araması ve koğuş araması sırasında tahrik edildiğini, bu kötü muamelelere karşı tepki amacıyla insani refleks geliştirerek tepki vermek zorunda kalınca da diğer koğuş arkadaşları gibi kendisine de hücre, iletişim ve aile görüş yasağı gibi disiplin cezaları verildiğini, aile görüşleri ve telefon görüşlerinin yasaklandığını, görüş olduğu zamanlarda ailelere de bu onur kırıcı muamelenin yapıldığını, cezaevinde kendilerine verilen yemeklerin kalitesiz veya bozuk olduğunu, bozuk yoğurtların kantinde satıldığını, hastane sevk günleri ve aile görüş günleri aynı güne verilerek sağlık ve aile arasında seçim yapmaya zorlandıklarını, hastaneye gidişlerinde çıplak aramadan geçirildiklerini, doktor muayenesine çok sıkı bir kelepçe ile çıkarıldıklarını, askerin de beraber doktor odasında bulundurulduğunu, doktora kelepçenin çıkarılması istendiğinde doktorun olumsuz yaklaşım sergileyerek “Asker ne derse onu yaparım” şeklinde cevap verdiğini, ailesinin gönderdiği birçok kıyafet, eşya, saç tokası, saç bandanasının kendilerine teslim edilmediğini, kitaplara, yazdıkları yazılara da el konulduğunu yada bunların yırtıldığını beyan etmiştir.
4- Görüşülen Mahpus: Esmer ECE
Heyet Üyesi: Av. Funda BUYRUK, Av. Nurettin TANIŞ, Av. Yasemin DORA ŞEKER
Hücre cezaları verildiğini, müddet namedeki şartlı tahliye süresi 23 Nisanda dolmasına rağmen disiplin cezası aldığı gerekçesiyle tahliye edilmediğini, hücre cezalarının 3 kez olunca şartlı tahliye hakkının bozulduğunu, cezaevi personelleri tarafından önce tahrikler yapıldığını sonra da mahkûmlar aleyhine tutanaklar tutulduğunu, görüşlerde diğer ailelere selam vermenin dahi disiplin cezasına konu edildiğini, yemek almaya giderken dahi üst araması yapıldığını, sutyenleri tutulup çekilerek taciz edildiklerini, günlüklerine ve defterlerine el konulduğunu, suç duyurularının sonuç vermediğini, özel olarak sorun yaşatan kişilerin isimlerinin Gülsen, Demet ve Aslı isimli infaz koruma memurları olduğunu, müdür ile görüşme yaparak sorunların çözümünü sağlamak istediklerinde görüştürülmediklerini, kapıya vurarak seslerini duyurmaya çalıştıklarında ise Cezaevi Müdürünün yanlarına geldiğini, bu durumda da tutanak tutularak cezalar verildiğini, bu tutanaklar neticesinde iletişim, aile görüş ve hücre cezası verildiğini, cezaevinden çıkmak için şartlı tahliye tarihi geldiği halde disiplin cezalarının engel olduğunu beyan etmiş ve koşulların düzeltilmesini, keyfi kötü muamelelere ve tutanaklara son verilmesini, kitaplar ve eşyalarının geri verilmesini talep etmiştir.
5- Görüşülen Mahpus: Pınar ÖZALP
Heyet Üyesi: Av. Funda BUYRUK, Av. Nurettin TANIŞ, Av. Yasemin DORA ŞEKER
Sıkça aramalar yapıldığını, aramalar sırasında tahrik edici davranışların yapıldığını, kendisinin ve koğuşta bulunan herkesin davranışlarına tutanak tutulduğunu, verilen disiplin cezalarının haksız verildiğini, cezaevinin fiziki koşullarının kötü olduğunu, 9 aydır aile görüşünün yapılmadığını, yemeklerin kötü olduğunu, yemeklerdeki şap türü bir maddeden olsa gerek birçok kişide aşırı kıllanma olduğunu, adet düzensizlikleri yaşandığını, banyo yapamadıklarını ve bu onur kırıcı davranışların son bulmasını istediğini beyan etmiştir.
6- Görüşülen: Mahpus Yıldız GEMİCİOĞLU’nun yakını Dilek KUTLU ve Haydar YÜKSEL
Heyet Üyeleri: İHD Adana Şubesi Yöneticileri
Kardeşi ve yeğeni olduğunu belirttikleri Yıldız Gemicioğlu’nun 10 yıldır Wernice Korsakof hastası olduğunu ve 10.08.2017 tarihinde saat 18.00 sularında evlerinin dış kapısı ve iç kapılar da kırılmak ve evin her tarafı dağıtılmak suretiyle yüzleri kapalı polislerce gözaltına alındığını, cezaevine alındığından itibaren savcı ile ve cezaevi idaresi ile görüşerek ilaçlarını vermek istediklerini, ancak kendilerine yardımcı olunmadığını ve sağlık durumunun cezaevi koşullarında daha da kötüleşmeye başladığını, bu konuda çözüm üretilmesini talep ettiklerini dile getirmişlerdir.
7-GÖRÜŞÜLEN MAHPUS: Duygu CANITEZ
GÖRÜŞEN: Av. RIZA YALÇIN KOÇAK (İHD Ankara Şubesi)
Her davranışlarının disiplin cezasına konu edilmek için tutanaklar tutulduğunu, keyfi üst aramaları yapıldığını, bu aramalar sırasında sutyenlerinin çekilip sert bir şekilde bırakılması yoluyla sinirlenmelerinin sağlanarak tahrik edilmelerinin istendiğini, kapılara vurarak müdürle görüşülmek istendiğinde robokopların saldırdığını, tutanaklar tutularak disiplin cezalarının verildiğini, kantinden taze yiyecek temin edemediklerini, yemeklerin kötü olduğunu, yemeklere konulan şap maddesinin tadını alacak kadar çok konulduğundan hormon düzensizliği yaşadıklarını, adet düzensizliği ve kıllanma yaşayanların olduğunu iletişim ve aile görüş yasaklarının yalnızlaştırarak psikolojilerini bozduğunu ve bu durumun çözümü için duyarlılık talep ettiğini beyan etmiştir.
Yapılan görüşmeler neticesinde aşağıda belirtilen hak ihlallerinin yaşandığı tespit edilmiştir:
- Heyetimizce yapılan bu görüşmelerde siyasi koğuşlardaki mahpuslara yönelik onur kırıcı davranışların sergilendiği, kötü muamelelerin uygulandığı ve bu muamelelerin hukuka aykırı olduğu,
- Siyasi koğuşlarda kalan mahpuslara zaman zaman kötü sözler sarf edildiği, gardiyanlarca tahrik edildikleri, çıplak aramaya maruz bırakıldıkları, bu baskılar sebebiyle demokratik ve insani tepki verildiğinde orantısız olarak cezaevi yönetimince mahpuslara haksız ve hukuka aykırı olarak hücre cezası, aileleriyle görüşme yasağı, telefon yasağı ve mektup yasağı gibi disiplin cezalarının verildiği,
- Yemeklerin kalitesinin yenilemeyecek kadar kötü olduğu, besin değeri ve miktar yönünden de yetersiz olduğu, yemeklere şap maddesinin konulduğu iddialarının ciddi olduğu ve araştırılmaya ihtiyaç duyulduğu, gerçek olması halinde başta hormon dengesizliği olmak üzere adet düzensizliğine ve kıllanmaya yol açacak kadar sağlıklarını bozabileceği, ayrıca temel ihtiyaçlarının kantinden karşılanmadığı,
- Mahkûmların aileleri tarafından getirilen eşyalara el konulduğu, yine mahkûmların kendi özel eşyası olan kitap, dergi, günlük ve defterlerine el konulduğu,
- Hastaneye sevk günleri ile aile görüş günlerinin aynı güne getirildiği ve bu durumun mahkûmları seçim yapmaya zorlayarak psikolojik olarak sıkıntıya soktuğu,
- Mahkûmlar aleyhine birden fazla tutanak tutularak ve hücre cezası, iletişim ile aile görüş yasağı gibi disiplin cezaları verilmek suretiyle şartlı tahliye tarihinin ötelendiği, tekrarları halinde de şartlı tahliye koşullarının giderek ortadan kaldırılmak istendiği,
- Kobani’de yaralandıktan sonra tutuklanan Özgül Yaşa’nın sağlık durumunun ağır olduğu, acil tedavilerinin yapılması gerektiği, yapılması gereken tedavi ve ameliyatlarının aksatıldığı, bu durumun kalıcı sakatlıklara yol açmaya başladığı,
- Mahpus Yıldız Gemicioğlu’nun Wernice-Korssakof hastası olduğu, tedavisinin geciktirilerek bu haliyle tutulmaya devam edildiği,
- Mahpusların hastane sevklerinin geç yapıldığı, yapılırken de kelepçeli şekilde muayene edilmek istendikleri, muayene esnasında askerin de muayene odasında kalarak baskı uyguladığı, tedavi yapan doktorların da kelepçeleri açtırmadan ve gerekli muayeneleri yapmadan sözlü olarak kötü davrandıkları, kelepçeli muayeneye ve kötü muameleye tepki verdikleri anda ise muayene edilmeden geri cezaevine getirildikleri, bunun da tedaviyi geciktirdiği ve kalıcı sakatlıklara yol açacak kadar ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı,
- Heyetimizce genel olarak kötü olan cezaevi koşullarının düzeltilmesi ve sağlık hizmetlerinin daha iyi sağlanması konusunda cezaevi yönetimince pasif bir tutum sergilendiği, mahpuslarla diyalog kurulmak istenmediği tespit edilmiştir.
Mahpuslarla yapılan görüşmelerden sonra 01.06.2017 tarihinde şikâyetler/tespitler ve çözüm önerilerini görüşmek üzere Cezaevi Savcısı ile İHD Akdeniz Bölge Temsilcisi Av. Yasemin DORA ŞEKER ve İHD Tarsus Şube Başkanı Av. Yılmaz TALAY görüşme yapmıştır. Bu görüşmede mahpusların yukarıda belirtilen şikâyet ve talepleri sözlü olarak iletilmiş, cezaevinin fiziki koşullarının dar ve eski bir cezaevi olması nedeniyle yetersiz olduğu, birçok sorunun bundan kaynaklandığı, yeni yapılan cezaevi kampüsüne geçilmeye çalışıldığı ve geçince sorunların büyük oranda ortadan kalkacağı, diğer şikâyetler ile ilgili olarak bunlardan haberdar olduğunu ve sorunları gidermek için gerekenlerin yapılacağı cevaben belirtilmiştir.
Görüşmeler neticesinde düzenlenecek raporun yazılı olarak sunulacağı ancak acil olması sebebiyle hastaların ivedilikle doktor sevklerinin yapılması gerektiği ve şikâyet edilen, haksız uygulamalar yapan görevliler ile ilgili işlem yapılması gerektiği ve ayrıca yapılan görüşmelerden sonra cezaevindeki sorunların aynı hassasiyetle yakından takip edileceği tarafımızca belirtilerek görüşme sonlandırılmıştır.
İHD AKDENİZ BÖLGE TEMSİLCİSİ & İHD ADANA-TARSUS ŞUBELERİ
