Haklarındaki beraat kararı 3 Kasım 2020’de İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozulan Şebnem Korur Fincancı, Erol Önderoğlu ve Ahmet Nesin’in yeniden yargılanacağı ilk duruşma 3 Şubat 2021 tarihinde 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecektir. Gözlemevi (FIDH-OMCT), Front Line Defenders ve İnsan Hakları Derneği (İHD) bu son gelişmeyle ilgili endişelerini dile getirmekte ve Türkiye yetkililerini, üç insan hakları savunucusuna yönelik yargısal tacize son verme çağrısında bulunmaktadır.
Türk Tabipler Birliği Başkanı ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Şebnem Korur Fincancı, Sınır Tanımayan Gazeteciler Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, ve gazeteci Ahmet Nesin’in yeniden yargılanmasına İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 3 Şubat 2021’de başlanacaktır. Söz konusu insan hakları savunucularının 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ve Türk Ceza Kanunu uyarınca suçlu bulunmaları halinde, hak savunucuları 14 buçuk yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.
Üç insan hakları savunucusu, üç yıl süren yargılamanın ve (Fincancı ve Önderoğlu için 10 gün, Nesin için 12 gün süre ile) keyfi olarak tutuklanmalarının ardından, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 17 Temmuz 2019’da “suç işlemeyi tahrik etme”, “suçu ve suçluyu övme” ve “terör örgütü propagandası” suçlamalarından beraat ettirilmiştir. Söz konusu suçlamalar, (Ekim 2016’da 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılan) Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla 2016 yılı Mayıs ayı başında başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmeni” kampanyasına katılmaları ve Türkiye’de basın özgürlüğünü savunmalarından kaynaklanmaktadır.
Ancak İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 20 Ekim 2020’de alınan ve 3 Kasım 2020’de kamuoyuna açıklanan bir kararla, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin üç insan hakları savunucusunun gazetedeki rollerinin tamamen sembolik olduğuna dair gerekçesini reddederek bu beraat kararını bozmuştur. Bölge Adliye Mahkemesi, Ağır Ceza Mahkemesi’nin üç insan hakları savunucusunun Özgür Gündem Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya’dan ayrı olarak yargılanmaları kararını da sorgulayarak eksik inceleme yapıldığına hükmetmiştir.
Gözlemevi, Front Line Defenders ve İHD, Bölge Adliye Mahkemesi kararını ve Şebnem Korur Fincancı, Erol Önderoğlu ile Ahmet Nesin’in sadece meşru insan hakları faaliyetleri ve ifade özgürlüğü haklarını kullanmaları nedeniyle cezalandırılmalarını amaçlayan yeniden yargılamalarını şiddetle kınamaktadır. İmzacı kuruluşlar, yargı alanındaki bu yeni gelişmeyi, ülkede basın özgürlüğünün başka bir ciddi ihlali ve medyadaki muhalif seslerin baskılanmasının diğer bir göstergesi olarak açıkça ifşa etmektedir. Aralık 2020’de Dernekler Kanunu’nda yapılan değişiklikler ve önde gelen sivil toplum aktörlerinin beraatlarının yüksek mahkemeler tarafından iptal edilmesi de dahil olmak üzere yaşanan son gelişmeler, sivil topluma yönelik artan baskılar konusunda ciddi endişeler uyandırmaktadır.
Gözlemevi, Front Line Defenders ve İHD; Şebnem Korur Fincancı, Erol Önderoğlu ve Ahmet Nesin’e karşı adli taciz dahil her türlü tacizi derhal ve koşulsuz olarak durdurma ve ülkede basın özgürlüğünü güvence altına alma konularında Türkiye yetkililerine çağrıda bulunmaktadır. Ayrıca yetkilileri, Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularının meşru insan hakları faaliyetlerini misilleme korkusu olmadan ve adli taciz dahil her türlü kısıtlamadan muaf olarak yürütebilmelerini sağlamaya davet etmektedir
