Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu’nun Türkiye’de referanduma sunulan anayasa değişikliği ile ilgili raporu 13 Mart 2017 tarihinde açıklandı. Rapor 30 sayfa olup özetlediğiz kadarı ile şu tutum ve tespitleri içermektedir:
Anayasa değişikliğinin;
- Cumhurbaşkanı’na yürütmeyi tek başına kontrol etme imkânı verdiği,
- Cumhurbaşkanı’nın parti üyesi ve hatta parti başkanı olarak yasama gücü üzerinde kontrolsüz ve gereksiz, makul olmayan bir etkisinin olacağı,
- Demokratik Başkanlık Sistemleri’nde olmayan bir sekide parlamentoyu fesih yetkisinin Cumhurbaşkanı’na verildiği,
- Yargı’nın yasamaya ilişkin hâlihazırda yetersiz olan gücünü daha da zayıflatacağı,
- Yargı bağımsızlığını daha da kötüleştireceğini
tespit ettikten sonra değişikliğin hazırlanmasındaki usulün ve referanduma sunulmasında problemler olduğunu belirtip
- Cezaevindeki milletvekillerinin oy kullanma hakkının gözetilmediğini,
- TBMM’deki oylamalarda gizli oy kullanımına riayet edilmediğini,
- Türkiye’deki OHAL ve çıkarılan OHAL KHK’ları ile yapılan düzenlemeler sonucu siyasi ortamın olağanüstü halde referandum yapmanın demokratik acıdan uygun olmadığını,
- Her devletin kendisi için ister başkanlık, ister parlamenter isterse de karma bir sistemi (rejim) seçme hakkına sahip olduğunu ancak bu hakkın koşulsuz olmadığını belirtmiştir.
Rapor, Venedik Komisyonu üyelerinin oybirliğiyle kabul edilmiştir.
Raporun tamamına şu adresten ulaşabilirsiniz: http://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL-AD(2017)005-e
