Vicdani Retçi Mehmet TARHAN'ın Cezalandırılması İnsan Haklarına ve Uluslararası Sözleşmelere Aykırıdır
4 Ağustos 2005 günü, kendi inançlarına aykırı olduğu gerekçesi ile askerlik yapmayı reddeden Mehmet TARHAN, “emre itaatsizlik” suçlaması ile Sivas Askeri Mahkemesi tarafından 2 kez cezalandırılmak suretiyle toplam 4 yıl hapis cezasına mahkum edildi.
Mehmet TARHAN’ın cezalandırılması ve tutukluluk/askerlik sürecinde uğradığı muameleler işkence ve kötü muamele yasağına; ayrımcılık yasağına, adil yargılanma ilkesine, düşünce ve inanç özgürlüğüne açıkça aykırıdır.
İşkenceye “0” tolerans sözünün sıkça kullanıldığı ve işkencenin önlenmesinde tüm yasal ve pratik önlemlerin alındığının ifade edildiği bir dönemde, Mehmet TARHAN, askerlik/tutukluluk/yargılama sürecinde defalarca işkenceye ve kötü muameleye uğradı. Bu uygulama, Derneğimizin Türkiye genelinde sistematik işkencenin yaygın olarak devam ettiği yönündeki tespitlerini de doğruluyordu.
M. TARHAN bu süreçte, askerliği reddetmesi nedeninin yanda, cinsel tercihi nedeniyle de ayrımcılığa ve kötü muameleye tabi tutuldu. Zorla tıbbi muayeneden geçirildi, saldırıya uğradı, vücut bütünlüğüne müdahale edildi.
M. TARHAN, askeri mahkemede ve olağanüstü kurallara tabi olarak yargılanmak suretiyle “adil yargılanma” ilkesi de ihlal edildi. Aynı suçtan iki kez ceza verilmesi de yapılan yargılamanın ne denli adaletsiz olduğunu açıkça gösterdi. Mahkemenin bu yaklaşımı kabul edilecek olursa, ceza kararından sonra da askerlik yapmayı reddetmeye devam edeceğini açıklayan M. TARHAN’ın sürekli olarak cezalandırılmak durumunda kalacağını, sonuç itibariyle de bütün yaşamının hapse çevrilmiş olacağını söylemek yanlış olmaz. Böyle bir yaklaşımın ne ceza adaleti ile ve ne de insan hakları ile bağdaşır bir yönü bulunmamaktadır.
Hepsinden önemlisi M. TARHAN’nın temel insan haklarından ve Türkiye’nin de taraf olduğu uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan düşünce ve inanç özgürlüğünü kullanmasının, “suç” olarak nitelenmesi ve bir cezalandırılma nedeni sayılmasıdır. Anayasa’nın 24 ve 25. maddeleri, yurttaşların düşünce ve inanç özgürlüklerine sahip olduğunu öngörmektedir. Ayrıca. Türkiye’nin de taraf olduğu ve 2003 yılında TBMM tarafından da onaylanarak yürürlüğe giren BM Siyasi ve Medeni Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin 18.maddesi düşünce, vicdan ve inanç özgürlüğünü güvence altına almıştır. Sözleşme’nin 18/2 maddesi aynen şöyledir
“2. Hiç kimse, kendi tercihi olan bir dini kabul etme veya inanca sahip olma özgürlüğünü zayıflatacak bir zorlamaya tabi tutulamaz”
Anayasa’nın değişik 90. maddesine göre, “iç hukuk hükümleri ile insan haklarına ilişkin uluslararası sözleşmeler arasında bir farklılık ya da çelişki olması halinde uluslararası sözleşme hükümlerinin esas alınması” gerekmektedir. M. TARHAN inancı gereği bir silahlı kurumda görev yapmayacağını ifade etmektedir. Bu inanca saygı gösterilmesi ve bu inancı sarsacak herhangi bir zorlama yapılması zorunludur. Aksi takdirde, yukarıda sözü edilen sözleşme hükmü ihlal edilmiş olur. Fakat, ne yazık ki M. TARHAN’ı cezalandıran askeri mahkeme uluslar arası sözleşmeleri ve temel insan haklarını dikkate almamış ve kabul edilemez bir mahkumiyet kararı vermiştir.
İnsan Hakları Derneği olarak, Mehmet TARHAN’ın derhal serbest bırakılmasını ve mahkumiyet kararı verilmek suretiyle yapılan büyük hatanın temyiz aşamasında düzeltilmesini talep ediyoruz. Ayrıca, askerlik yapmamakta direnen Mehmet TARHAN’a bundan böyle herhangi bir yaptırım uygulanmamasını ve normal sivil yaşama devam etmesine izin verilmesini istiyoruz.
Av.Yusuf ALATAŞ
Genel Başkan
